Gỡ cơ chế để thúc đẩy kinh tế TPHCM tăng trưởng

Trả lời phỏng vấn Báo Phụ nữ TPHCM, phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân - giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM - nhận định kinh tế TPHCM đang trên đà phục hồi, thể hiện qua chỉ số tăng trưởng kinh tế, kim ngạch xuất khẩu, doanh thu bán lẻ…

Phóng viên: Theo ông, bên cạnh những điểm sáng, kinh tế TPHCM đang gặp những khó khăn, thách thức nào?

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân: Trong thời gian tới, kinh tế TPHCM sẽ chịu tác động từ nền kinh tế toàn cầu và xung đột địa chính trị ở khu vực Trung Đông. Giá dầu thế giới sẽ tăng, làm tăng chi phí vận chuyển; chuỗi cung ứng sẽ bị đứt gãy do bất ổn chính trị; Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) khó cắt giảm lãi suất; kinh tế thế giới có thể đi vào suy thoái.

Giải ngân vốn đầu tư công của TPHCM vẫn chưa thực sự bứt phá. Lĩnh vực bất động sản vẫn thiếu nguồn cung nhà ở giá rẻ, trung cấp, tỉ lệ giao dịch thành công còn thấp, các dự án còn vướng thủ tục pháp lý. Lĩnh vực xuất khẩu cũng không thuận lợi do giá USD tăng, nhu cầu mua hàng hóa trên toàn cầu giảm.

Việc tăng lương tối thiểu vùng kể từ tháng 7/2024 có thể gia tăng áp lực lạm phát do doanh nghiệp (DN) tăng giá bán hàng, Ngân hàng Nhà nước có thể tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát khiến việc vay vốn ngân hàng khó hơn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của DN. Nếu kiểm soát tỉ giá không tốt, có thể gia tăng áp lực lạm phát.

* Chính quyền TPHCM cần có những giải pháp gì để ứng phó với các thách thức này, thưa ông?

- Để thu hút đầu tư, tạo ra công ăn việc làm, khôi phục lĩnh vực bất động sản, cần sử dụng các biện pháp kích cầu giải ngân vốn đầu tư công. TPHCM không thiếu tiền, chỉ còn vướng cơ chế.

Nhu cầu vay vốn ngân hàng của DN hiện nay vẫn cao, nhất là các DN sản xuất công nghiệp, thương mại dịch vụ, bất động sản, du lịch, DN nhỏ và vừa. Nghịch lý hiện nay là ngân hàng thừa tiền nhưng DN vẫn thiếu vốn.

Chính quyền TPHCM nên chủ động hơn trong việc kết nối giữa ngân hàng và DN để cùng tháo gỡ các vướng mắc; khuyến khích phát triển thị trường trái phiếu địa phương, tạo điều kiện cho DN huy động vốn thông qua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ…

Xuất khẩu hàng dệt may, giày da trong quý I/2024 có khởi sắc nhưng vẫn chưa bằng các năm trước. Giá trị xuất khẩu hàng dệt may của TPHCM trong quý I/2024 đạt 3,8 tỉ USD, chỉ tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi mức độ tăng trưởng chung của cả nước là hơn 12%.

Giá trị xuất khẩu hàng da giày của TPHCM quý I/2024 tăng hơn 8% trong khi tốc độ tăng trưởng chung của cả nước là hơn 11%.

Chính quyền TPHCM cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại để hỗ trợ các DN trong lĩnh vực này tìm kiếm thêm thị trường mới, có chính sách hỗ trợ các DN chuyển đổi công nghệ theo hướng sản xuất xanh để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thế giới. Do chúng ta chậm chuyển đổi mà Bangladesh đã lấy đi những đơn hàng từ các thị trường truyền thống của mình.

Mức độ ảnh hưởng của việc tăng lương tối thiểu vùng đến giá cả hàng hóa và lạm phát phụ thuộc rất lớn vào chính sách kiểm soát giá của Chính phủ. Cần phải có các biện pháp kiểm soát giá như thanh tra, kiểm tra đột xuất các chợ truyền thống, bình ổn giá cả một số mặt hàng thiết yếu; hỗ trợ DN về giá hoặc tăng năng suất lao động để bù đắp chi phí tiền lương.

* Ông dự báo thế nào về tăng trưởng kinh tế TPHCM trong các quý tới?

- TPHCM vừa có điểm sáng, vừa còn nhiều thách thức do chịu tác động của nhiều yếu tố kinh tế vĩ mô và vi mô, kinh tế trong nước và quốc tế, sự điều hành chính sách của Chính phủ.

Kinh tế TPHCM không thể tăng trưởng mạnh như trong năm 2022 được mà chỉ có thể tăng trưởng tuyến tính, không thể duy trì ổn định theo đường thẳng. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế TPHCM trong các quý còn lại vẫn có xu hướng tăng nhưng chậm lại so với quý I/2024.

* Xin cảm ơn ông.

Thanh Hoa (thực hiện)