Hà Nội: Đề xuất biến sông Tô Lịch thành hầm chống ngập và công viên

Chiều 7/7, UBND Thành phố Hà Nội phối hợp cùng Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Giải pháp tổng thể cải tạo sông Tô Lịch thành công viên lịch sử - văn hóa - tâm linh (Công viên hữu nghị Việt - Nhật) và xây dựng các thiết chế văn hóa, hệ thống ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm dọc sông Tô Lịch”.

Dự án bao gồm các giải pháp tổ chức cảnh quan, xử lý ô nhiễm nước, thoát nước chống ngập kết hợp với chống ùn tắc giao thông. Bên cạnh đó, các không gian đi bộ, công trình nổi trên mặt sông Tô Lịch mang đậm tính văn hóa lịch sử được Hà Nội đánh giá là một ý tưởng độc đáo, có tính ứng dụng... 

Dự án sẽ được triển khai tại lưu vực sông Tô Lịch trên địa bàn TP, chiều rộng giới hạn từ mép vỉa hè hiện trạng dọc hai bên sông đến tim sông; nằm bên trong mốc chỉ giới đường đỏ của đường hai bên sông. Kinh phí thực hiện từ nguồn vốn vay ưu đãi ODA của Chính phủ Nhật Bản.

Toàn cảnh hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt (JVE) - đơn vị đề xuất dự án, cho biết, dự án với 2 hợp phần chính, gồm:

Hệ thống đường cao tốc ngầm hoạt động 2 chiều riêng biệt kết nối vào ra tại các điểm nút giao thông huyết mạch của Thủ đô. Hệ thống chống ngập khổng lồ bao gồm các giếng thu nước, hầm ngầm thoát nước (đặt phía dưới cao tốc ngầm) và bể điều áp khổng lồ.

Hệ thống hầm ngầm dài khoảng 11,65km bao gồm các máng thu đặt dọc một bên mép hè đường dọc Công viên Lịch sử văn hoá, tâm linh Tô Lịch, sau đó chảy vào 9 giếng thu nước được bố trí tại 9 vị trí dọc theo sông và kết nối với nhau bởi một đường hầm ngầm có đường kính 16,8m. Hầm ngầm dẫn nước chảy về một bể điều áp khổng lồ ở cuối tuyến (gần đập Thanh Liệt).

Bể điều áp được thiết kế để chứa được hàng triệu mét khối nước, đáp ứng các trận mưa lớn với cường độ mưa lên tới 500mm. Nước chứa từ bể điều áp sẽ được tiêu thoát ra sông Nhuệ bằng hệ thống máy bơm với công suất 200m3/s sau khi mực nước sông Nhuệ xuống thấp để đảm bảo chống ngập.

Hợp phần thứ 2 là công viên lịch sử - văn hoá - tâm linh Tô Lịch nằm ở phía bên trên. 

Các công trình văn hóa như khu Thực thể, khu Tượng đài, khu Văn bia… sẽ được xây nổi trên sông. Kết hợp với đó là các cầu mái vòm nối hai bờ sông với độ cong mái phù hợp để thuyền rồng chở khách du lịch có thể qua lại bên dưới thuận lợi, dễ dàng.

Ngoài ra, dự án sẽ giải quyết dứt điểm mùi hôi thối và các nguồn gây ô nhiễm cả trong và ngoài sông; góp phần giải quyết tình trạng ngập úng của Hà Nội và vấn đề giao thông đô thị... Dự án sẽ không tác động đến khu dân cư ở 2 bên sông, không phải giải phóng mặt bằng trong quá trình thực hiện dự án; không thu hẹp lòng sông, không bê tông hóa, cứng hóa đáy sông…

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt (JVE) phát biểu tại hội thảo.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, hiện nay Hà Nội đang triển khai đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô gồm: sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, sông Lừ, sông Sét và đã được UBND Thành phố phê duyệt nhiệm vụ từ tháng 12/2021. Thành phố Hà Nội đã họp và giao nhiệm vụ cho các sở, ngành và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, tiếp cận tổng thể để xử lý các nội dung liên quan đến sông Tô Lịch.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn

Thành phố Hà Nội đã nghiên cứu nội dung đề xuất của Công ty cổ phần tập đoàn môi trường Nhật Việt JVE là xây dựng dự án cải tạo sông Tô Lịch thành Công viên lịch sử - văn hóa - tâm linh (Công viên hữu nghị Việt Nhật) và đã giao các sở, ngành kiểm tra, rà soát tổng thể các nội dung về quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật (quy hoạch thoát nước) được tích hợp trong Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô; nghiên cứu, đề xuất lập quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/500) dọc hai bên sông Tô Lịch – Kim Ngưu – Lừ - Sét, trong đó gắn với định hướng giải pháp môi trường, cảnh quan, giao thông, lịch sử văn hóa, thoát nước, xử lý nước thải…

Đề án được kỳ vọng, không chỉ là giải pháp khắc phục tình trạng mưa ngập của Thủ đô mà còn đem lại diện mạo mới cho dòng sông Tô Lịch, nói riêng và diện mạo của thành phố, nói chung.

Sông Tô Lịch có chiều dài khoảng 14km, chảy qua địa phận 6 quận, huyện như: Ba Đình, Cầu Giấy, Đống Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Thanh Trì đang ô nhiễm và trở thành "dòng sông chết".

Đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành không gia văn hoá - tâm linh.

Ngọc Linh