Giới trẻ lạm dụng chất gây nghiện do tò mò, lo lắng

Cùng năm, tạp chí y khoa JAMA Network Open công bố nghiên cứu cho biết, số người trẻ sử dụng chất kích thích sớm và mắc các triệu chứng rối loạn tâm thần cao hơn người trưởng thành. Các loại chất gây nghiện và cách thức mà giới trẻ sử dụng chúng đang thay đổi. Cụ thể, tình trạng lạm dụng rượu và cocaine ngày nay trong giới trẻ ít phổ biến hơn so với những năm 1990 nhưng việc sử dụng cần sa và ma túy tổng hợp lại chiếm tỉ lệ cao hơn do dễ tiếp cận hơn.

Nina Christie - nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Trung tâm Nghiên cứu về rượu, sử dụng chất gây nghiện và nghiện thuộc Đại học New Mexico (Mỹ) - cho biết: “Thế hệ Z (sinh năm 1997-2012) uống ít rượu hơn các thế hệ trước nhưng dường như ngày càng quan tâm đến chất gây ảo giác và cần sa”.

Theo nghiên cứu do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) công bố vào tháng 2/2024, thanh thiếu niên thường tìm đến chất kích thích nhằm thư giãn và thoát khỏi lo lắng. Tiến sĩ Leslie Walker-Harding - Giám đốc học thuật kiêm Phó chủ tịch cấp cao của Bệnh viện Nhi đồng Seattle (Mỹ) - cho biết, 75% thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn sử dụng chất kích thích có biểu hiện xấu về sức khỏe tâm thần. Cô nói: “Nếu bọn trẻ cho rằng chúng sử dụng chất kích thích để cảm thấy bớt chán nản hoặc ngừng lo lắng thì đó thực sự là một dấu hiệu cảnh báo lớn. Chúng cần sự giúp đỡ”.

Với tác dụng an thần, giảm đau mạnh hơn morphin khoảng 100 lần và hơn heroin 50 lần, fentanyl trở thành kẻ giết người phổ biến trong hoạt động cung cấp ma túy bất hợp pháp ở Mỹ. Tính đến năm 2020, sử dụng ma túy quá liều và ngộ độc là nguyên nhân thứ ba gây tử vong cho trẻ em ở Mỹ, sau các thương tích liên quan đến súng và tai nạn xe. Fentanyl có mặt trong ít nhất 3/4 số ca tử vong do dùng thuốc quá liều ở thanh thiếu niên. Theo phân tích của tờ Washington Post dựa trên dữ liệu từ CDC, fentanyl góp phần khiến số ca tử vong do dùng thuốc quá liều ở trẻ em 12-17 tuổi tăng hơn gấp đôi kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu.

Các chuyên gia cho biết, sự gia tăng này phản ánh tính tò mò tự nhiên của thanh thiếu niên, sự suy giảm sức khỏe tâm thần và sự gia tăng về tính sẵn có cũng như hiệu lực của các loại thuốc gây nghiện bắt chước hình dáng của thuốc kê đơn. Đáng lo ngại là, những viên thuốc chứa fentanyl rất khó phát hiện, dễ che giấu, giá từ 2-10 USD/viên và có thể nhanh chóng dẫn đến tình trạng phụ thuộc mạnh mẽ. Có những trường hợp chỉ dùng 1 viên thuốc chứa fentanyl cũng tử vong.

Giữa lúc các bác sĩ nhi khoa cố gắng tăng cường khả năng điều trị để ứng phó với số ca sốc thuốc và các cơ quan chức năng tìm cách ứng phó tốt nhất, nhiều trường học ở Mỹ đang nỗ lực thông tin cho học sinh và gia đình về những mối nguy hiểm từ chất gây nghiện. Một vụ nghi ngờ dùng thuốc quá liều ở thành phố Arlington, bang Texas vào năm 2023 buộc các trường triển khai chó đánh hơi ma túy và thêm thuốc giải độc quá liều naloxone vào bộ sơ cứu cho học sinh mang theo.

Anisha Abraham - chuyên gia y khoa về nhóm tuổi vị thành niên của Bệnh viện Nhi trung ương (Mỹ) - nhận xét: “Chúng tôi luôn khuyên thanh thiếu niên đừng sử dụng ma túy, nhưng người trẻ luôn muốn thử mọi thứ, đặc biệt là khi người khác bảo họ đừng làm".

Ngọc Hạ (theo APA, NBC News, The Washington Post)