Hỗ trợ gì để nữ doanh nhân vượt khó?

Nhiều rào cản đối với doanh nghiệp nữ

Ngày 17/11, tại TPHCM, Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam, thuộc Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) đã phối hợp với Cơ quan Liên hiệp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tổ chức hội thảo “Hỗ trợ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ tiếp cận thị trường - Chính sách, thực tiễn và giải pháp”. Tại hội thảo, ban tổ chức đã giới thiệu “Xu hướng doanh nghiệp phát triển bền vững và bình đẳng giới” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ nâng cao năng lực tiếp cận chuỗi cung ứng, tiếp cận thị trường.

Theo số liệu điều tra của Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI), năm 2021, tỉ lệ doanh nghiệp do nữ làm chủ là 22,1%, trong đó 90,7% có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, chỉ 2,2% có quy mô lớn, trung bình. 61,3% doanh nghiệp do nữ làm chủ xuất phát từ mô hình kinh doanh gia đình, hộ kinh doanh cá thể, phần lớn làm dịch vụ, thương mại, thị trường bó hẹp trong nước. Còn theo điều tra của VCCI về doanh nghiệp do nữ làm chủ dưới tác động của dịch COVID-19, nữ chủ doanh nghiệp đối mặt với 4 khó khăn lớn nhất gồm tìm kiếm khách hàng, tiếp cận vốn, biến động thị trường, tìm kiếm nhân sự phù hợp. Trong đó, số nữ chủ gặp khó khăn về tìm kiếm khách hàng chiếm 64,3%. Số doanh nghiệp do nữ làm chủ chiếm hơn 22% tổng số doanh nghiệp nhưng chỉ bán được 1% sản phẩm công tư.

Tổ chức nhiều hoạt động đào tạo, kết nối giao thương

Để hỗ trợ nữ doanh nhân tiếp cận thị trường, năm 2022, Hội Nữ doanh nhân TPHCM (HAWEE) đã tổ chức sự kiện Nhịp cầu ASEAN++, quy tụ nhiều lãnh sự quán các nước tại TPHCM và đại diện 600 doanh nghiệp. Sự kiện này đã tạo điều kiện cho các nữ doanh nhân trong HAWEE tiếp xúc với lãnh đạo các doanh nghiệp, sứ quán, lãnh sự quán của 15 quốc gia; tọa đàm về xu thế phát triển bền vững của doanh nghiệp gắn với kinh tế xanh, trách nhiệm với xã hội. 

Hằng năm, HAWEE tổ chức ngày hội giao thương “Chợ tết Việt” để các nữ chủ doanh nghiệp buôn bán hàng hóa, trao đổi kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp, tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiếp cận thị trường. Tháng 4/2023, 17 chủ doanh nghiệp trong HAWEE đã tham gia chuỗi hội chợ Lifestyle ở Đài Loan (Trung Quốc), qua đó kết nối được khá nhiều doanh nghiệp. Ngoài ra, chúng tôi cũng tổ chức nhóm “HAWEE giao thương” để buôn bán trong nội bộ HAWEE. Chúng tôi sẽ thành lập nhóm tương tác giao thương theo từng ngành nghề để hỗ trợ thành viên hiệu quả hơn.

HAWEE cũng liên kết với sở công thương các tỉnh, thành và hệ thống phân phối để tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp do nữ làm chủ; tiếp thêm nguồn vốn, đầu tư tự động hóa; đào tạo chuyên sâu, trang bị kiến thức cho nữ chủ doanh nhân. Ngoài ra, chúng tôi còn có chương trình “Mentoring”, nghĩa là mỗi nữ doanh nhân có nhiều kinh nghiệm, đã thành công trong sản xuất, kinh doanh kèm cặp 1 nữ doanh nhân mới khởi nghiệp. Chúng tôi muốn chương trình này được mở rộng chứ không chỉ trong nội bộ HAWEE.

