Hip hop Việt đâu chỉ có Rap

Vào Việt Nam từ những năm 1990

Hip hop xuất hiện tại những khu ghetto New York từ những năm 70 của thế kỷ trước. Từ chỗ chỉ là văn hóa tầng lớp, Hip hop dần lan tỏa và tạo thành làn sóng trên toàn thế giới gồm Hip hop dance, MC/DJ, Graffiti, Rap và Beatbox. 

Hip hop dance với ba thể loại chính gồm Breaking, Popping và Locking. Sau một thời gian phát triển, Hip hop mở rộng và một số thể loại mới xuất hiện như House, Krump… Để các vũ công có thể thỏa sức trình diễn, vai trò của MC/DJ là vô cùng quan trọng. Trong khi MC chính là những hoạt náo viên khuấy động sàn diễn, thì DJ lại là những người thầm lặng điều phối âm thanh cho buổi biểu diễn.

Duy Andy - thành viên team Karik trong chương trình Rap Việt

Nếu Hip hop dance nghiêng về vận động cơ thể, thì Graffiti, Rap và Beatbox lại đề cao sáng tạo cá nhân trong lời nói, tư duy. Rap là viết tắt của Rhythm - And - Poetry (nhịp điệu và vần điệu) được trình diễn bằng lời nói hoặc hô vang lời bài hát một cách vần điệu và nhịp điệu. Trong khi đó, Beatbox lại dùng khả năng chuyển động và tạo âm của vòm họng để tạo ra những mô phỏng âm thanh thú vị mà họ có thể bắt chước.

Có lẽ, trong các bộ môn thuộc Hip hop, Graffiti là yên lặng hơn cả. Đây là một hình thức nghệ thuật đường phố được thực hiện bằng cách phun sơn, vẽ tranh lên các bức tường. Graffiti còn có tên gọi khác là mỹ thuật lỗi, thường xuất hiện nhiều ở những bức tường hoang, tàu điện ngầm.

Hip hop xâm nhập thị trường âm nhạc Việt Nam từ những năm 1990. Sang những năm 2000, Hip hop dần định hình và bắt đầu phát triển. Cuối năm 2004, game Audition được phát hành tại Hàn Quốc và đến năm 2006 thì bắt đầu đổ bộ vào Việt Nam. Trò chơi này đã tạo ra cơn sốt tại thị trường Việt Nam và hiệu ứng Hip hop bắt đầu lan tỏa từ đây. Thời trang Audition được nhiều người ưa chuộng với tóc nhọn dài, mái phồng, quần túi hộp rộng…

Năm 2009, bộ phim Bước nhảy xì tin trình làng với chủ đề Hip hop được nhiều người đón nhận. Công chúng không còn ấn tượng xấu với hình tượng của các hiphoper, bboys mà trái lại, hưởng ứng và coi trọng. Năm 2011, chương trình Vũ điệu xanh xuất hiện không chỉ là sân chơi của dance sport mà còn là nơi hội tụ của anh em Hip hop.

Từ đây, Hip hop Việt đã có chỗ đứng trong lòng khán giả với sân chơi riêng của mình. Cũng trong năm này, chương trình Tìm kiếm tài năng Vietnam’s Got Talent ra đời. Đây là sân chơi giới Hip hop khá ưa chuộng với nhiều màn trình diễn về Hip hop dance hay Beatbox.

Hip hop Việt đâu chỉ có Rap?

Beatbox tuy kén người chơi nhưng được đón nhận vì tính độc đáo của nó. Theo Duy Andy - một nghệ sĩ Beatbox, hiện là thí sinh của chương trình Rap Việt - cho biết sau sự xuất hiện của Mr.T trên chương trình Tìm kiếm tài năng Vietnam’s Got Talent, phong trào chơi Beatbox ở Sài Gòn bắt đầu nở rộ. 

Không khó khăn nhưng cũng không dễ thở

Bắt đầu chơi Beatbox từ mười năm trước, Duy Andy cho biết đây là một bộ môn khá khó vì phải sử dụng linh hoạt cơ miệng, vòm họng để tạo ra nhiều âm thanh khác nhau.

“Beatbox như một thứ tiếng. Người chơi Beatbox lâu năm sẽ hiểu được đối phương đang nói gì, có ẩn ý gì trong việc tạo ra những âm thanh ấy. Ban đầu, khi làm quen với Beatbox, mình cảm thấy rất khó, nhưng chăm chỉ luyện tập thì cơ miệng và vòm họng của mình cũng thích ứng được” - Duy nói.

Đỗ Thế Thành - quản lý cộng đồng Graffiti Việt Nam - cho biết anh đến với Hip hop nhờ bộ phim 8 Mile với sự tham gia của Eminem. Bên cạnh đó, từ sở thích vẽ, Thành đã bắt đầu bộ môn Graffiti. “Graffiti là phương pháp đưa hình ảnh và thông điệp, cũng như cái tôi của bản thân đến với những người khác nhanh nhất. Ngoài ra, khi làm việc thiết kế các con chữ như bộ môn nghệ thuật Lettering, Calligraphy cũng như Graffiti giúp mình hiểu về con chữ và sự liên quan giữa chúng với nhau” - Thành chia sẻ.

Đỗ Thế Thành - quản lý cộng đồng Graffiti Việt Nam

Theo Duy Andy, văn hóa đường phố nói chung và Beatbox nói riêng hiện nay vẫn đang trên đà phát triển, dù đã đến Việt Nam từ lâu. Trong khi đó, với bộ môn Graffiti, Đỗ Thế Thành lại cho rằng tình hình hiện tại tuy không khó khăn nhưng cũng không dễ thở. May mắn là mọi người đã có cái nhìn thiện cảm hơn với bộ môn nghệ thuật này. Nhiều đơn vị đã bỏ tiền ra để mời nghệ sĩ về vẽ, trang trí cho sự kiện hay tổ chức của họ.

Beatbox và Graffiti đều là những bộ phận quan trọng của Hip hop. Tuy nhiên, hiện nay công chúng Việt biết đến Hip hop dance hay Rap nhiều hơn so với hai bộ môn này. Vì vậy, chứng kiến màn hội ngộ của Ngô Hồng Quang và Trung Bảo, giữa âm nhạc dân tộc, âm nhạc phương Tây và Beatbox trong đêm nhạc Nam Nhi tại TP.HCM hai năm trước, sau đó là Lễ hội New Year’s Countdown LIGHTS 2018 - đại tiệc ánh sáng, diễn ra trên đường đi bộ Nguyễn Huệ, có không ít khán giả bất ngờ. 

Duy Andy nói: “Thực ra vấn đề đó rất bình thường. Bộ môn nào có sự tham gia đông đảo của công chúng đủ mọi lứa tuổi, thì nó sẽ thịnh hành hơn”. Muốn đưa văn hóa Hip hop đến đại chúng, nghệ sĩ phải biết bản thân đang cống hiến cái gì. Khi khán giả thấy được sự hấp dẫn, thì Hip hop không chỉ gắn kết cộng đồng, mà còn khiến nhiều người đam mê, theo đuổi. Duy nói, cậu hy vọng ngày càng có nhiều sân chơi cho anh em Hip hop hơn.

Đồng quan điểm này, Đỗ Thế Thành cho rằng tuy Graffiti thiệt thòi hơn, nhưng văn hóa Hip hop ngày càng phát triển thì chắc chắn bộ môn này cũng sẽ nương theo đó mà sinh tồn.

Tấn Đồng