Giới trẻ và xu hướng một mình: Những kẻ “đơn độc” vui vẻ

Cô đơn giữa đám đông

Nghiên cứu do OnePoll thực hiện đã khảo sát 2.000 người trưởng thành ở Anh. Kết quả cho thấy, có tới 40% số người được hỏi đã trải qua ít nhất 3 ngày không có cuộc trò chuyện trực tiếp nào với người khác. 28% cảm thấy cô đơn ngay cả khi đang tham gia một sự kiện xã hội và 1/4 cảm thấy cô độc ở nơi làm việc.

Hiện tượng “cô đơn giữa đám đông” dường như tác động mạnh nhất đến nhóm người trẻ, với 60% người từ 18-24 tuổi cho biết họ cảm thấy cô đơn. Phụ nữ cũng có xu hướng cảm thấy cô đơn nhiều hơn nam giới (38% so với 30%).

Theo dữ liệu từ dự án Dynamics, thanh niên sinh từ năm 2001-2003 không chỉ có xu hướng sống độc thân nhiều hơn mà còn có mức độ hài lòng cao hơn đáng kể so với thế hệ trước. Cụ thể, nghiên cứu phân tích 2.936 người trong 2 giai đoạn: 2008-2011 và 2018-2021, cho thấy sự gia tăng rõ rệt về sự hài lòng với cuộc sống độc thân ở nhóm tuổi 14-20.

Theo Hiệp hội Tâm lý Mỹ, xu hướng sống một mình và sự cô đơn đang gia tăng rõ rệt trong giới trẻ trên thế giới. Một khảo sát tại Mỹ hồi đầu năm 2023 cho thấy, 17% người trưởng thành cảm thấy cô đơn trong ngày trước đó - giảm so với con số 25% vào năm 2021, nhưng tỉ lệ này vẫn cao ở các nhóm thu nhập thấp (27%) và người trẻ tuổi (24%).

Nghiên cứu cũng chỉ ra: 67% người cảm thấy cô đơn đồng thời trải qua sự tức giận trong ngày và 62% trong số họ lo lắng nhiều hơn so với những người không cô đơn. Tại các đô thị lớn, tỉ lệ cô đơn cao hơn đáng kể so với vùng nông thôn, với 20% người dân thành phố cho biết họ cảm thấy cô đơn so với 12% ở vùng nông thôn.

Một xu hướng khác được ghi nhận là sự hài lòng với cuộc sống độc thân của giới trẻ ngày càng tăng. Một nghiên cứu mới công bố cho thấy, thanh thiếu niên từ 14-20 tuổi hiện nay cảm thấy hài lòng với tình trạng độc thân hơn so với thế hệ cách đây 10 năm. Điều này phần nào phản ánh sự chấp nhận xã hội về cuộc sống một mình ngày càng trở nên phổ biến ở các quốc gia công nghiệp hóa phương Tây.

Giải mã xu hướng một mình ở châu Á

Thuật ngữ Ohitorisama của Nhật Bản mô tả những người chọn lối sống độc lập, tận hưởng thời gian riêng mà không cần bạn đồng hành. Theo dự báo, đến năm 2040, một nửa dân số Nhật Bản sẽ sống độc thân; trong khi ở Việt Nam, hơn 10% người dân cũng đang theo đuổi lối sống này.

Ohitorisama bắt nguồn từ một cộng đồng do ký giả Iwashita Kumiko sáng lập vào năm 1999, nhằm hỗ trợ những người độc thân tìm kiếm địa điểm ăn uống và hoạt động giải trí. Thuật ngữ này đã trở nên phổ biến hơn nhờ bộ phim truyền hình Ohitorisama vào năm 2009, với nhân vật chính là một giáo viên nữ thích ăn uống một mình.

Sự phát triển của văn hóa này phản ánh áp lực xã hội tại Nhật Bản, nơi mà việc sống một mình từng bị coi thường nhưng giờ đây lại được chấp nhận rộng rãi. Tại Nhật Bản, các quán ăn và nhà hàng đã thiết kế không gian để phục vụ những khách hàng đến một mình, với các bàn riêng biệt và không gian thoải mái.

