Hai ngày ở Mandalay

Từ Inle chúng tôi đi xe đêm đến Mandalay. Nếu ở Bagan, tôi được sống chậm trong quần thể di tích đền, chùa cổ xưa trầm mặc hay Inle kể cho tôi về cuộc sống của bộ tộc người Inthar trên vùng hồ thì Mandalay là một trải nghiệm khác hẳn. Và chúng tôi đã có hai ngày với những cảm xúc thật khác nhau bởi ấn tượng từ những di tích cổ xưa được giữ lại trong một thành phố là trung tâm kinh tế quan trọng của Myanmar. 

Ngày thứ nhất

Khởi hành từ Inle lúc 7 giờ tối, với quãng đường khoảng 300km, chúng tôi đến Mandalay lúc vẫn còn sớm, đủ để về khách sạn, chọn phòng, vệ sinh cá nhân… và thuê một chiếc taxi để bắt đầu hành trình khám phá thành phố. Sau khi ăn sáng ở một quán gần khách sạn, vì ham đi nên chúng tôi chỉ dùng món cơm đơn giản. Gần như suốt chuyến đi, chúng tôi ít chú trọng ăn uống vì có quá nhiều nơi để tìm hiểu, chụp hình, nhìn ngắm.

Điểm đến đầu tiên là chùa Mahamuni, một ngôi chùa lớn ở Mandalay, tọa lạc phía tây nam của thành phố. Đây là một thánh tích Phật giáo nổi tiếng và là trung tâm hành hương quan trọng của Phật tử Myanmar.

Theo truyền thuyết, trong lần đức Phật thăm Arakan lần thứ tư, vua Candrasuriya tại vùng này đã xin phép tạc một bức tượng bằng kích thước của đức Phật để thờ tại đền Mahamuni trên ngọn đồi Sirigutta. Năm 1784, khi vua Bodawpaya đánh chiếm Arakan, ông đã chuyển bức tượng Phật cùng chiến lợi phẩm và tù binh về. Ông cho xây chùa dưới chân đồi Mandalay để lưu giữ bức tượng Phật được cho là linh thiêng nhất vùng, khẳng định sự mộ đạo của mình. Trong chánh điện còn lưu giữ bức tượng Phật cao 3,8m, nặng 6,5 tấn làm bằng vàng và trang trí bằng đá quý, chỉ nam giới mới được tới gần và dát vàng lên tượng. Những Phật tử mộ đạo và khách hành hương đến viếng tiếp tục bao phủ bức tượng Mahamuni bằng các lớp vàng lá chồng lên nhau.

Có thể nói, bức tượng vẫn đang được làm lớn hơn mỗi ngày nhờ lớp vàng lá dát lên. Người ta cho rằng độ dày vàng lá dát tượng lên đến 15cm. Ở đây, phụ nữ chỉ được phép quỳ, ngồi hay đứng sau hàng rào cách tượng Phật khoảng 30m, đàn ông mới có quyền đi lại ở khu vực trước và sát tượng. 

Rời Mahamuni, người lái taxi đưa chúng tôi tham quan hai ngôi chùa gần đó, một cơ sở điêu khắc đá và một cơ sở dệt lụa để sao cho vừa vặn đến tu viện Maha Gandhayon Kyaung vào lúc 10 giờ, tận mắt chứng kiến các tu sĩ trẻ xếp hàng khất thực. Hôm ấy, chúng tôi được chứng kiến lễ cúng dường của một đoàn Phật tử đến từ Pakistan.

Điểm đến tiếp theo trong buổi sáng là đồi Sagaing. Tổng chiều dài những bậc thang dẫn lên đỉnh đồi khoảng 1km. Lên đến nơi mới thấy giá trị của chuyến đi khi nhìn xuống bên dưới là một biển cây rừng và vô số chùa tháp nhấp nhô ẩn hiện. Dòng sông Irrawaddy dài nhất Myanmar lượn quanh chân đồi. Tại đây hầu như chỉ có đền chùa của nhà sư, ẩn sĩ, thiền sư. Có lẽ vì vậy nên người ta gọi đồi Sagaing là nơi cư trú của các vị thánh.

Đã quá bữa trưa, người lái taxi đưa chúng tôi đến ăn trưa tại một dãy quán ăn bên sông phục vụ du khách. Chúng tôi đặt làm một con gà luộc cho bốn người ăn với cơm trắng. Có lẽ do đói nên bữa cơm trưa hôm ấy thật ngon. 

Theo chương trình, chúng tôi sẽ quay lại trung tâm Mandalay nhưng người lái taxi rất nhiệt tình bảo chúng tôi nên tham quan một ngôi chùa gần đó có tên gọi dân dã là chùa cẩm thạch, một nơi khá đặc biệt vì toàn bộ được làm bằng đá cẩm thạch từ lối đi lên cho đến các tượng Phật. Chùa nằm trên một ngọn đồi thấp. Dù trời rất nắng nhưng lối đi lên ngoài trời mát rượi bàn chân do được lát bằng đá cẩm thạch. Trên cao, khí hậu mát dịu, khác hẳn với bên dưới nắng nóng, ngột ngạt. Khách hành hương đông nhưng ai nấy đều lặng yên cầu nguyện. 

Về lại trung tâm thành phố, chúng tôi thả bộ trên cầu gỗ U Bein, được xây dựng từ năm 1800 bởi hàng ngàn tấm ván bằng gỗ tếch với 1.068 trụ cột, bắc qua hồ Taungthaman, dài 1,2km.

Chúng tôi kết thúc ngày đầu tiên ở Mandalay bằng bữa cơm tối gần khách sạn, sau đó đi bộ lang thang qua những con phố, mua vài vật kỷ niệm.

