"Hoa Mộc Lan" được dựng lại để đáp ứng nhu cầu gì?

Các nhà phê bình phim Trung Quốc và Mỹ đánh giá phim Hoa Mộc Lan phát triển nhân vật kém, cốt truyện nhạt và vô hồn về văn hóa. Nhưng nhìn vào những gì đã diễn ra, sự bại trận của Hoa Mộc Lan không chỉ đến từ những nguyên nhân này. 

Hoa Mộc Lan đang vướng phải làn sóng chỉ trích mới khi bị phát hiện quay ở Tân Cương - một điểm nóng về chính trị ở Trung Quốc. Điều đó càng khiến sự nổi giận của dư luận dồn lên tác phẩm này.

Hôm thứ Năm vừa qua, trong một hội nghị kinh doanh, giám đốc tài chính của Disney - Christine McCarthy - thừa nhận rằng, việc quay một số cảnh ở Tân Cương đã “tạo ra rất nhiều vấn đề cho chúng tôi” nhưng không nói rõ thêm.

Trước đó, Lưu Diệc Phi (nữ diễn viên đảm nhận vai chính) có những phát ngôn, quan điểm liên quan Hồng Kông khiến nhiều khán giả lên tiếng tẩy chay phim. Khán giả ở Thái Lan, Philippines… cũng tham gia vào phong trào này. 

Phim "Hoa Mộc Lan" đang vướng làn sóng chỉ trích, tẩy chay dữ dội

Ở khía cạnh khác, Rui Zhong, một cộng sự của Wilson Center (diễn đàn chính sách phi đảng phái để giải quyết các vấn đề toàn cầu thông qua nghiên cứu độc lập, đối thoại cởi mở nhằm cung cấp các ý tưởng hữu ích cho cộng đồng) cho rằng, trong những năm gần đây, những tác phẩm phim ảnh tại Trung Quốc đều kết nối với các ưu tiên như thể hiện chính quyền trung ương mạnh mẽ, bảo vệ sáng kiến Vành đai và Con đường (chiến lược quan trọng về kinh tế, chính trị)…

Rui Zhong nói, với một bộ phim dành cho Trung Quốc 2020 thì những lựa chọn sáng tạo được sắp xếp phù hợp với sự phát triển chính trị của quốc gia. Các chuyên gia cho biết, trên thực tế, có một lịch sử lâu dài về việc Trung Quốc dựng lại hình ảnh Hoa Mộc Lan trong sách, kịch, thơ và phim để đáp ứng nhu cầu tạm thời. 

Hoa Mộc Lan bắt nguồn từ một câu chuyện dân gian được cho là có từ thế kỷ thứ IV hoặc thứ V của triều đại Bắc Ngụy. Lan Dong - phó giáo sư Đại học Illinois ở Springfield, cho biết, các phiên bản xuất hiện vào thế kỷ XV và XVI mô tả Hoa Mộc Lan với đôi chân bị bó từ tục bó chân. Một thế kỷ sau là câu chuyện cô ấy tự tử để bảo vệ trinh tiết của mình thay vì trở thành phi tần của hoàng gia. Trong phiên bản những năm 1930, cô đã chiến đấu với quân Nhật. Sau cột mốc 1949, nhân vật này được sử dụng như một biểu tượng của bình đẳng giới. 

Phó giáo sư Lan Dong nói: “Sự chuyển biến câu chuyện của Hoa Mộc Lan đã vướng vào chính trị trong những năm qua”. Trong phiên bản 1998 và 2020, Hoa Mộc Lan kể câu chuyện Mộc Lan giả trai thay cha tòng quân, chiến đấu với những người Mông Cổ - được mô tả hung bạo, với đôi mắt đỏ ngầu, gương mặt tô vẽ và quần áo nhếch nhác. Mặc dù trong phiên bản gốc, Hoa Mộc Lan có thể là tổ tiên của người Mông Cổ - các chuyên gia tại Wilson Center nhận định.

Rui Zhong nói: “Câu chuyện Hoa Mộc Lan đã trải qua quá trình Hán hóa trong nhiều năm. Rất có thể, cô ấy không phải là người Hán”.

Trong nhiều cuộc tranh luận, người ta cho rằng một số lĩnh vực nhất định sẽ được loại trừ khỏi quan hệ căng thẳng Mỹ - Trung hiện tại. Nhưng các nhà phân tích phim ảnh Trung Quốc cho rằng, sự hợp tác phim ảnh giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ khó diễn ra trong tương lai gần là điều có thể nhìn thấy trong tình hình hiện tại. Thực tế, Walt Disney như đang nằm trên đống lửa, phải vật lộn với cơn ác mộng khi phát hành Hoa Mộc Lan.

"Hoa Mộc Lan" phiên bản phim hoạt hình

“Thật sự bế tắc. Có lẽ mọi thứ đã ngoài tầm với của Disney. Mọi sự hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc lúc này có lẽ rất nhiều rủi ro” - Rebecca Davis, Trưởng văn phòng đại diện của Variety tại Bắc Kinh chia sẻ trong một cuộc thảo luận được tài trợ bởi Wilson Center.

Các nhà phân tích cho biết, một phần vấn đề của Disney nằm ở việc họ nghĩ rằng họ có thể tạo ra một bộ phim được khán giả Mỹ, Trung Quốc và toàn cầu đón nhận, chẳng hạn như Kung Fu Panda của DreamWorks vào năm 2008. Tuy nhiên ở thời điểm này, mọi việc không thuận lợi và dễ dàng như trước. 

Trung Sơn (theo South China Morning Post)