Hiếu thảo là phải nghe lời cha mẹ?

Bèn tới thọ giáo với một bạn thân người Mỹ chính gốc, thì vấn đề mới lộ ra: tiếng Anh không có từ Hiếu! Vì trong tiêu chuẩn Việt, ngoài những hạng mục như: chăm sóc tốt, yêu thương kính trọng cha mẹ, biết ơn, tự hào về cha mẹ..., dứt khoát phải ngầm có điều kiện “nghe lời cha mẹ vô điều kiện!”, có “hạng mục” này thì mới chính thức được công nhận là “con có hiếu”! Và hiện nó vẫn đàng hoàng chễm chệ trên miệng của quí tứ thân phụ mẫu: “làm con mà cãi hả?”, mặc dù đứa con đôi khi tóc đã muối tiêu.

Vô lý! Dù tuổi đời có bao nhiêu đi thì đại đa số cha mẹ vẫn chưa phải là thánh! Dù non nớt bao nhiêu thì trong con vẫn là “nhân chi sơ tánh bản thiện”, không phải tất cả những điều cha mẹ nói ra đều đúng; Chưa chắc đúng mà lại bắt con phải luôn phục tùng “cho cha mẹ vui” thì tiêu rồi!

Chữ Hiếu người Việt hay đề cập còn mang một ẩn ý nữa: bổn phận của con là phải làm những điều khiến cha mẹ vui lòng. Giả dụ, một bà mẹ nghiện cờ bạc một ông cha nghiện hút sách rượu bia, niềm vui duy nhất của ông cha bà mẹ đó là bài bạc, hút sách say xỉn, dù cho con cái phải gánh nợ nần đến tán gia bại sản gia đình xào xáo. . họ bất chấp chỉ để có sự hài lòng cực kỳ bất thiện. Vậy những đứa con của họ - những nạn nhân của chính cha mẹ mình - phải làm gì?

Vừa rồi, trên mạng xã hội xôn xao “vụ án” một ca sĩ hàng sao lên tiếng về việc nợ nần do nghiện bài bạc của mẹ mình, món nợ tới mấy chục tỷ đồng, và anh là người đã gồng mình trả trong nhiều năm qua. Tin vừa lên, thiên hạ xúm nhau ném đá tơi bời rằng “vạch áo cho người xem lưng”, “bất hiếu vì làm xấu mặt mẹ ruột’, “giàu quá mà trả nợ cho mẹ có nhiêu đó đã um xùm, mẹ nuôi mình cực khổ sao không tính?”. 

Không riêng gì bạn ca sĩ nọ, mà rất. . rất nhiều đứa con đang bị chính cha mẹ ruột giết dần giết mòn bằng nhiều cách - thậm chí rất dã man. Tại sao những tội lỗi khác như: hãm hiếp con ruột, bắt con đi bán dâm, xúi con đi trộm cướp, buôn bán ma túy, lừa đảo. . v.v. . .luôn được đám đông khuyến khích nạn nhân hãy mạnh dạn lên tiếng để được giúp đỡ; còn chuyện cha mẹ quỵt tiền lừa bạc của nhiều người do nghiện hút bài bạc rượu chè chỉ để thỏa mãn thú vui bất thiện, rồi gán nợ cho con cái đến tan nhà nát cửa thì con cái không có quyền lên tiếng?

Phải chăng bài bạc nghiện hút rượu chè là những điều lương thiện? Còn nếu đã xác định đó là những điều bất thiện thì nạn nhân - đứa con - có quyền kêu cứu chứ! Tại sao lại mượn danh chữ Hiếu để ném đá nạn nhân - là đứa con? Vậy những dân tộc khác thậm chí không có cả chữ Hiếu trong ngôn ngữ thì họ là những người bất hiếu hết trơn sao?

Hành trình cuộc sống đời nối tiếp đời là hành trình không ngừng nghỉ để đãi cát tìm vàng: loại dần những điều sai lầm hoặc không còn phù hợp, chọn lựa và phấn đấu cho những điều tốt hơn, đúng đắn hơn, phù hợp với hiện thực cuộc sống hơn.

Có lẽ đã đến lúc những bậc cha mẹ Việt yêu con nên cùng ngồi lại để đưa ra cho con cháu chúng ta những tiêu chuẩn cụ thể, nhân văn và hợp lý.

Lê Thị Phương Nga