Hạnh phúc mẹ con cùng sàn diễn

NSND Lệ Thuỷ và con trai - ca sĩ Dương Đình Trí                                             

Tiếng hát của NSND Lệ Thuỷ đã trở thành một phần máu thịt của Dương Đình Trí. Từng theo học ngành kế toán và làm việc ở Úc nhiều năm, nhưng cuối cùng anh quyết định trở về Việt Nam, theo đuổi nghiệp cầm ca. Đó không chỉ là đam mê, mà còn là khát vọng lớn khi được viết tiếp chặng đường của mẹ.

Anh và mẹ, NSND Lệ Thuỷ chưa đứng cùng một vở diễn cải lương hoàn chỉnh nhưng cả hai từng trình bày nhiều ca khúc, bài vọng cổ. “Đứng cùng sân khấu với mẹ luôn cảm thấy an tâm, hạnh phúc, và có điều gì đó rất khó diễn tả thành lời. Nhưng hát chung với mẹ cũng rất áp lực vì mẹ là tên tuổi lớn. Vừa giữ tên tuổi cho mẹ, vừa khẳng định năng lực của mình, tôi càng phải cố gắng, cẩn trọng để hôm nay phải tốt hơn hôm qua”, Dương Đình Trí chia sẻ. 

Tình mẫu tử giúp ca sĩ Dương Đình Trí và mẹ kết nối rất tốt trong những ca khúc, bài ca về mẹ, gia đình. Đó cũng là những tác phẩm anh và mẹ thường được yêu cầu thể hiện trong những buổi diễn. Hai mẹ con đứng cùng sân khấu nên luôn nương nhau để hát, hỗ trợ nhau kịp thời vì rất hiểu ý. Thường, những phần trình diễn giữa anh và mẹ ít xảy ra sự cố cũng nhờ mối liên kết đặc biệt ngoài đời thật.

NSND Lệ Thuỷ và con trai - ca sĩ Dương Đình Trí

Có nhiều lợi thế khi đứng chung sân khấu với mẹ nhưng về sau này, Dương Đình Trí cũng dần ít hát chung với NSND Lệ Thuỷ, trừ những ca khúc, bài ca về tình mẹ, hoặc hát về miền Tây. Anh bảo cũng không muốn mang danh “con trai Lệ Thuỷ” để kiếm cơm với nghề. “Mẹ hiểu nên cũng chia sẻ vấn đề này với tôi. Tôi với mẹ tuy gắn kết trên sân khấu nhưng trong công việc lại tách bạch. Tôi không muốn khi người ta mời mẹ đi hát, phải kèm thêm tôi. Mẹ cũng ủng hộ điều này, để tôi phát triển độc lập”, anh nói.

Trong những chuyến lưu diễn nước ngoài, nhất là những lần chỉ có hai mẹ con, nhiều người ngạc nhiên khi thấy NSND Lệ Thuỷ được con trai chăm sóc từ việc ăn uống đến lo trang phục, trang điểm… Dương Đình Trí nói mình chẳng ngại vì giúp mẹ chỉn chu hơn khi xuất hiện cũng khiến anh hạnh phúc. 

Trong công việc, NSND Lệ Thuỷ và con trai chỉ có một bất đồng duy nhất là việc nhận show. “Mẹ tôi rất dễ chịu, ai mời đi hát show nào, mẹ cũng nhận lời. Nhưng tôi thì cẩn trọng hơn, luôn xem xét về tính chất show, hình ảnh, sự chăm lo của ban tổ chức cho nghệ sĩ... mới quyết định nhận lời hay không. Nhưng trong nhiều trường hợp, thường thì tôi thuyết phục được mẹ", ca sĩ Đình Trí chia sẻ.

