Hạ lãi suất cho vay là rất cần thiết

Theo ước tính của Cục Thống kê TPHCM, trong tháng 8/2021, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của TPHCM giảm 22,5% so với tháng Bảy và giảm 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ chỉ bằng 85,7% tháng Bảy và bằng 98,6% cùng kỳ. Nếu không thể kiểm soát được dịch COVID-19 vào tháng Chín tới, dự báo tốc độ phát triển GRDP năm 2021 của TPHCM sẽ giảm mạnh.

Nhiều ngân hàng đã công bố giảm lãi suất cho doanh nghiệp, tuy nhiên mức giảm không nhiều. Ảnh minh họa

Trong bối cảnh TPHCM và nhiều tỉnh áp dụng biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt, doanh nghiệp (DN) phải đóng cửa hoặc hoạt động chật vật theo mô hình “ba tại chỗ”, “một cung đường, hai điểm đến”, ông Akbari - Chủ nhiệm bộ môn quản lý chuỗi cung ứng và logistics, Trường đại học RMIT - khuyến cáo DN Việt Nam nên tập trung vào việc tối ưu hóa chi phí và giảm thiểu chuỗi cung ứng, đồng thời giảm lượng hàng tồn kho, loại bỏ trung gian để tạo ra sự linh hoạt và khả năng thích ứng sự gián đoạn. Về lâu dài, ông cho rằng, DN nên chú trọng triển khai các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI), internet of things (IoT), blockchain, in 3D, drone, robot tiên tiến và 5G đi cùng với việc nâng cao kỹ năng của đội ngũ lao động để ứng phó các thách thức trong tương lai. 

Chuyên gia tài chính Bùi Duy Tùng (tiến sĩ kinh tế, Đại học Bourgogne, Pháp) cho rằng, nếu thời gian giãn cách kéo dài quá lâu và không có các chính sách ứng phó kịp thời, cuộc “khủng hoảng dịch bệnh” sẽ gây ra các hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với nền kinh tế. Đây là một cuộc khủng hoảng kép tác động lên toàn bộ các thành phần của nền kinh tế từ phía cung đến phía cầu. Tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng đột biến, đặc biệt là thất nghiệp tự nhiên, kéo theo sản lượng tiềm năng của nền kinh tế sẽ giảm. Nền kinh tế Việt Nam có thể sẽ bị suy thoái tạm thời.

Theo ông, các chính phủ chủ động hơn khi ứng phó với cuộc suy thoái lần này, bởi đây là cuộc suy thoái có chủ đích (ưu tiên phòng, chống dịch bệnh và chấp nhận suy thoái). Khi có sự chuẩn bị trước, các chính phủ sẽ có được sự chủ động trong việc ban hành các chính sách đối phó, chẳng hạn các chính sách tài khóa và tiền tệ nhằm hỗ trợ, giúp cả DN và người dân đủ sức khỏe để vượt qua đại dịch.

Theo ông, đối với Việt Nam, việc hạ lãi suất (LS) cho vay là cần thiết để kịp thời hỗ trợ nền kinh tế trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh. Việc hạ LS cho vay lúc này là biện pháp điều hành phù hợp nhằm mở rộng tín dụng, tập trung vốn cho vay đối với lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. Hơn ai hết, các ngân hàng (NH) cần phải hiểu rằng, tác động của đại dịch đến lợi nhuận và hoạt động của họ thường có độ trễ. Khi giãn cách xã hội, hầu hết DN, nhà xưởng phải đóng cửa, số mở cửa chỉ hoạt động cầm chừng. Do là ngành dịch vụ thiết yếu nên các NH vẫn tổ chức hoạt động khi giãn cách xã hội, nhưng nếu giãn cách kéo dài, sức khỏe tài chính của các DN kiệt quệ thì lợi nhuận của NH sẽ bị ảnh hưởng. Khi các DN không còn đủ khả năng trả nợ, nợ xấu sẽ tăng và trực tiếp làm sụt giảm lợi nhuận của NH. Việc các NH hỗ trợ LS cho DN lúc này không chỉ giúp DN vượt qua khủng hoảng mà còn giúp chính các NH bảo toàn được lợi nhuận trong tương lai.

Nhưng cũng theo ông Bùi Duy Tùng, việc nới lỏng các tiêu chí tiếp cận tín dụng cần phải được xem xét một cách thận trọng. Khơi thông dòng vốn, hạ LS cho vay không phải là cho vay tràn lan và cho vay dưới chuẩn. Việc bơm vốn cần phải được thực hiện mạnh mẽ để vực dậy nền kinh tế sau đại dịch. Dòng vốn này phải được chảy về các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thiết yếu và ưu tiên theo chỉ đạo của Chính phủ và NH Nhà nước Việt Nam. 

Quốc Ngọc