Hệ thống phơi cà phê thông minh từ ước mơ phụ giúp cha mẹ của cậu học trò khuyết tật

Khi trời mưa, cậu bé chỉ biết bất lực nhìn đống cà phê của cha mẹ bị ướt mem. Nhưng, cậu học trò quê nghèo đã biến sự trở ngại thành động lực nghiên cứu ra Hệ thống phơi cà phê thông minh để  phụ giúp cha mẹ.

Cái khó… ló ý tưởng

Ngay từ khi lọt lòng, Hào đã mắc căn bệnh loạn sản sụn nên bị khuyết tật các chi. “Các bác sĩ nói đây là căn bệnh hiếm gặp” anh Nguyễn Đình Nhạn, cha Anh Hào cho hay. Mặc dù điều kiện gia đình không khá giả, hai vợ chồng từ Hà Tĩnh vào Di Linh làm giáo viên tiểu học, nhưng thương con, cứ mỗi mùa hè anh chị lại chạy vạy vay mượn để đưa Hào đi khắp nơi chữa bệnh. Nhưng đến nay vẫn chưa có cách chữa nên cậu bé Hào phải chấp nhận sống trong cảnh tật nguyền. Từ đó, cậu bé phải di chuyển bằng tay, đôi nạng gỗ trở thành người bạn bất li thân của cậu bé. 

Cậu học trò có đôi chân khuyết tật nhưng luôn lạc quan và ham học

Phàm khiếm khuyết cái này sẽ vượt trội ở mặt khác, thứ mà Anh Hào được bù đắp chính là nghị lực. Dù thân hình nhỏ bé, di chuyển luôn chậm chạp hơn chúng bạn nhưng sự tìm tòi, học hỏi khám phá sự vật xung quanh thì không chịu thua ai. Cha mẹ em thấy vậy nên dành nhiều thời gian cùng em tìm hiểu và dạy em học. 

Cha Hào cho biết, năm lên 5 tuổi, em đã biết đọc một số câu đơn giản, biết đếm số và đọc một số từ tiếng Anh. Tuy chân tay yếu không thể đứng vững cũng như cầm nắm đồ vật nhưng Anh Hào rất ham học. Từ năm học lớp 1 đến nay, cậu bé luôn đạt học sinh giỏi. Chưa kể, em còn tham gia nhiều hoạt động như cờ vua, giải Toán, tiếng Anh trên internet... Điều kỳ diệu là mỗi lần tham gia thi, Hào thường… giật giải.

Cuộc sống của cậu bé lạc quan vẫn vui vẻ, bình lặng cho đến một buổi chiều, khi đang ở nhà một mình bỗng cơn mưa bất ngờ ập đến, Hào chống nạng cố gắng kéo tấm bạt lại để che phủ cà phê đang phơi trước sân thì bị ngã. “Nhìn cà phê của cha mẹ bị mưa ướt hết mà em không thể làm được gì, chưa kể còn khiến bản thân bị té ngã nên em rất buồn”, Anh Hào bộc bạch. Sau lần đó, Hào bắt đầu trăn trở với ước muốn làm ra mái che có thể điều khiển tự động được thì tốt biết mấy.

Đem ý tưởng tâm sự với người bạn thân học cùng lớp Nguyễn Hoàng Long và nhận được sự hợp tác nhiệt tình, Hào bắt tay vào thực hiện ý tưởng. Dưới sự hướng dẫn về kiến thức của thầy giáo dạy Toán Phạm Văn Tĩnh và sự ủng hộ, giúp đỡ của bố mẹ trong khâu lắp ráp phần khung, sản phẩm “Mái che thông minh” của Anh Hào và Hoàng Long ra đời.

Khi tham gia cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học huyện Di Linh, đề tài của Hào và Long đoạt giải nhì và được chọn dự thi cấp tỉnh. Bằng sự tự tin trả lời lưu loát thuyết phục ban giám khảo cũng như tính ứng dụng cao, đề tài “Mái che thông minh” ẵm luôn giải ba cấp tỉnh.

Hào và Long giới thiệu dự án tại Hội thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh phổ thông toàn quốc tại Đà Lạt

“Ước mơ của em là sản phẩm được ứng dụng vào thực tế, từ đó giúp ích cho người khuyết tật như em làm việc mà bình thường không tự làm được. Và quan trọng là phụ giúp được cha mẹ. Em mong muốn được học tập, nghiên cứu để sau này trở thành một kỹ thuật viên lập trình làm ra nhiều sản phẩm để có thể tự nuôi sống bản thân và giúp ích cho bà con nông dân”, Anh Hào chia sẻ. 

