Hậu Quả cầu vàng 2021: Hồi kết cho vấn đề bất bình đẳng sắc tộc?

Trước thềm Quả cầu vàng lần thứ 78 diễn ra, khởi phát từ một bài báo trên tờ Los Angeles Times, làn sóng chỉ trích Hiệp hội Báo chí nước ngoài ở Hollywood (HFPA) bùng nổ. Tác giả bài viết chỉ ra rằng 87 thành viên của HFPA hiện tại, dù có nhiều sắc tộc nhưng tuyệt nhiên không có ai là người gốc Phi, và điều này ảnh hưởng đến sự công bằng, bất bình đẳng sắc tộc. Suốt một tuần lễ trước đêm trao giải, cùng với hiệu ứng của bài báo và phong trào đòi lại sự công bằng dành cho diễn viên gốc Phi đang diễn ra mạnh mẽ, theo tờ Hollywood Reporter, HFPA có phần nhún nhường.

Diễn viên Daniel Kaluuya, phim Judas and the Black Messiah

Tại đêm trao giải (28/2, giờ Mỹ), các chủ tịch và phó chủ tịch của HFPA lần lượt nói về mục tiêu xây dựng một giải thưởng công bằng, đa dạng không chỉ với các nghệ sĩ, mà đối với thành viên giám khảo, cũng cần bổ sung nhiều sắc tộc. Phó chủ tịch HFPA, Helen Hoehne (đến từ Đức), cho biết: “Chúng tôi nhận ra, chúng tôi có công việc phải làm. Giống như điện ảnh và truyền hình, sự tham gia của diễn viên gốc Phi rất quan trọng. Đã đến lúc phải có các nhà báo gốc Phi trong tổ chức của mình”. Chủ tịch HFPA, Ali Sar (từ Thổ Nhĩ Kỳ) cũng khẳng định “sự đa dạng là nền tảng cơ bản của tổ chức” và “mong muốn một tương lai toàn diện hơn”.   

Tuy nhiên, Tổ chức Time’s Up (tổ chức được lập để hỗ trợ các nạn nhân bị quấy rối tình dục, về sau, mở rộng hoạt động sang đòi quyền bình đẳng) cho biết, những lời hứa HFPA đưa ra, như quá trình “thẩm mỹ” cho những lầm lỗi trong quá khứ. “Sự thống trị của những nghệ sĩ da trắng trong danh sách đề cử và giành chiến thắng không có gì mới.

Điểm lạ ở chỗ là trong hai thập kỷ qua, không có thành viên gốc Phi nào của HFPA tham gia bỏ phiếu”- tổ chức này nhấn mạnh một lần nữa. Ngoài ra, Time’s Up cho rằng việc Quả cầu vàng 2021 trao giải cho nhiều diễn viên gốc Phi cùng lúc, cũng chỉ là cách nhằm xoa dịu dư luận, không có gì đảm bảo sự đa dạng dài hạn.

Theo thời gian được quy định trên phiếu bầu, hạn chót để các thành viên HFPA gửi các lá thăm bầu chọn về ban tổ chức là ba giờ trước khi lễ trao giải diễn ra. Do đó, hoàn toàn có khả năng làn sóng chỉ trích từ dư luận ảnh hưởng đến kết quả sau cùng. Trong đêm trao giải, lịch sử được lập nên khi có tới bốn diễn viên gốc Phi được nhận giải, bao gồm Daniel Kaluuya (phim Judas and the Black Messiah), John Boyega (Small Axe), cố diễn viên Chadwick Boseman (Ma Rainey’s Black Bottom) và Andra Day (The United States vs. Billie Holiday).

Trong đó, chiến thắng của Andra Day ở hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất phim điện ảnh, thể loại chính kịch được xem là “cú nổ lớn”, “màn vinh danh không tưởng” (từ dùng của trang Variety). “Chiến thắng của Andra Day càng tô đậm kỷ lục thật... bi thảm của Quả cầu vàng, khi cô là nữ diễn viên gốc Phi thứ hai nhận chiến thắng ở hạng mục quan trọng, sau Whoopi Goldberg trong phim The Color Purple của 35 năm trước (năm 1986)” - Variety viết.

Nhưng, những màn vinh danh này vẫn chưa đủ xoa dịu dư luận. Nhiều khán giả đã bày tỏ sự nghi hoặc về kết quả trên Twitter. Theo Hollywood Repoter, sau khi đêm trao giải kết thúc, đại diện Tổ chức Time’s Up đã gửi thư đến các lãnh đạo hàng đầu của HFPA và đài NBC (kênh phát sóng chương trình) khẳng định rằng việc trao giải cho những diễn viên gốc Phi chưa thuyết phục được họ, “chắc chắn sẽ không dập tắt được sự bất mãn đã tồn tại lâu nay đối với giải thưởng”. Time’s Up yêu cầu HFPA nhanh chóng có những cuộc họp tiếp theo để bổ sung thành viên, đảm bảo sự đa dạng, không thể trì hoãn một việc đáng ra phải làm từ lâu.

Con gái bảy tuổi của đạo diễn Lee Isaac Chung ôm chầm lấy bố khi phim Minari đạt giải

Vài năm gần đây, khi nhận thấy làn sóng chỉ trích sự thiếu đa dạng của ngành phim ảnh ngày càng mạnh, nhiều nhà sản xuất đã có sự thay đổi về nhân sự. Trên trang Deadline, tác giả bài viết cho biết những dự án nghệ thuật như I May Destroy You, Lovecraft Country, Euphoria hay Mrs. America... đều đã trọng dụng diễn viên gốc Phi và trao vai trò biên kịch, đạo diễn hoặc phụ trách công việc âm thanh, ánh sáng cho người gốc Phi. Tuy nhiên, để tạo ra sự dịch chuyển mạnh hơn, cần có nhiều biên kịch, đạo diễn gốc Phi góp mặt trong ê-kíp, để chính họ viết ra được câu chuyện cho riêng mình. 

Tổ chức Color of Change (tổ chức phi lợi nhuận bảo vệ quyền dân sự tiến bộ tại Mỹ, thành lập 2005, có 7 triệu thành viên) cho biết phong trào #ChangeHollywood do đơn vị phối hợp với diễn viên gốc Phi - Michael B. Jordan vẫn đang tiến hành. Đại diện Color of Change nói nghệ sĩ gốc Phi từng bị hắt hủi, loại khỏi các giải thưởng, bị coi thường dù tận hiến, thì giờ đây, sự thiên vị trong ngành phim ảnh phải dừng lại, thiết lập một bức tranh mới. “Đã đến lúc, Hollywood phải hành động”- trang Deadline viết.

Diễm Mi