Hanako và số phận của "Anne tóc đỏ"

Hình ảnh dịch giả Muraoka Hanako trên phim - đại diện cho tinh thần, nghị lực của Nhật Bản - Ảnh: MCV

Ngã rẽ cuộc đời (52 tập, tựa gốc Hanako and Anne, đạo diễn (ĐD) Yanagawa Tsuyoshi, Matsuura Zennosuke, Adachi Mojiri, Đài Truyền hình NHK Nhật Bản sản xuất, đang phát sóng lúc 17g30 các ngày thứ Sáu đến Chủ nhật hàng tuần trên kênh HTV9) kể về cuộc đời của một dịch giả nhưng không khô khan, đơn điệu. Đó là một số phận trong chiều dài lịch sử, chứa đựng những biến thiên của thời cuộc và tinh thần, nghị lực mãnh liệt của một con người, một dân tộc.

ĐD Nguyễn Quốc Hưng, Phó giám đốc Hãng phim TFS, Đài Truyền hình TP.HCM cho biết, khi nhận bộ phim từ công ty MCV, ông không khỏi ngạc nhiên và lo lắng: “Cuộc đời của một dịch giả thì sẽ hấp dẫn khán giả như thế nào. Tôi hình dung công việc của người làm nghề liên quan đến chữ nghĩa khá trầm lặng, chỉ có những trang sách. Vậy mà xem tập đầu tiên đã thấy đây là một bộ phim có thể khiến chúng ta phải kinh ngạc”.

Ngay từ đoạn dẫn nhập, phim đã mở ra không gian Nhật Bản đầu thế kỷ XX và cả tinh thần sống của con người đất nước hoa anh đào buổi giao thời. Đó là lúc Muraoka Hanako - nhân vật chính của phim - trong một cuộc chạy loạn giữa tiếng súng ầm trời, đã nói với các con rằng “hãy xem đó như là pháo hoa”; vào lúc sinh tử nhất bà vẫn cố gắng cứu một cuốn sách đang bị cháy. Đó chính là cuốn Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh (Anne of Green Gables) mà Hanako là người đầu tiên chuyển ngữ sang tiếng Nhật.

Hanako and Anne được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Muraoka Eri về một trong những dịch giả có tầm ảnh hưởng nhất thế kỷ XX của Nhật Bản: bà Muraoka Hanako. Cuộc đời Muraoka Hanako có nhiều nét tương đồng với nhân vật “Anne tóc đỏ” trong cuốn sách bà chọn chuyển ngữ. Bởi thế trong cuốn tiểu thuyết của Muraoka Eri - cháu ngoại dịch giả - có viết rằng Hanako đã xem Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh như sinh mệnh của bà. Một cuốn sách có thể làm thay đổi số phận.

Một bộ phim tiểu sử nhân vật đầy cảm xúc với cách kể chuyện, tinh thần của nhân vật và những biến động thời cuộc. Ngã rẽ cuộc đời nhắc nhớ về phim Oshin một thời, trong đoạn đời tuổi thơ của nhân vật Hanako. Các ĐD Nhật rất giỏi biết cách khai thác cảm xúc và chiếm cảm tình của khán giả bằng cách mang nhân vật trẻ con vào phim. Tuổi thơ của các nhân vật nhí càng hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu thì những bất hạnh, gian khổ, sóng gió càng có sức nặng rung cảm.

Hanako xuất thân trong một gia đình nghèo, đến cả cơm trắng cũng không có ăn. Mỗi ngày chỉ biết nhìn mây trời mà nghĩ đó là “cơm trắng”. Hanako còn phải đối diện với những suy nghĩ lạc hậu: là con gái thì biết đọc sách làm gì, nghèo mà còn học đòi đến trường… Tuổi thơ của Hanako được miêu tả sống động, nhiều cảm xúc với những chi tiết đắt. Như cảnh đôi mắt cô bé sáng rực khi lần đầu tiên được ba mua cho cuốn sách - dù chưa biết đọc.

Cảnh hai đứa trẻ nghèo lạc vào thư viện nhà thờ và nhìn thấy hàng trăm cuốn sách mới tinh. Hanako đã có một giấc mơ lóng lánh “được sống cả đời trong một căn phòng đầy sách như vậy”. Chẳng một ai trong làng tin cô bé có thể biết chữ khi phải đi ở đợ kiếm tiền. Vậy mà cô bé vẫn cứ sống bằng ước mơ trong vắt cho đến khi được người bố tân tiến, hết lòng vì con gái đã bằng mọi cách cho con vào học một ngôi trường phương Tây…

Nhiều phim Nhật phát sóng tại Việt Nam có tiết tấu chậm rãi đến sốt ruột, nhất là những phim về đề tài phụ nữ, gia đình. Nhưng Ngã rẽ cuộc đời vừa vặn, cảm xúc đan xen, câu chuyện được phát triển liên tục theo những biến cố trong cuộc đời nhân vật, theo tinh thần, thông điệp bộ phim muốn chuyển tải. Muraoka Hanako như đại diện của hình ảnh phụ nữ tân tiến, có tri thức và nghị lực, khát vọng của tinh thần Nhật Bản. Chỉ có khao khát học hỏi, sống có ước mơ và quyết liệt, luôn “nghĩ khác, làm khác” và tin tưởng bản thân mới có thể thay đổi vận mệnh của chính mình. Hanako and Anne có chỉ số người xem rất cao khi phát sóng ở Nhật.

Song Giang