NSND Lệ Thuỷ và con trai trình diễn trong một chương trình

NSƯT Tú Sương: Mẹ là thần tượng 

Với NSƯT Tú Sương, mẹ của chị - nghệ sĩ Thanh Loan là người thầy, là thần tượng lớn nhất trong cuộc đời làm nghề: “Tôi vẫn nhớ những ngày thơ bé đứng nép bên cánh gà xem mẹ biểu diễn, rồi lúc chập chững bước vào nghề, cũng chính mẹ hướng dẫn cho tôi những bài học đầu tiên trên con đường làm nghệ thuật. Những bài học về nghề, về đạo làm nghề thấm vào tâm thức tôi tự bao giờ, nó quý báu, giá trị hơn bất kỳ bài học nào nơi giảng đường, sách vở…”.

4 - 5 tuổi Tú Sương đã được giao những vai diễn thiếu nhi trên sân khấu Đoàn cải lương Sông Bé 2 và Đoàn Minh Tơ. Để cô con gái cưng chững chạc hơn trên sân khấu, NS Thanh Loan đã hướng dẫn cho Tú Sương từ cách ca sao cho hồn nhiên, dễ thương đúng với nhân vật, đến lối diễn xuất và cách thể hiện các động tác vũ  đạo chuẩn xác, đặc biệt ở những vở cải lương tuồng cổ. 

Tú Sương nói, tình yêu, nhiệt huyết với nghề hát cô được thừa hưởng nhiều từ mẹ. Những lần đi hát chầu xa, phải di chuyển liên tục nhiều giờ đồng hồ, nhưng khi lên sân khấu, dường như nghệ sĩ Thanh Loan quên hết mọi mệt mỏi, chỉ còn biết mình là nhân vật, khóc cười, say mê với từng cuộc đời, cảm xúc của nhân vật. 

Nghệ sĩ Thanh Loan (thứ ba từ trái sang) - mẹ của NSƯT Tú Sương

"Đứng trên sân khấu, nếu dư âm của chuyến đi có chợt xuất hiện, chỉ cần liếc nhìn mẹ say sưa ca diễn, tôi như được tiếp thêm liều thuốc bổ thần kỳ để cũng được mạnh mẽ, tràn đầy năng lượng như mẹ", chị bồi hồi nhớ lại.

Do ảnh hưởng của tuổi tác, giọng ca của nghệ sĩ Thanh Loan dần yếu đi. NSƯT Tú Sương giờ lại là điểm tựa của mẹ. Hai mẹ con lại cùng nhau luyện thanh, tập cách lấy hơi, nhả chữ, luyến láy… Mỗi khi nhận vai diễn mới, Tú Sương lại cùng mẹ phân tích nhân vật. Mẹ nhìn nhân vật bằng những trải nghiệm, vốn sống của một người đi trước, Tú Sương có góc nhìn của người tiếp nhận nhiều tư duy đổi mới trong cách nghĩ, góc nhìn… Nhân vật vì thế được nhìn nhận đa chiều và sâu sắc hơn. Có lẽ đó là lợi thế mà không phải nghệ sĩ nào cũng có được. 

Từ nhỏ, khi mới chập chững vào nghề, Tú Sương đã được nhiều người nhận xét khi lên sân khấu, cô giống mẹ từ cái liếc mắt, đến nụ cười và giọng nói. Điều này mang lại cho Tú Sương một hạnh phúc khác, đó là có nhiều cơ hội tái diễn lại các vai diễn gắn liền với tên tuổi của mẹ. 

NSƯT Tú Sương trưởng thành từ sự nghiêm khắc của mẹ.

NSND Hồng Vân: Cái tát làm con thảng thốt 

Dù hiếm có cơ hội diễn chung với các con nhưng NSND Hồng Vân vẫn nhớ mãi khoảnh khắc cùng con gái Hồng Châu (Xí Ngầu) tham gia bộ phim Những kẻ hai mặt của đạo diễn, NSƯT Đặng Tất Bình. Với chị, đây là kỷ niệm không thể nào quên bởi lần đầu tiên có thể đẩy được cảm xúc của con khi hóa thân vào nhân vật lên đến tận cùng và cũng chứng kiến sự trưởng thành của Xí Ngầu.