Ngày thứ hai

Người tài xế taxi đón chúng tôi với lịch của ngày hôm đó là thăm làng cổ Mingun, cách Mandalay khoảng 11km về phía Bắc, bên kia bờ sông Ayeyawadi. Thả chúng tôi xuống bến tàu, anh hẹn giờ buổi chiều sẽ quay lại đón. Hôm ấy, chúng tôi thuê một chiếc thuyền khá lớn so với bốn người, giá tương đương 2,5 triệu đồng. Nếu đi phà thì rẻ hơn nhiều nhưng không chủ động được giờ giấc. 

Thuyền trôi êm ả trên sông chưa đến một giờ thì đến nơi. Xuống thuyền, chúng tôi chọn một thanh niên trong nhóm hướng dẫn viên du lịch (HDV) của làng. Khi hỏi giá, anh ta bảo muốn đưa bao nhiêu tùy ý.   

Nơi này quá yên bình, hầu như không thấy sự hiện diện của đời sống công nghiệp. Các cô gái vẫn để nguyên trang phục đang tắm sông với những tràng cười giòn tan, trong vắt. Những chiếc xe bò sơ sài nhưng có sơn hai chữ “taxi” khiến tôi bật cười. Và thật sự thú vị khi đi chầm chậm trong làng trên những chiếc “taxi” này. 

Đưa chúng tôi đến phế tích dang dở của chùa Mingun, HDV nói rằng đây là một công trình đầy tham vọng của vua Bodawpaya. Ngôi chùa này được khởi công vào năm 1790 nhưng đã bị ngừng giữa chừng vì lời tiên tri: nhà vua sẽ chết khi chùa xây xong. Những vết nứt khá lớn sau trận động đất năm 1838 không phá hủy được ngôi chùa mà để lại cho hậu thế sự ngạc nhiên về độ vững bền của di sản.

Điểm tiếp theo là ngôi chùa màu trắng muốt Hsinbyume, được đặt theo tên một vị hoàng hậu. Ngôi chùa này mô phỏng núi Meru với bảy hành lang là bảy lớp bao quanh núi. Từ trên cao, bạn có thể nhìn thấy bao quát vùng Mingun, những ngôi chùa ẩn hiện trong màu xanh cây lá và dòng sông uốn lượn ngoạn mục, thanh bình…

Điểm cuối cùng là Chinthe (linh vật nửa sư tử nửa rồng) là hai tượng khổng lồ sát bờ sông. Tương truyền, trước khi bị phá hủy bởi cơn động đất dữ dội, mười người có thể trú trong vòm miệng của Chinthe để tránh những cơn mưa khắc nghiệt của vùng Mingun. Hình thù còn lại chỉ còn thân con sư tử, khó nhận ra nếu không có HDV cho biết.

Về lại trung tâm thành phố, tôi tiếp tục “đi vét” những nơi còn lại của Mandalay. Mandalay cũng như nhiều thành phố lớn ở Việt Nam với xe máy, ô tô, nhà ống, những con đường rộng, sạch đẹp ở các khu trung tâm. Bác xe ôm đưa tôi đến một xưởng điêu khắc gỗ khá ấn tượng với hằng hà sa số tượng Phật lớn, nhỏ được chạm trổ sắc sảo, tinh vi.

Sau đó, chúng tôi đến chùa Kuthodaw (còn gọi là The World’s Biggest Book), ngôi chùa đặc biệt gồm những đền, chùa và có 729 tháp nhỏ bằng đá màu trắng. Bên trong mỗi tháp có một phiến đá được khắc thủ công Tam Tạng kinh của đức Phật bằng tiếng Pali. Chùa xây dựng năm 1857, việc khắc chữ bắt đầu vào năm 1860 và mất 8 năm để hoàn thành. 

Điểm cuối cùng là khu vực chùa Shwenandaw và tu viện Atumashi. Dù vé vào cửa khá đắt - khoảng 50 USD - nhưng hai nơi này rất đáng để bạn ghé thăm. 

Chùa Shwenandaw là công trình xa xỉ, nổi tiếng với kiến trúc truyền thống và nghệ thuật chạm khắc, được xây dựng đầu thế kỷ XIX. Khắp nơi trên tường nhà, mái nhà, hành lang và lan can đều được chạm khắc tinh xảo hình ảnh các Phật thoại và họa tiết chim muông, hoa lá, thể hiện nghệ thuật điêu khắc gỗ của người Myanmar. Sàn chùa được đặt trên 150 trụ cột với tòa sen cách điệu dưới chân. Ban đầu, chùa được sơn và dát vàng nhưng thời gian đã xóa màu vàng, chỉ còn màu của thời gian ẩn trong các vân gỗ... 

Hai ngày ở Mandalay đã cho tôi nhiều cảm xúc. Nếu trở lại, tôi sẽ  đi chậm hơn, dành thời gian để chiêm nghiệm về một thành phố khá ấn tượng, hiện đại nhưng vẫn giữ được những di sản hoàn hảo mà tiền nhân để lại. 

Bạn nên thuê taxi để đi lại khi đến Mandalay với giá khoảng 650.000 đồng/ngày. Tài xế taxi ở đây rất ít nói thách. Tuy nhiên, bạn có thể trả giá thấp xuống một chút cho thoải mái cả đôi bên.

Hàng hóa ở Mandalay, đặc biệt là quần áo có giá khá rẻ. Ăn uống ở đây cũng rẻ không kém. Bạn chỉ mất khoảng 50.000 đồng cho một bữa ăn no bụng.

Kim Duy