 Bà Lê Thị Thanh Lâm 
- Phó chủ tịch HAWEE

Đặt ra chỉ tiêu mua hàng hướng đến bình đẳng giới
P&G có chương trình Equality and Inclusion (bình đẳng giới và hòa nhập, không loại trừ một ai) hướng đến các nhà cung ứng ở tất cả các nước mà P&G hiện diện. Để thực hiện, chúng tôi đề ra chỉ tiêu cho phòng mua hàng là 5% doanh số mua hàng toàn cầu của P&G đến từ các doanh nghiệp do nữ lãnh đạo, làm chủ. Với mục tiêu đó, trong 3-5 năm qua, P&G tại Việt Nam đã giúp nhiều nữ doanh nhân trong nước phát triển kinh doanh. Hiện tại, chúng tôi đang dẫn đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương về doanh số mua hàng từ những doanh nghiệp do nữ làm chủ.

Bà Phan Thị Thanh Nhàn

- Giám đốc mua hàng, Công ty TNHH P&G Việt Nam

Xoay xở để tồn tại và phát triển

3 tháng nay, chị Nguyễn Thị Nhung - Giám đốc Công ty TNHH MTV Nội thất Huyền Trang - liên tục ra nước ngoài tìm nguồn nguyên liệu mới để chuẩn bị ra mắt dòng sản phẩm chăn, drap, gối cho phân khúc thị trường mới. Chị nói: “Bây giờ kinh doanh khó lắm. Tôi đang cố gắng sản xuất cầm chừng để duy trì việc làm cho công nhân”.

Công ty của chị Nhung đã hoạt động 20 năm qua, hiện có 30 nhân công, trong đó nữ chiếm hơn 50%. Sản phẩm của công ty được khoảng 5.000 cửa hàng phân phối. Từ khi xảy ra dịch COVID-19, việc kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn nên nhiều tháng, chị Nhung phải dùng tiền tích lũy để trả lương cho công nhân. Chị phải tìm kiếm nguyên liệu phù hợp để đa dạng hóa sản phẩm, nhắm đến các phân khúc thị trường khác nhau, từ đó có doanh thu và tạo việc làm cho công nhân.

Bà Trần Thùy Dương - Phó giám đốc Công ty cổ phần Bột thực phẩm Tài Ký (TaikyFood) - cho biết, hoạt động xuất khẩu gần đây gặp khó khăn nên công ty đẩy mạnh quảng bá và bán sản phẩm ở thị trường trong nước. Bà mong các ban, ngành tổ chức nhiều chương trình xúc tiến thương mại trong nước để công ty có thêm nhiều khách hàng.

Tháng 8/2022, từ số vốn ít ỏi tích cóp được trong nhiều năm làm việc trong ngành xuất khẩu đồ may mặc, chị Trần Thị Ngọc Lan thành lập Công ty TNHH Trà AnTo chuyên sản xuất trà tía tô. Chị cho biết, 3 năm trước, chị đã nhen nhóm ý tưởng sản xuất trà tía tô theo hướng bền vững, thân thiện môi trường. Tháng 12/2022, sản phẩm trà thảo mộc Hibiso kết hợp lá tía tô với hoa bụp giấm đã có mặt trên thị trường.

Khởi nghiệp trong bối cảnh kinh tế thế giới khủng hoảng, việc gọi vốn đầu tư không hề dễ dàng. Để có vốn, chị Ngọc Lan tham gia các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và tìm được 3 đối tác nữ đã qua tuổi 30 như mình cùng góp vốn. 4 người đều chấp nhận làm không lương trong thời gian đầu. Họ rủ thêm được 1 nam vào nhóm để chia nhau vận hành công ty và đỡ đần bớt số vốn ban đầu. Ai cũng là chủ công ty nên rất nhiệt tình bán hàng. 

Họ tìm mọi cách mở rộng hệ thống bán hàng của mình, đồng thời bỏ mối cho các tiệm, cửa hàng có sẵn, bán và ăn chia trên lợi nhuận để giảm chi phí mặt bằng. Từ đầu năm 2023 đến nay, sản phẩm trà Hibiso của Công ty TNHH Trà AnTo đã có doanh thu 400 triệu đồng. Hiện tại, sản phẩm trà Hibiso đã bắt đầu tiếp cận thị trường Hà Lan, Hàn Quốc và công ty đang hướng sản phẩm đến thị trường Úc, Anh và Mỹ. “Muốn tồn tại và phát triển, phải luôn xoay xở tìm đầu ra cho sản phẩm” - chị Ngọc Lan đúc kết.

 Mỹ Huyền - Thiên Ân