Hóa chất độc hại xuất hiện trong các "sản phẩm không độc hại” dành cho trẻ em

PFAS là từ viết tắt của các chất perfluoroalkyl và polyfluoroalkyl - một nhóm gồm khoảng 9.000 hợp chất kỵ nước, không hòa tan trong lipid hoặc các dung môi không phân cực trong tự nhiên, và cực kỳ bền do sức mạnh của liên kết carbon-fluor, vì thế chúng không dễ bị phá vỡ trong môi trường và cơ thể con người.

Một loạt sản phẩm được cho là “không độc hại” dành cho trẻ em lại có hàm lượng PFAS rất cao

Theo Kathryn Rodgers - một nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành sức khỏe môi trường của Đại học Boston, ngay cả khi quần áo chống ố hoặc chống nước của trẻ em được quảng cáo là “xanh” hoặc “không độc hại”, chúng vẫn có thể chứa các hóa chất “vĩnh viễn” thuộc nhóm PFAS, và gây ra một loạt các vấn đề sức khỏe cho trẻ.

Trong một nghiên cứu mới, Rodgers và các đồng nghiệp đã thử nghiệm hơn 90 mặt hàng dành cho trẻ em có khả năng chống thấm nước và vết bẩn, có thể dễ dàng mua được trong các cửa hàng bên ngoài và trên mạng. Kết quả cho thấy, PFAS có trong đồng phục học sinh, gối, đồ nội thất được bọc nệm và một số vật dụng khác mà trẻ thường tiếp xúc gần da, mũi và miệng.

Điều đáng nói là không có sản phẩm nào được dán nhãn cảnh báo có chứa các hóa chất độc hại. Trên thực tế, nhiều sản phẩm trong số này còn được quảng cáo là không độc hại hoặc có dán nhãn màu xanh lá cây, biểu hiện của sự thân thiện với môi trường.

Theo nhóm nghiên cứu, PFAS còn tồn tại trong nhiều đồ vật xung quanh con người, từ chảo và nồi chống dính, bao bì thực phẩm chống thấm dầu mỡ, quần áo chống nước, đến màn hình cảm ứng và khuôn nhựa, bọt chữa cháy. Các chất này cũng được sử dụng rộng rãi trong nhiều quy trình sản xuất công nghiệp. Chúng xâm nhập vào nước, đất, bụi và không khí mà con người hít thở, và chúng có thể tích lũy sinh học ở động vật.

PFAS cũng đã được tìm thấy trong máu của hơn 98% người Mỹ được xét nghiệm, và ở những vùng xa nhất của trái đất. Hiện có rất ít nghiên cứu về tác động của PFAS đối với con người, mặc dù chúng đã được chứng minh có liên quan đến một loạt các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như ung thư, làm tăng cholesterol, can thiệp vào các hormone tự nhiên, và làm giảm phản ứng với vắc xin ở trẻ em.

Trẻ tiếp xúc với PFAS là một mối nguy lớn vì các em còn nhỏ, cơ thể đang phát triển và đang trong quá trình thay đổi nội tiết tố cũng như sinh lý. Nghiên cứu cho thấy, hàm lượng PFAS trong máu có liên quan đến việc làm thay đổi độ tuổi bắt đầu có kinh nguyệt ở trẻ em gái. Các phát hiện khác bao gồm những thay đổi trong chức năng thận và phản ứng miễn dịch, cùng với rối loạn lipid máu (mỡ máu), mất cân bằng chất béo trong máu, có thể khiến trẻ em có nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường của Mỹ đã xem xét các quy tắc liên bang để hạn chế sử dụng PFAS và có thể tuyên bố chúng là các chất độc hại trong thời gian tới. Động thái này dự kiến sẽ làm dấy lên một cuộc tranh luận phức tạp về những tác động mà các công ty sản xuất các loại hóa chất này và các sản phẩm có chứa chúng, và thậm chí các bãi chôn lấp rác thải và nhà máy xử lý nước thải, sẽ phải đối mặt.

Tuy nhiên, hiện cũng có một số bang ở Mỹ đi đầu trong việc nói “không” với PFAS. California gần đây đã thông qua luật loại bỏ PFAS ra khỏi các sản phẩm dành cho trẻ em. Các bang California, Maine, Vermont và Washington đã cấm sử dụng PFAS trong sản xuất thảm. Maine đã tiến hơn một bước khi thông báo sẽ loại bỏ PFAS ra khỏi các sản phẩm tiêu dùng được bán ở bang này vào năm 2023.

Một số bang khác của Mỹ cũng đang xem xét áp đặt các hạn chế hoặc lệnh cấm đối với việc sử dụng một số hoặc tất cả các hóa chất thuộc nhóm PFAS cho một số mục đích sử dụng khác nhau, trong đó có bọt chữa cháy, nước uống, bao bì thực phẩm và sáp trượt tuyết.

Nhất Nguyên (theo Portland Press Herald)