Hành xử kỳ lạ với người lao động

Lương thỏa thuận một đường, người lao động (NLĐ) lại được nhận một nẻo; không chỉ thế, công ty (CT) còn đưa ra những quy định kỳ lạ trong thỏa ước lao động tập thể như: kể từ khi ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) nữ nhân viên không được có thai, nếu quá trình làm việc quen nhau và kết hôn thì một trong hai người phải nghỉ việc… - chị Nguyễn An Thu Tâm ngụ Bến Vân Đồn, P.8, Q.4, TP. HCM phản ánh với báo Phụ Nữ.

Người lao động không được mang thai?

Trong đơn gửi báo Phụ Nữ, chị Tâm cho biết, ngày 11/5/2015, chị bắt đầu làm việc tại CT TNHH Việt Phố với vai trò trợ lý ban giám đốc, lương chính thức 12.000.000đ/tháng, thời gian thử việc một tháng, làm việc từ 9-18g tại nhà hàng Việt Phố (47-49 Lê Quý Đôn, P.7, Q.3, TP.HCM). Tháng thử việc chị nhận 80% lương chính thức. Hết thời gian thử việc, ngày 12/6/2015, bộ phận nhân sự CT đưa chị một bản thỏa ước lao động tập thể, thông báo chị được ký HĐ thời hạn hai năm.

Trong thỏa ước lao động tập thể có những quy định rất kỳ lạ: trong thời gian ký HĐ, nữ nhân viên thuộc bộ phận trực tiếp tham gia phục vụ khách hàng không được có thai; anh chị em ruột, vợ chồng, cha mẹ, bà con không được làm chung, phát hiện sẽ bị thôi việc; nếu trong quá trình làm việc, quen nhau và kết hôn thì một trong hai người phải nghỉ việc… “Sau đó, CT vẫn trả lương cho tôi 80%, còn trừ thêm 25% tiền lương cho khoản gọi là “lương tạm giữ về hợp đồng”, thực lãnh 7,2 triệu đồng/tháng.

Chị Tâm bức xúc trình bày sự việc

CT không trả đủ 100% lương, lại tự ý trích giữ lương không có lý do chính đáng nên tôi đã làm đơn gửi Phòng LĐ-TB-XH Q.3 yêu cầu được trợ giúp. Ngày 8/1/2016, tôi bị CT đình chỉ, không cho vào làm việc”, chị Tâm bức xúc. Ngày 3/3/2016, Phòng LĐ-TB-XH Q.3 đã tổ chức hòa giải nhưng không thành. “Tôi đã gửi đơn kiện CT đến TAND Q.3. Giờ tôi vẫn chưa tìm được việc làm, phải nuôi hai con trong hoàn cảnh khó khăn”, chị Tâm nói.

Vi phạm pháp luật lao động

Ngày 31/5, trao đổi với bà Nguyễn Thị Tuyết Trinh - Phó giám đốc Chi nhánh CT Việt Phố, chúng tôi được biết: chị Tâm làm việc từ tháng 5/2015 - 1/2016 tại CT, nhưng chưa được ký HĐ chính thức. Theo bà Trinh, chị Tâm đã trải qua các vị trí công việc: trợ lý giám đốc, hỗ trợ việc khai trương sân vườn, đào tạo nhân viên phục vụ, tiếp khách, tuyển dụng nhân sự, nghe điện thoại của khách đặt tiệc.

Tất cả các vị trí này, chị Tâm đều làm thử việc. Tại sao CT lại thử việc NLĐ một thời gian dài, lại trải qua nhiều vị trí như vậy? Bà Trinh giải thích, do chị Tâm làm việc không đạt yêu cầu, nhưng đề nghị được tiếp tục làm việc, nên CT cho thử việc ở những vị trí khác nhau. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi CT có văn bản nào thể hiện việc chị Tâm thử việc ở nhiều vị trí khác nhau như thế không thì bà Trinh thừa nhận không có.

Về vấn đề vì sao CT đưa ra những quy định trong thỏa ước lao động tập thể như: kể từ khi ký HĐLĐ nữ nhân viên không được có thai, nếu quá trình làm việc quen nhau và kết hôn thì một trong hai người phải nghỉ việc, ông Dương Đức Dũng, Giám đốc nhà hàng Việt Phố giải thích: Chỉ có bộ phận phục vụ khách hàng là không được mang thai, vì rất nhạy cảm. Còn quy định không cho yêu đương trong nhà hàng là để tránh phiền hà với… khách. Ông Dũng cũng cho biết, nhà hàng không đồng ý với những yêu cầu của chị Tâm về mức lương, mọi việc đợi tòa xử lý.

Theo luật sư Hồ Nguyên Lễ (Đoàn Luật sư TP.HCM), căn cứ hồ sơ do chị Tâm cung cấp, NLĐ chưa được ký HĐLĐ chính thức, nhưng đã làm việc từ tháng 5/2015 đến tháng 1/2016 là công việc có tính ổn định lâu dài, do đó chị Tâm đủ điều kiện được ký HĐLĐ từ 12 đến 36 tháng theo quy định tại khoản 3, điều 22, Bộ luật Lao động. Dù chưa ký HĐLĐ nhưng CT buộc thôi việc trái luật thì vẫn phải bồi thường theo quy định tại điều 42. Ông Lễ phân tích, CT tự trích giữ tiền lương của NLĐ là vi phạm điều 101 Bộ luật Lao động.

Theo điều 101, người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của NLĐ để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị; chị Tâm không vi phạm nhưng CT vẫn tự trích giữ lại tiền lương là không hợp lý. Mặt khác, CT đặt ra những quy định tại thỏa ước lao động tập thể như nêu trên là vi phạm quyền con người, quy định tại các điều 153 Bộ luật Lao động về bảo đảm quyền làm việc bình đẳng của lao động nữ; điều 155, không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt HĐLĐ đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai.

Mai Phan