Hàn Quốc truy điệu cựu Tổng thống Roh Tae-woo

Tang lễ cho ông Roh diễn ra trong bối cảnh giãn cách vì đại dịch. Cựu Tổng thống qua đời hôm 26/10 ở tuổi 88 do biến chứng của nhiều căn bệnh khác nhau. Các bác sĩ cho biết tình trạng của ông trở nên tồi tệ hơn trong những năm gần đây.

Quyết định của Tổng thống Moon Jae-in về việc tổ chức quốc tang cho ông Roh đã gây tranh cãi, vì ông Roh liên quan đến cuộc đảo chính và cuộc đàn áp đẫm máu những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở thành phố Gwangju, miền nam nước này vào năm 1980 khiến khoảng 200 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương.

Do đó, Gwangju, một số thành phố khác và chính quyền các tỉnh từ chối treo cờ rủ hoặc lập bàn thờ tưởng niệm ông Roh theo quy trình tang lễ của nhà nước.

Các thành viên gia đình mặc niệm cựu Tổng thống Roh Tae-woo

Tổng thống Moon - người cũng không đến lễ viếng ông Roh tại một bệnh viện ở Seoul trước khi đến Rome gặp Giáo hoàng Francis và Nhóm G20 - nói rằng ông Roh đã có “những đóng góp đáng kể cho sự phát triển quốc gia mặc dù có nhiều sai lầm trong lịch sử”.

Vào ngày cuối cùng của lễ tang kéo dài 5 ngày, các vệ sĩ danh dự đã quấn quan tài của ông Roh bằng quốc kỳ và đặt vào sau một chiếc xe limousine. Sau đó, chiếc xe lăn bánh ra khỏi bệnh viện và theo sau một chiếc xe mui trần màu đen có bức chân dung khổng lồ của cựu Tổng thống Roh. Đoàn xe chạy về phía nhà của ông ở phía bắc Seoul.

Các thành viên trong gia đình lặng lẽ đi quanh ngôi nhà, dẫn đầu bởi một người cháu trai mang theo bức chân dung nhỏ hơn của ông Roh. Sau đó, họ đi về phía nam Seoul để làm lễ tang tại một quảng trường ở Công viên Olympic, một địa điểm được xây dựng cho Thế vận hội Olympic Seoul 1988 - năm đầu tiên ông Roh làm tổng thống.

Chỉ 50 người được tham gia tang lễ, bao gồm người thân, quan chức chính phủ, các nhà lãnh đạo tôn giáo và các nhà ngoại giao nước ngoài. Vợ của ông Roh, bà Kim Ok-suk và hai con của họ, Roh Soh-young và Roh Jae-heon, ngồi lặng lẽ trên những chiếc ghế cách xa nhau, nghiêm trang nhìn xuống đất.

Thủ tướng Kim Boo-kyum cho biết trong một bài phát biểu rằng, ông Roh sẽ được ghi nhớ với nhiều thành tích trên cương vị tổng thống, bao gồm đăng cai thành công Thế vận hội, mở rộng quan hệ với các quốc gia và xoa dịu căng thẳng với Triều Tiên.

Quyết định tổ chức quốc tang cho ông Roh vấp phải nhiều sự phản đối vì bản thân ông là một người vừa có công vừa có tội

Ông Roh nhậm chức vào năm 1988 sau khi trở thành nhà lãnh đạo được bầu trực tiếp đầu tiên của đất nước trong nhiều thập niên sau các chính phủ quân sự liên tiếp ở Seoul.

Ông là một nhân tố chính trong cuộc đảo chính quân sự tháng 12/1979, đưa người bạn quân đội lâu năm của mình là Chun lên nắm quyền. Sự tiếp quản của họ diễn ra vài tháng sau khi người cố vấn của cả hai, nhà độc tài Park Chung-hee bị ám sát.

Ông Roh là người kế nhiệm được ông Chun lựa chọn kỹ càng, nhưng các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ lớn vào năm 1987 đã buộc họ phải chấp nhận một cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp, khởi đầu cho quá trình chuyển đổi sang dân chủ của Hàn Quốc.

Bất chấp nền tảng quân sự của mình, ông Roh đã tạo ra một hình ảnh nhẹ nhàng hơn trong chiến dịch tranh cử tổng thống, tự gọi mình là “một người bình thường”. Ông đã giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu căng thẳng vào tháng 12/1987, phần lớn là nhờ sự chia rẽ trong số phiếu tự do giữa các ứng cử viên đối lập Kim Young-sam và Kim Dae-jung, cả hai sau này đều trở thành tổng thống.

Đoàn xe đưa tiễn ông Roh rời khỏi công viên Olympic 1988 để về thăm nhà riêng của ông lần cuối cùng

Sau khi người kế nhiệm của ông, Tổng thống Kim Young-sam, điều tra cuộc đảo chính và đàn áp ở Gwangju, ông Roh bị bắt, bị kết tội nổi loạn, phản quốc và tham nhũng và nhận án tù 22 năm rưỡi. Ông Chun bị kết án tử hình.

Tòa án tối cao sau đó đã giảm các bản án đó xuống thành tù chung thân cho ông Chun và 17 năm cho ông Roh. Sau khi ngồi tù khoảng hai năm, hai ông được trả tự do vào cuối năm 1997 theo lệnh ân xá đặc biệt do Tổng thống đắc cử Kim Dae-jung yêu cầu, với mong muốn hòa giải dân tộc.

Ông Roh hầu như biến mất khỏi sự chú ý của công chúng sau khi ra tù. Tháng 4/2020, con gái của ông, bà Roh So-young, viết trên Facebook rằng cha bà đã nằm liệt giường suốt 10 năm qua mà không thể nói hoặc cử động cơ thể.

Linh La (theo AP)