Khuyết đôi chân nhưng em có thể phụ giúp cha mẹ bằng “cái đầu”

Chọn ý tưởng tạo ra hệ thống phơi cà phê thông minh có thể cảnh báo trước được cơn mưa ập đến, cũng như giúp em - người bị liệt đôi chân có thể chủ động trong việc  thu gom, che chắn và làm khô cà phê.

Hai cậu học trò lớp 8 phân chia nhiệm vụ rõ ràng, Anh Hào khó khăn di chuyển nên phụ trách phần nhúng bằng lập trình, Hoàng Long đảm nhận phần cơ. Sau 6 tháng tìm tòi, dựng lên bộ khung chính cho mái che của mình trên nền tảng tích hợp của hệ thống công nghệ bo mạch vi xử lý, cảm biến và cơ học, hệ thống hoạt động tương đối đạt yêu cầu và mục đích hướng đến.

“Ban đầu em và bạn chỉ hướng đến mục tiêu làm một hệ thống phơi có thể nhanh chóng giúp người khuyết tật đôi chân như em chủ động điều khiển mái che, che cà phê lại khi trời mưa mà không phải chạy ra gom, che bạt. Tuy nhiên, với mái che đơn thuần chỉ kéo bằng tay vẫn không giúp người khuyết tật nhiều nên đã nghĩ đến một hệ thống che tự động trên nền tảng tích hợp công nghệ và cơ học”, Hào chia sẻ về dự án của mình.

Dựa trên nền tảng là mái che với hệ thống ròng ròng dây kéo đơn thuần, hai cậu học trò lớp 8 đã “gia cố” sự linh hoạt cho hệ thống che của mình bộ cảm biến mưa, cảm biến độ ẩm gắn trên mái cùng hệ thống đảo và hong khô cà phê bằng quạt bằng mô tơ thông qua điều khiển từ bo mạch chính.

Hai cậu bạn thân phân chia nhiệm vụ để hoàn thành ước mơ của bạn

“Điểm mới và đáng ghi nhận nhất ở hệ thống mái che này chính là sự chủ động và linh hoạt. Nó không chỉ giúp những người già yếu, khuyết tật đôi chân như Anh Hào dễ dàng với công việc của mình bằng một cái bấm tay, mà hệ thống còn có điểm cộng khi được các em dựng phần mềm điều khiển, sử dụng công tắc điều khiển ảo tích hợp với điện thoại thông minh qua bluetooth. Người dùng chỉ cần ngồi thao tác việc kéo mái che bằng các phím ảo trên điện thoại”, thầy Phạm Văn Tĩnh - giáo viên hướng dẫn đề tài cho biết.

“Em rất vui vì đã hiện thực được ý tưởng, còn có thể phụ giúp bố mẹ. Điều này giúp em bước qua mặc cảm là người thừa trong gia đình vì những khuyết khiếm cơ thể”, Hào chia sẻ.

Đi trên đôi chân của người bạn thân

Không nhiều người biết đằng sau dự án nghiên cứu của học trò là câu chuyện cảm động của đôi bạn thân. Trong 6 tháng ròng làm dự án, “đôi chân” để đưa Anh Hào đi khắp mọi ngả đường, kiếm tìm những bộ bo mạch, cảm biến hay cả những vật liệu để hoàn thiện cho nghiên cứu của mình chính là đôi chân của người bạn thân - Hoàng Long.

“Hai đứa chơi rất thân với nhau và luôn đồng hành cùng nhau từ việc học tập đến công tác nghiên cứu khoa học. Những ngày mưa gió, những lúc chúng tôi không có nhà, người hỗ trợ Anh Hào chính là Hoàng Long. Cháu luôn ở bên Hào, thậm chí cõng Hào đi kiếm vật liệu”, chị Anh Tuyết, mẹ Hào kể.  

Được đánh giá là nghiên cứu gần gũi với thực tế đời sống, khả năng ứng dụng và chuyển giao cao, mô hình Hệ thống phơi cà phê thông minh của Hào và Long còn được đánh giá cao khi giảm thiểu công sức của người nông dân trong công tác đảo và làm khô cà phê khi trời mưa dài ngày.

 Tiêu Hà