Các tiệm mì ramen, quán cà phê và quán rượu như bar Hitori đã trở thành điểm đến phổ biến cho những người muốn thưởng thức bữa ăn hoặc đồ uống mà không cần bạn đồng hành. Karaoke cũng không còn là hoạt động chỉ dành cho nhóm bạn. Theo báo cáo, khoảng 30 - 40% khách hàng đến karaoke hiện nay là những người hát một mình.

Tại Hàn Quốc, xu hướng này được gọi là honjok, tương tự như ohitorisama. Các phòng karaoke tính tiền theo bài hát hay các quán cà phê truyện tranh mở cửa 24 giờ đã thu hút nhiều khách hàng độc thân. Các cửa hàng tiện lợi đang cung cấp đồ ăn và thức uống theo khẩu phần cho 1 người. Đặc biệt, ứng dụng giao đồ ăn Baemin cũng đưa ra lựa chọn “ăn một mình” cho người dùng có nhu cầu khi gọi đồ ăn trên nền tảng này.

Paul Chang - phó giáo sư xã hội học tại Đại học Harvard - nhận định: xã hội Hàn Quốc đang dần xóa bỏ tâm lý sống theo đám đông để hướng tới mục tiêu hạnh phúc cá nhân. Dự báo rằng, đến năm 2035, hộ gia đình 1 người sẽ trở thành loại hình hộ gia đình phổ biến nhất tại Hàn Quốc.

Nhật Thành (tổng hợp)

Cái giá của tự do đôi khi là sự cô lập hoàn toàn

Nữ nhà văn Gari (tên thật Nguyễn Yến Phượng) gần đây đã có buổi chia sẻ rất tâm huyết về những vấn đề giới trẻ hiện đại đang đối mặt, đặc biệt là về việc sống một mình. Cô nhận thấy, việc ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn lối sống đơn độc nhưng tự do đôi khi chỉ là vỏ bọc cho nỗi sợ đối diện với những mối quan hệ phức tạp. Cái giá phải trả cho sự tự do đó đôi khi là sự cô lập hoàn toàn.

Nhiều người quá quen với việc tự chăm sóc bản thân và bắt đầu từ chối những mối quan hệ sâu sắc như tình yêu hay hôn nhân. Nếu lạm dụng lối sống một mình, chúng ta có thể đánh mất khả năng kết nối và yêu thương người khác. Điều đó sẽ dẫn đến việc xã hội trở nên rời rạc, con người sống khép kín và chỉ biết tìm sự bình yên trong những mối quan hệ ảo.

Gari đưa ra lời khuyên: thay vì chỉ lo tìm kiếm sự tự do cá nhân, người trẻ nên học cách cân bằng giữa độc lập và kết nối xã hội. Bình yên thực sự không nằm ở việc chúng ta tự cô lập mình mà ở việc biết chia sẻ không gian và thời gian với những người yêu thương ta. Áp lực là điều không thể tránh khỏi, nhưng thay vì trốn tránh, chúng ta nên học cách đối mặt và tìm lại sự cân bằng mỗi ngày.

Sống độc lập nhưng đừng để bản thân bị cô lập

Lối sống một mình đang dần trở thành xu hướng nổi bật trong xã hội hiện đại. Tôi cho rằng, “đi chơi một mình” không phải là biểu hiện của sự cô đơn mà là cách các cá nhân, đặc biệt là giới trẻ, tự nguyện lựa chọn dành thời gian cho bản thân. Đây là một biểu hiện của lối sống hiện đại - nơi tự do cá nhân và sự tự chủ được đặt lên hàng đầu.

“Sống một mình” và “cô đơn” là 2 khái niệm khác nhau. Nếu “sống một mình” là trạng thái mà cá nhân chủ động lựa chọn nhằm tìm kiếm sự tự do, riêng tư và kiểm soát cuộc sống thì “cô đơn” mang tính tiêu cực, phản ánh sự thiếu kết nối xã hội. Do đó, việc lựa chọn lối sống độc lập không có nghĩa là người trẻ cảm thấy bị cô lập hay mất đi các mối quan hệ xã hội.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xu hướng này. Một trong số đó là áp lực xã hội và nhịp sống đô thị nhanh chóng. Nhiều người trẻ hiện đại tìm kiếm khoảng lặng để tự chăm sóc bản thân, giải tỏa căng thẳng mà không phụ thuộc vào các mối quan hệ. Ngoài ra, công nghệ và mạng xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ lối sống một mình.