Trong một phân cảnh, nhân vật của Xí Ngầu bị mẹ tát đau đến mức phải bật khóc, do cô bé chưa được đào tạo bài bản về kỹ năng diễn xuất nên NSND Hồng Vân đã xin đạo diễn được tập luyện cùng con gái trước.

Tập đi tập lại rất nhiều lần nhưng đến lúc quay thật, NSND Hồng Vân bất ngờ tát thật, để đẩy cảm xúc cho con. “Xí Ngầu ngạc nhiên đến thảng thốt vì từ nhỏ đến lớn chưa bao giờ tôi làm tổn thương con”, NSND Hồng Vân nhớ lại. 

NSND Hồng Vân và con gái Hồng Châu trong vở Mẹ và người tình

Vừa dứt cảnh quay, sợ con giận dỗi, chị vội đến vỗ về và xin lỗi con. Nhưng bất ngờ, chỉ mất sau vài phút “hồn vía lên mây”, Xí Ngầu đã định thần lại và quay sang cảm ơn mẹ. Cô bé nói nếu mẹ không tát thật khi ấy, cô khó có thể chạm đến tận cùng cảm xúc của nhân vật như đạo diễn mong muốn.

Vốn các con đã có sẵn năng khiếu nghệ thuật nên NSND Hồng Vân không cần quá khắt khe khi hướng dẫn cách diễn xuất. Chỉ cần quy định cụ thể hoàn cảnh, tâm lý nhân vật là các con nhanh chóng đáp ứng được yêu cầu. 

Là con “bà bầu” nhưng cả Xí Ngầu lẫn Trê Phi đều phải diễn qua những vai quần chúng, đôi khi là dạng vai chỉ chạy ra chạy vào, nói 1 - 2 câu thoại. Nhưng cả 2 đều không nề hà, yêu sách phải thế này, phải thế khác… 

Không ép các con phải nối nghiệp mẹ, nhưng với NSND Hồng Vân, mỗi dịp mẹ con được đứng chung sân khấu dù chỉ là ít phút ngắn ngủi cũng đủ mang đến cho chị cảm giác yên bình, ấm áp lạ thường.

NSND Kim Cương và mẹ - cố NSND Bảy Nam: Lá sầu riêng "đậm vị" nhờ tình mẫu tử          Nghiệp diễn đòi hỏi người nghệ sĩ phải hợp tác với nhiều người, nhưng NSND Bảy Nam vẫn luôn cho NSND Kim Cương cảm giác an tâm, hạnh phúc nhất khi hai mẹ con đứng cùng một sân khấu. Bà nói, mẹ là đồng nghiệp, là thầy, là bạn diễn ăn ý trong suốt cuộc đời làm nghề của mình. Nhắc về Lá sầu riêng, một trong những vở diễn thành công nhất ở Đoàn kịch nói Kim Cương, NSND Kim Cương nói: "Câu chuyện vốn rất gần gũi, đơn giản, nhưng được nhiều khán giả yêu thích hơn bởi sự tung hứng rất ăn ý của tôi và má trên sân khấu. Tôi và má khi đó vừa là bạn diễn, vừa có tình yêu thực sự giữa mẹ và con, yếu tố giúp người nghệ sĩ thăng hoa hơn với nhân vật của mình. Diễn xuất của tôi và má đã khiến câu chuyện này trở nên đặc biệt hơn và vì thế Lá sầu riêng cũng có những giá trị khó có thể thay thế”.  NSND Bảy Nam và NSND Kim Cương trong Lá sầu riêng Diễn đến hàng trăm suất, nhưng càng diễn, NSND Kim Cương càng đong đầy cảm xúc. Cũng ở Lá sầu riêng, có một lần con trai NSND Kim Cương vào vai bé Sang lúc nhỏ. 3 thế hệ cùng xuất hiện trên sân khấu, NSND Kim Cương nói đó thời khắc tuyệt vời nhất, là ký ức về những năm tháng làm nghề mà bà không bao giờ quên.

Trung Sơn - Chung Thu Hương