Giới trẻ giỏi nhưng thiếu ý chí và mục tiêu dài hạn

Tiến sĩ Đào Lê Hòa An là gương mặt quen thuộc trong những chương trình định hướng nghề của thế hệ gen Z

Thỉnh thoảng, thấy Tín rời cái “ổ” của mình để ra ngoài mua đồ ăn hay nhận hàng online, tôi mới bắt chuyện với hy vọng có thể giúp được gì cho Tín. Nhưng, tôi bị bất ngờ khi Tín nói: “Em làm việc chứ không phải chơi game đâu. Ngay sau khi ra trường, nhóm bạn của em quyết định mở lớp dạy thiết kế, đồ họa online bởi nhu cầu học của bạn trẻ rất cao. Thỉnh thoảng, tụi em mới dạy trực tiếp (offline) 1 bữa. Ngoài ra, em cũng nhận làm thiết kế cho người quen đang sinh sống ở nước ngoài. Người này giới thiệu người kia nên em có việc làm suốt”.

Thấy tôi có vẻ ngạc nhiên, Tín cho biết, mới ra trường, cậu cũng nộp đơn cho vài công ty để có công việc ổn định nhưng do cảm thấy nhàm chán với cảnh sáng đi chiều về, công việc không có gì mới mẻ, thách thức nên không gắn bó lâu. Thu nhập của Tín hiện nay phụ thuộc vào số lượng học viên và việc thiết kế được tính theo dự án hoặc sản phẩm, nhưng Tín hài lòng với công việc hiện tại không chỉ về thu nhập mà còn ở chỗ chủ động được thời gian.

Tiến sĩ Đào Lê Hòa An - Giám đốc thương hiệu Học viện tiếng Anh tư duy (DOL English), Nhà sáng lập ứng dụng hướng nghiệp 4.0 JobWay - nhận xét, lực lượng lao động gen Z có những đặc điểm khác với thế hệ trước. Do được giáo dục theo định hướng nâng cao tính linh hoạt, sáng tạo, khuyến khích phát triển tư duy tự chủ nên gen Z sẵn sàng thay đổi công việc nếu họ cảm thấy không hài lòng hoặc thấy không phát triển.

Tiến sĩ Đào Lê Hòa An tại một chương trình nâng cao kỹ năng mềm cho các bạn thuộc thế hệ gen Z

Ngoài ra, theo ông, khả năng nhanh chóng thích ứng với môi trường mới cũng làm tăng khả năng nhảy việc ở gen Z. Xu hướng đó bắt nguồn từ sự phát triển của mạng xã hội. Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ thông tin cũng khiến cho tính chất công việc đổi mới rất nhiều. Đặc biệt, qua đại dịch COVID-19, công việc tự do (freelancer), công việc bán thời gian, làm theo năng lực, đam mê, không lệ thuộc văn phòng, trụ sở cũng trở thành xu hướng phổ biến.

Ông nói: “Gen Z rất đa nhiệm, rất giỏi về công nghệ và giỏi tìm kiếm các cơ hội cho mình. Tuy nhiên, dường như họ không có nhiều ý chí, động lực, sự bền bỉ như những thế hệ trước bởi họ được sống trong điều kiện tốt hơn khi được cha mẹ lo lắng đầy đủ. Áp lực kiếm tiền không quá lớn khiến họ không quá coi trọng tìm việc hay phải chịu đựng những ràng buộc từ công việc”.

Cũng theo tiến sĩ Đào Lê Hòa An, thông tin nhanh của mạng xã hội cũng ảnh hưởng đến hành vi của gen Z, khiến các bạn lướt và xác lập các mục tiêu ngắn hạn chứ không dài hạn cho sự thăng tiến và phát triển của bản thân. Gen Z thường đặt ra những yêu cầu cho công việc - như thời gian phải linh hoạt - khiến chủ doanh nghiệp gặp khó trong việc hiểu tâm lý của họ, từ đó thiếu sự tương tác. Theo ông, người sử dụng lao động cần hiểu gen Z, từ đó tạo ra môi trường làm việc kích thích sự sáng tạo của họ, đồng thời cần tổ chức những chuyên đề đào tạo cho gen Z để các bạn có cái nhìn, mục tiêu dài hạn hơn, kiên trì theo đuổi công việc.

Thu Lê