Hàng loạt bản cover 'Độ ta không độ nàng' biến mất khỏi YouTube

Trong số những bản cover bị xóa bỏ hoặc buộc phải ẩn có không ít cái tên sở hữu lượng fan đông đảo như Trấn Thành, Phương Thanh, Hamlet Trương, Phương Mỹ Chi, Quách Tuấn Du… Ngay cả những cái tên “mới toanh” như Anh Duy, Ôn Vĩnh Quang, Thiên An… hoặc những người không hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc, khi cover ca khúc này cũng đều đạt lượt xem cao trên Facebook hay các trang cá nhân.

Lý do sự biến mất hàng loạt này là đã có một đơn vị mua bản quyền ca khúc, yêu cầu các ca sĩ phải gỡ bỏ hoặc đóng phí 5 triệu đồng cho một lần sao chép và 33% doanh thu mà nghệ sĩ cover thu được từ sản phẩm.

Anh Duy - người đầu tiên mang Độ ta không độ nàng về Việt Nam - thừa nhận, đây là một bài học xương máu của anh

Cover ca khúc không phải là chuyện mới. Từng có nhiều ca sĩ ở nước ta nhờ cover “hit” nhạc xưa mà thành danh. Tuy nhiên, rất hiếm trường hợp gặp trục trặc về vấn đề tác quyền. Hiện nay, việc cover không còn giới hạn trong lĩnh vực âm nhạc mà có thể là mọi thứ thượng vàng hạ cám, miễn sao nó “hot”, đang là trend (xu hướng) và dễ câu view (lượt xem).

Ngoài một bộ phận cover cho vui, nhiều người cover nhằm mục đích câu view để kiếm tiền trên YouTube, khi cuộc chiến lượt xem ngày càng khắc nghiệt và lấp lánh ánh kim tiền. Cover đang dần biến tướng thành một hành vi khó kiểm soát, bất chấp tác quyền, luật lệ, chuẩn mực. Đáng nói, trong số đó, có không ít nghệ sĩ nổi tiếng, lẽ ra phải có những hiểu biết nhất định về bản quyền thì lại là những người thể hiện sự giới hạn hiểu biết nhất.

Ca sĩ Phương Thanh bức xúc khi bản cover bị đánh sập đến hai lần. Chị ám chỉ đây là một trò “chơi dơ, đánh sập bài hát của người Việt mình với nhau”. Phương Thanh nói thêm: “Tất cả mọi thứ, một khi đã đi vào cảm xúc, trí nhớ thì con số không còn giá trị, không cân đo được cao thấp nữa”. Chia sẻ này hiện không còn hiển thị trên trang cá nhân của nữ ca sĩ, nhưng bản cover dính lỗi bản quyền này vẫn còn trên một trang nghe nhạc trực tuyến khác.

Ca khúc Độ ta không độ nàng:

Sự tồn tại của những bản cover không xấu. Với những phiên bản khác nhau của cùng một ca khúc được yêu thích, các bản cover giúp khán giả có thêm nhiều lựa chọn nghe. Đồng thời, với mỗi cách tiếp cận khác nhau, sẽ tạo nên màu sắc đa dạng cho một ca khúc, giúp ca khúc được phổ biến rộng rãi hơn. Song việc các nghệ sĩ đổ xô cover vì trend, vì view, lại gây nên cảm giác khá nhàm chán, cho thấy giới hạn trong sáng tạo của nghệ sĩ. Như thời gian vừa qua, có cảm tưởng, ca khúc Độ ta không độ nàng đã choán hết mọi ngóc ngách; trong khi những sản phẩm, chương trình âm nhạc chất lượng lại bị bỏ qua.

Ngay cả Anh Duy - người đầu tiên cover Độ ta không độ nàng cũng phải thừa nhận: “Với mục đích cover cho vui, tôi cũng không nghĩ ca khúc này lại “hot” như vậy. Tuy nhiên, tôi nghĩ, đã đến lúc nên khép lại trào lưu này được rồi”.

Nói về con số 5 triệu đồng và 33% doanh thu kiếm được từ việc cover mà đơn vị nắm giữ bản quyền ca khúc này tại Việt Nam đưa ra, Anh Duy cho rằng, dựa vào lượt view thì con số này không cao. Nhưng vì Duy là một cái tên mới, trước Độ ta không độ nàng, kênh YouTube của Duy không được mấy ai biết, nên cũng chưa bật chức năng kiếm tiền. Thành thử, nếu mất tiền, Duy cũng chỉ mất 5 triệu đồng/lượt cover mà thôi.

Anh Duy cũng chia sẻ, Độ ta không độ nàng là một bài học xương máu của anh: “Không phải cứ thích là cover. Muốn hoạt động nghệ thuật, điều quan trọng là phải tôn trọng bản quyền”. Nói về việc nghệ sĩ đổ xô cover, Anh Duy cho rằng, trào lưu đó chủ yếu nhằm câu view, hâm nóng tên tuổi, cũng là điều dễ hiểu. Nhưng trend rồi cũng sẽ qua. Chưa kể, với những ca khúc “hot”, sớm muộn gì cũng sẽ gặp rắc rối bản quyền.

Ca sĩ Phương Thanh và MC Trấn Thành nằm trong danh sách vi phạm bản quyền khi cover ca khúc “hit”

“An toàn nhất là tự sáng tác cho mình hát. Nếu muốn tạo dấu ấn, phải có phong cách, một con đường riêng” - Duy nói thêm. Anh Duy cũng chỉ ra nhiều vết xe đổ và dẫn chứng về những bản cover “hit” rồi “xịt” luôn sau đó, nên bản thân anh không muốn đi theo.

Trong bối cảnh thị trường giải trí hiện nay, người ta… thay trend như thay áo; ngày hôm nay “hot”, là hiện tượng, là trào lưu nhưng ngày mai sẽ mất, chuyển sang xu hướng khác. Dù trào lưu cover đang thịnh hành, được cho là “dễ ăn”, nghệ sĩ cũng chỉ nên xem đó là cuộc chơi ngắn. Nếu sa đà, nghệ sĩ vô hình trung sẽ giẫm lên vết chân của người khác, giẫm luôn mình, đồng thời giết chết sự sáng tạo mà một nghệ sĩ phải có. Để đi được đường dài, ca sĩ cần những sản phẩm riêng, ghi dấu ấn, chứ không phải là những bản cover hùa theo “đám đông” nhạt nhòa. 

Cốc Vũ