PNO - PN - Năm ngân hàng (NH) hiện đã triển khai cho vay mua nhà với lãi suất (LS) 6% trong gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng nhưng để đạt điều kiện theo quy định của Thông tư 11 do NH Nhà nước ban hành không phải dễ.
Khách hàng tìm hiểu vay vốn tại một ngân hàng ở TP. HCM - Ảnh mang tính minh họa - P. Huy
Tại một chi nhánh của NH Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) ở Q.3 (TP.HCM), trong vai người có nhu cầu vay tiền mua nhà thuộc gói hỗ trợ LS 6%, chúng tôi được nhân viên tư vấn ở đây cho biết, NH chỉ duyệt hồ sơ cho những người có thu nhập dưới chín triệu đồng/tháng. Khi biết tôi có thu nhập khoảng 15 triệu đồng/tháng, nhân viên này nói: “Anh không thuộc đối tượng vay của gói này”. Tuy nhiên, sau một lúc trao đổi về hoàn cảnh ở nhà thuê của tôi, nhân viên NH cho biết, tôi có thể nhờ công ty xác nhận mức thu nhập khoảng 8,5 triệu đồng/tháng để “lọt” vào chuẩn của NH Nhà nước. Băn khoăn về mức thu nhập này (8,5 triệu đồng/tháng) liệu có được NH cho vay, trong khi tôi là nguồn thu nhập chính của gia đình bốn nhân khẩu, nhân viên này trấn an: “Anh cứ làm hồ sơ, NH sẽ hỗ trợ, không làm khó đâu”.
Sau khi in cho tôi giấy xác nhận về hộ khẩu, thực trạng nhà ở và bản hướng dẫn hồ sơ vay mua nhà, nhân viên NH cho biết thêm, nếu tôi vay 500 triệu đồng trong vòng 10 năm, mỗi tháng tôi phải đóng 6,7 triệu đồng (cả vốn lẫn lãi). Với thu nhập 8,5 triệu đồng, mỗi tháng gia đình tôi còn chưa tới hai triệu đồng để chi tiêu. “Điều này là vô lý và anh sẽ không được duyệt”, nhân viên NH khẳng định. Vì thế, nhân viên NH tư vấn tôi vay dài hơn, đề nghị 14 năm thì khả năng giải ngân sẽ cao hơn. Cô này tính, nếu vay 14 năm, mỗi tháng tôi chỉ phải trả cả vốn lẫn lãi khoảng 5,5 triệu đồng. So với thu nhập của tôi, mức này là hợp lý. Về LS sau thời điểm 1/6/2023 (NH Nhà nước chỉ hỗ trợ LS đến 1/6/2023), nhân viên NH cho biết, khách hàng sẽ chịu LS cho vay thực tế của Vietcombank ở kỳ hạn dài. Ngoài ra, nhân viên này lưu ý, phí phạt trả nợ trước hạn là 2% (tổng số tiền trả). Vấn đề người vay tiền phải có hợp đồng mua nhà với chủ đầu tư cũng được Vietcombank đơn giản hóa bằng một giấy xác nhận vị trí căn hộ.
Tương tự, những NH khác như Agribank (NH Nông nghiệp và phát triển nông thôn), Vietinbank (NH Công thương Việt Nam), BIDV (NH Đầu tư phát triển Việt Nam) cũng đơn giản hóa thủ tục và tăng thời hạn cho vay đến 15 năm (tùy khả năng trả nợ của khách hàng), thay vì 10 năm như quy định ở thông tư 11 của NH Nhà nước. Trong đó, hiện chỉ có BIDV áp dụng LS sau thời điểm 1/6/2023 bằng mức LS tiết kiệm 12 tháng + phí 2%/năm, còn lại đều áp dụng LS cho vay cùng thời kỳ. Các NH cũng quy định người vay có thể thế chấp bằng tài sản hình thành từ vốn vay hoặc bất động sản khác, nhưng chỉ chấp nhận tài sản thuộc quyền sở hữu của cha mẹ ruột người vay và ở TP.HCM. Cho đến thời điểm này, các NH đều khẳng định đã chuẩn bị sẵn sàng để triển khai cho vay, trong đó thời gian tối đa để giải ngân chỉ khoảng một tuần đối với cá nhân và ba tuần đối với doanh nghiệp.
Có thể thấy, trên lý thuyết thì gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua nhà của NH Nhà nước đang chờ người dân đến vay, nhưng thực tế không hẳn vậy. Bởi, gói này chỉ dành cho những người có thu nhập thấp mà đối tượng này lại không đáp ứng được điều kiện vay vốn của NH. Chính vì thế, ngay trong những ngày đầu triển khai, hiện tượng NH “gợi ý” người vay (có thu nhập cao) hạ thấp thu nhập để đạt tiêu chuẩn đã xảy ra. Ngoài ra, việc các NH cho vay dài hơn quy định của thông tư 11 cũng là điều đáng quan tâm. Sau thời điểm ngày 1/6/2023, nếu LS leo thang lên mức hơn 20%/năm như thời gian trước, nhiều người sẽ rơi vào cảnh khó khăn. Trước thực tế này, theo các chuyên gia kinh tế, NH Nhà nước nên hạ LS về mức 3%/năm hoặc cho vay dài hơn (15 - 20 năm) thì những người có thu nhập dưới chín triệu đồng/tháng mới có thể tiếp cận được gói tín dụng này.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có 60 dự án nhà ở xã hội đang triển khai, với quy mô vài chục ngàn căn. Tại TP.HCM, hiện đang tồn kho hơn 14.000 căn hộ. Số lượng căn hộ này sau khi chuyển sang làm nhà ở xã hội sẽ là nguồn cung chủ yếu dành cho người mua nhà đủ điều kiện vay vốn ưu đãi. Được biết, UBND TP.HCM đang xem xét chuyển đổi bốn dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội với khoảng 3.300 căn để công bố và triển khai trong thời gian sắp tới. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp địa ốc cũng đang ráo riết triển khai xây mới hoặc bung hàng tồn kho để đón đầu gói 30.000 tỷ đồng với số lượng ước tính hàng chục ngàn căn.
