Hàng loạt sai phạm tại dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2

Theo kết luận thanh tra ban hành ngày 6/8, dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 (NMNĐ Thái Bình 2) được Thủ tướng Chính phủ giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm đầu mối đầu tư.

Dự án được Hội đồng quản trị (HĐQT) PVN phê duyệt với tổng mức đầu tư 31.505,4 tỷ đồng (vốn chủ sở hữu 30%, vốn vay 70%) tại thời điểm quý II/2020. 

Quy đổi sai thời điểm để "lách luật"

Trước ngày 1/8/2010, đây là dự án, công trình quan trọng quốc gia, do Quốc hội xem xét thông qua chủ trương đầu tư. Kết luận thanh tra xác định, việc PVN và Bộ Công thương đề xuất Thủ tướng quy đổi tổng mức đầu tư về mặt bằng giá năm 2006 là 18.495,5 tỷ đồng để không trình Quốc hội thông qua và kiến nghị Thủ tướng giao HĐQT PVN quyết định đầu tư dự án là không đúng Nghị quyết 66 của Quốc hội.

Trong khi Quốc hội chưa thông qua chủ trương đầu tư, HĐQT PVN đã căn cứ Công văn số 800/TTg-KTN do Phó thủ tướng Chính phủ (khi đó là ông Hoàng Trung Hải) ký và hồ sơ thẩm định dự án của PVN để phê duyệt quyết định đầu tư sai quy định. 

Kết luận thanh tra xác định, trách nhiệm này thuộc về PVN, Bộ Công thương, các cơ quan đơn vị cá nhân trong việc tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định phê duyệt đầu tư vào dự án.

Đáng nói, trong quá trình đầu tư dự án, PVN có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án lần 1 với tổng mức đầu tư từ 31.505,4 tỷ đồng lên 34.295,1 tỷ đồng vào ngày 28/2/2011. Sau đó tiếp tục điều chỉnh tổng mức đầu tư lần 2 lên 41.799,1 tỷ đồng vào ngày 4/10/2016. 

Quá trình thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án lần 1, PVN chưa báo cáo Thủ tướng nhưng đã thẩm định và quyết định điều chỉnh dự án là không đúng quy định pháp luật. Đối với việc điều chỉnh tổng mức đầu tư lần 2, do việc điều chỉnh hợp đồng EPC (Hợp đồng tổng thầu) không đúng quy định nên việc điều chỉnh tổng mức đầu tư này cũng không đúng quy định pháp luật. 

Chỉ định nhà thầu không có năng lực

Tại dự án này, mặc dù chưa xác định các điều kiện để chỉ định thầu với gói thầu EPC theo quy định pháp luật, nhưng PVN đã đề xuất, được Bộ Công thương đồng ý, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ủy quyền cho HĐQT PVN quyết định chỉ định thầu dự án NMNĐ Thái Bình 2. Trên cơ sở báo cáo, đề nghị của PVN và Bộ Công thương, ngày 11/6/2010, Phó thủ tướng Chính phủ đã có văn bản 978 đồng ý về nguyên tắc chỉ định thầu 2 dự án, trong đó có NMNĐ Thái Bình 2. Trong đó yêu cầu HĐQT PVN quyết định chỉ định thầu theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo tiến độ và chất lượng của dự án.

Dự án nhiệt điện Thái Bình 2

Mặc dù PVN chưa xác định các điều kiện để chỉ định thầu, dự án chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định nhưng HĐQT PVN đã căn cứ vào văn bản số 978 để ban hành nghị quyết, đồng ý về chủ trương giao Tổng công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) thực hiện gói thầu EPC. 

Tiếp đó, ngày 21/2/2011, Hội đồng thành viên PVN phê duyệt kế hoạch đấu thầu dự án, trong đó gói thầu EPC có thời gian thực hiện 45 tháng, do PVC là tổng thầu là không đúng quy định của pháp luật về đấu thầu. Kết luận thanh tra cũng nêu rõ, đến thời điểm được chỉ định thầu, PVC chỉ thực hiện xây dựng công trình dân dụng, hạ tầng... và thi công một số hạng mục của nhà máy điện, chưa làm tổng thầu của một dự án lớn tương tự NMNĐ Thái Bình 2.

Hồ sơ năng lực của PVC chưa đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu EPC. Tuy nhiên, PVN vẫn chỉ định PVC làm tổng thầu EPC. Sau khi ký kết hợp đồng, PVC đã thực hiện không đúng cam kết, là một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ dự án, phát sinh tăng chi phí, trong đó có chi phí lãi tiền vay từ năm 2016 đến 2019 là 81,867 triệu USD. 

Việc chỉ định PVC làm tổng thầu EPC dự án là không đúng quy định pháp luật. Trách nhiệm được xác định thuộc về PVN, PVC, Bộ Công thương, các đơn vị cá nhân tham mưu, đề xuất và quyết định chỉ định PVC là tổng thầu dự án.

Tại kết luận này, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật đối với các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có vi phạm. Đồng thời chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo đúng thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.

An Vũ