Các công cụ số không chỉ giúp người trẻ kết nối trực tuyến mà còn tạo điều kiện cho họ trải nghiệm các hoạt động một mình dễ dàng. Hệ sinh thái dịch vụ ngày càng phát triển, như quán ăn, quán cà phê dành riêng cho khách hàng đi một mình, cũng góp phần khuyến khích xu hướng này.

Ở khía cạnh tích cực, lối sống một mình mang lại nhiều lợi ích, như tăng khả năng tự chủ, đồng thời giúp cá nhân phát triển kỹ năng tự quản lý. Tuy nhiên, lối sống một mình có thể dẫn đến tình trạng cô lập xã hội nếu không được cân bằng hợp lý. Cá nhân dễ rơi vào tình trạng thiếu kết nối, suy giảm kỹ năng giao tiếp và có thể gặp khó khăn khi đối mặt với các thách thức cuộc sống.

Để duy trì lối sống độc lập mà không bị cô lập, người trẻ cần biết cân bằng giữa thời gian cho bản thân và các mối quan hệ xã hội. Chính sự khéo léo trong việc quản lý thời gian và các hoạt động xã hội sẽ giúp họ tận hưởng cuộc sống một mình một cách lành mạnh và bền vững.

Tiến sĩ Vũ Thị Phương
Trưởng khoa Quản lý văn hóa - nghệ thuật, Trường đại học Văn hóa TPHCM

Xu hướng đi một mình mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp F&B

Tuy xu hướng đi một mình chưa thực sự nở rộ ở Việt Nam như ở các nước khác, nhưng tỉ lệ người độc thân đang tăng lên dẫn đến sự phát triển của các sản phẩm, dịch vụ F&B phục vụ cho nhu cầu này, như lẩu tự sôi cho 1 người hay các quán cà phê mở cửa suốt 24 giờ.

Dự đoán về tương lai, xu hướng tận hưởng các dịch vụ một mình sẽ tiếp tục phát triển khi kinh tế tăng trưởng và tỉ lệ độc thân gia tăng. Theo báo cáo thị trường ẩm thực tại Việt Nam nửa đầu năm 2024, người tiêu dùng đang chi tiêu nhiều hơn cho bữa ăn chất lượng cao, điều này cho thấy sức mua đang tăng lên.

Khách hàng thường xuyên chọn đi một mình thường có tâm lý yêu thích trải nghiệm cá nhân và tự khám phá. Họ thường là những người bận rộn cần tìm kiếm những bữa ăn nhanh và tiện lợi, ưu tiên không gian yên tĩnh và riêng tư để tận hưởng thời gian của mình. Người thích đi một mình thường sẽ tới những nơi ít được quảng cáo hoặc quá đông đúc. Họ cũng thường không hay chia sẻ chỗ yêu thích của mình cho nhiều người khác.

Xu hướng đi một mình mở ra những cơ hội kinh doanh tiềm năng cho các doanh nghiệp F&B. Vẫn chưa thể dự đoán chính xác thời điểm xu hướng này sẽ thực sự bùng nổ tại Việt Nam. Việc theo dõi sự dịch chuyển của xu hướng này là rất quan trọng để điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp với nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Để tận dụng cơ hội, doanh nghiệp cần đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ mang tính cá nhân hóa. Sự thân thuộc và tính cá nhân hóa chính là mấu chốt, bởi khách hàng đi một mình họ chọn nơi đến có sự thân thuộc - thay vì họ về nhà để tận hưởng cuộc sống một mình.

Ông Nguyễn Thái Bình
Chuyên gia vận hành F&B, đồng sáng lập Cộng đồng Điểm chạm F&B

Khánh Vinh (ghi)