Thực tế trên cho thấy, nguồn cung căn hộ thuộc gói ưu đãi LS 6%/năm hiện không thiếu, vấn đề là liệu những người có thu nhập thấp đúng nghĩa và đang có nhu cầu về nhà ở có đủ điều kiện vay hay không?
Ca Hảo
Vụ trưởng vụ tín dụng Nguyễn Viết Mạnh: Không phân biệt thu nhập của người vay thấp hay cao
Ngày 4/6, trao đổi với PV Báo Phụ Nữ, ông Nguyễn Viết Mạnh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng (NH Nhà nước) cho biết: Tôi đang kiểm tra lại tất cả các hướng dẫn của năm NH để chấn chỉnh cho đúng việc xác định đối tượng của gói này. Định nghĩa về người thu nhập thấp chưa có, mỗi địa phương hiểu mỗi kiểu. Theo thông tư 07 của Bộ Xây dựng, quy định người thu nhập thấp bao gồm tất cả các đối tượng là cán bộ công chức viên chức, người lao động, người lao động tự do, kinh doanh cá thể… Tuy nhiên, điều kiện kèm theo trước tiên là chưa có nhà hoặc nhà ở hiện hữu dưới 8m2/người tại nơi cư trú. Vấn đề là trách nhiệm xác minh của cơ quan công tác hoặc phường xã có thực sự khách quan hay không khi xác định đối tượng. Do đó, sự phối hợp giữa các cơ quan ban ngành để kiểm tra việc khai báo của người đi vay là rất quan trọng.
* Như vậy, gói tín dụng này không phân biệt thu nhập thấp hay cao?
- Đúng vậy! Nếu người đi vay chưa có nhà hoặc nhà ở ọp ẹp có diện tích dưới 8m2/người thì hoàn toàn có thể vay được. Vấn đề là người vay cần chứng minh được nguồn thu nhập để trả nợ, chứ không phải chứng minh thu nhập thấp hay cao.
* Hiện các NH cho vay quá thời hạn quy định (10 năm) của NH Nhà nước, có thể khiến người vay gặp rủi ro khi LS tăng cao. Ông có ý kiến gì về việc này?
- Thực tế, các chuyên gia cũng đã phân tích, thời hạn cho vay 10 năm là hợp lý và đủ để người vay trả nợ. Bên cạnh đó, không phải căn hộ nào cũng 70m2. Hiện nhiều căn hộ chỉ khoảng 40 - 50m2, với giá 12 - 13 triệu đồng/m2, tính ra giá nhà chỉ khoảng 500 triệu đồng. Với 20% vốn tự có, người vay chỉ cần khoảng 400 triệu đồng. Nếu trả nợ trong vòng 10 năm, từ năm thứ 11 trở đi, vốn vay còn chẳng đáng là bao. Khi đó, áp lực trả nợ đã nhẹ đi rất nhiều. Ngoài ra, sau 10 năm, thu nhập của người dân sẽ không ở mức như hiện nay. Vì thế, nếu có tính LS theo thị trường thì cũng không đến nỗi quá lo lắng.
Khánh Vy (thực hiện)
Đối tượng được vay vốn hỗ trợ
Cá nhân: Cán bộ công chức viên chức, hưởng lương từ ngân sách nhà nước thuộc các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp; viên chức thuộc các đơn vị sự nghiệp công lập; lực lượng vũ trang nhân dân; đối tượng thu nhập thấp là người lao động thuộc các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, hợp tác xã được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; người đã được nghỉ lao động theo chế độ quy định; người lao động tự do, kinh doanh cá thể.
Doanh nghiệp: Chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang dự án nhà ở xã hội do Bộ Xây dựng công bố trong từng thời kỳ.
Đón Black Friday, 800 điểm bán trên toàn quốc của Saigon Co.op gồm Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food, Co.op Smile, Cheers, Finelife, Sense City, SenseMarket… thực hiện giảm giá từ 50% trở lên.
Lúng túng với công nghệ, bị trừ nhiều khoản phí khi được nhận lương hưu qua tài khoản ngân hàng nên một bộ phận người cao tuổi chỉ muốn nhận "tiền tươi".
Sau khi giảm còn 83,5 triệu đồng/lượng vào cuối tuần qua, giá vàng nhanh chóng tăng trở lại 500.000 đồng/lượng, hiện đang giao dịch mốc 84 triệu đồng/lượng.