Họa sĩ Đỗ Chung vẽ tranh vào rạng sáng, “chạy đua với thời gian”

Hoạ sĩ Đỗ Chung trong triển lãm khai mạc vào sáng 4/10, tại Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM

Triển lãm giới thiệu 40 tác phẩm, thuộc thể loại tranh trừu tượng, với kích thước rất đa dạng.

Trong cuộc trò chuyện với Báo Phụ Nữ TPHCM, họa sĩ Đỗ Chung gây bất ngờ khi cho biết ông hoàn thành loạt tác phẩm mới này chỉ trong 10 ngày. Họa sĩ mắc nhiều bệnh, sức khỏe bị ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, theo ông, khi được vẽ, được làm việc, ông thấy thoải mái hơn. Nếu không, ông sẽ có cảm giác mất đi sức sống. “Khi vẽ, tôi thấy vui vẻ, hạnh phúc. Tôi sẽ vẽ cho đến hơi thở cuối cùng”, ông nói.

Trong triển lãm, có những tranh lớn khổ 2m x 3m. Tranh của ông được mô tả là những tác phẩm chạy đua với thời tiết. Lý giải điều này, họa sĩ Đỗ Chung cho biết ông thường vẽ từ 2g sáng đến 6g sáng, không vẽ ban ngày, vì thời gian này độ ẩm tốt. Ban ngày thời tiết nóng, độ ẩm thay đổi nên khó vẽ.

Nhìn chung, các tranh trong triển lãm đều sử dụng những gam màu sáng nổi bật trên nền tối. Liệu đây có phải là dụng ý nghệ thuật của họa sĩ, hay thể hiện một quan điểm nào đó hay không? Họa sĩ cho rằng không. Bởi trước khi vẽ, ông không hình dung hay tưởng tượng ra bất kỳ điều gì. Khi ông cầm cọ, mọi thứ mới dần hiện lên. “Tôi có thể vẽ ban đêm. Khi nhắm mắt lại tôi cũng có thể vẽ được”, ông tâm sự. 

Các tác phẩm của ông được đặt tên bằng những con số, cũng gây tò mò cho người xem

Họa sĩ Đỗ Chung cho biết, ông xem trọng cái tôi, cảm xúc, suy nghĩ của bản thân trong mỗi tác phẩm hơn là việc bán tranh. Ông lý giải: “Khi tôi vẽ, không điều gì có thể chi phối, ngự trị, kể cả tiền bạc, bán được bao nhiêu, phục vụ cho mục đích gì. Tôi xem đây là cuộc chơi. Ai thích chơi với tôi thì chơi, còn không thì thôi, không quan trọng lắm”.

Có người ví von ngắm tranh của họa sĩ Đỗ Chung như du hành qua sa mạc. Ông cười khi nghe điều này. Họa sĩ tiếc rằng điều kiện trưng bày tại bảo tàng chưa làm nổi lên được đường nét của tranh. Theo ông, nếu có ánh sáng chiếu từ trên xuống, công chúng có thể thưởng lãm được các tầng lớp của tranh, sự chuyển động, cũng như bóng dáng người đàn bà được thể hiện trong tranh rõ rệt hơn.

Trước triển lãm này, họa sĩ Đỗ Chung đã có 5 triển lãm khác, đều có chữ “đàn bà” trong tên triển lãm: Người đàn bà trên hoang mạc, Người đàn bà đi tới mặt trời, Người đàn bà trên sông Hằng… Lý giải về hình ảnh người đàn bà, ông nói: “Người đàn bà quyết định mọi vấn đề của nhân loại, sự tồn tại. Vì thế, họ phải được tôn trọng, tôn vinh. Trong tương lai, hình ảnh người đàn bà vẫn đi theo các sáng tác của tôi”, ông nói.

Họa sĩ cho biết hình ảnh người đàn bà luôn là nguồn cảm hứng cho các sáng tác của ông.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam cho rằng nét vẽ, tác phẩm của họa sĩ Đỗ Chung đầy bí ẩn. Ông đánh giá cao sự sáng tạo sung mãn của họa sĩ Đỗ Chung, bất chấp tuổi già, sức yếu.

“Dù không có hình bóng đàn bà trong tranh, nhưng ông luôn ám ảnh hình ảnh này trong từng đường nét, “ký tự lạ”. Chúng ta cũng không nên giải thích có kết cấu này trong tranh của Đỗ Chung. Với xu thế của nghệ thuật đương đại Việt Nam, việc xuất hiện thế hệ cao niên cũng là trao lại tình yêu cho thế hệ sau, theo đuổi đam mê mà thế hệ trước có thể chưa kịp hoàn tất”, họa sĩ Lương Xuân Đoàn nói.

Triển lãm do Trung tâm UNESCO Bảo tồn Di sản Văn hoá Mỹ thuật Việt Nam bảo trợ, kéo dài đến ngày 10/10.

Nhiều tranh trong triển lãm có kích thước lớn

Họa sĩ, Tiến sĩ Đỗ Chung sinh năm 1947, tốt nghiệp trường Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội năm 1976. Khoảng năm 1996-1997, ông được Pháp mời sang triển lãm, nghiên cứu mỹ thuật. Giai đoạn này, ông chuyển hướng sáng tác từ bán trừu tượng sang trừu tượng.

Trung Sơn