Giới thiệu văn hóa Việt để trả lời câu hỏi của chính mình

Năm 2015, nghệ sĩ múa Vũ Ngọc Khải và nhạc sĩ Ngô Hồng Quang trình làng thành công dự án Nón, vở múa đương đại kết hợp trình diễn trực tiếp âm nhạc đương đại trên nền nhạc cụ dân tộc.

Khởi phát từ ý tưởng và khao khát của Khải, Quang cũng như những nghệ sĩ học tập, biểu diễn ở nước ngoài về một dự án… “rất Việt Nam” để giới thiệu với bạn bè thế giới về văn hóa, khả năng của nghệ sĩ Việt, Nón ra đời.

Phía sau sân khấu còn có một nhân vật nữa trong vai trò phụ trách truyền thông lẫn nhà sản xuất là Văn Quý Ngọc Ái… Dự án Nón ra đời một phần từ niềm trăn trở của bộ ba này: tính định danh của Việt Nam ở đâu?

Ngọc Ái và nhạc sĩ Ngô Hồng Quang tại mái ấm Thiên Ân vào nửa đầu tháng 1/2018

Họ đem các hình ảnh “rất Việt Nam” như chiếc nón lá, áo dài lên sàn diễn cùng với những động tác múa đương đại chuyển động uyển chuyển trên nền nhạc world music lấy chất liệu dân gian. Nón mang biểu tượng Việt Nam nhưng không bị thể hiện sáo mòn; được nói bằng ngôn ngữ Việt nhưng có tính phổ quát, trong dòng chảy nghệ thuật đương đại. 

Sau lần ra mắt đầu tiên ở TP.HCM, Nón gây được tiếng vang, được mời diễn trong sự kiện “Vì sự phát triển của châu Âu” tại Luxembourg gồm 300 khán giả là đại sứ và tùy viên văn hóa các nước. Nón tiếp tục được mời tham dự trong các liên hoan múa đương đại quốc tế tại Hàn Quốc.

Nón chuyển tải được tiếng nói Việt Nam với hình ảnh bánh chưng, bánh giầy mang biểu tượng của trời đất, chiếc nón lá ngoài việc che mưa che nắng thì đỉnh nón còn là ước vọng đi đến tình yêu và hạnh phúc của người Việt… Vở múa đã đưa khán giả đến với thiên nhiên Việt Nam, tính cách và tư duy của người Việt đương đại bằng những chuyển động cơ thể đặc biệt trong tổng thể hài hòa từ âm nhạc đến ánh sáng, bối cảnh. 

Dự án Nón trên bìa một tạp chí Hàn Quốc

Ba người cùng bắt tay thực hiện một dự án độc lập như Nón đã phải nỗ lực vượt qua nhiều thử thách. Nhưng khát vọng cất tiếng nói Việt Nam khiến họ không dừng bước. Kinh phí ít ỏi, nhân lực hạn chế nhưng bằng tự trọng nghề nghiệp, sự hỗ trợ quý báu từ bạn bè, Viện Trao đổi văn hóa với Pháp, các bạn đã làm chỉn chu từ những cái nhỏ nhất: brochure, vé, chiếc bánh chưng, bánh giầy, áo dài, nón lá… Những hình ảnh làm khán giả nước ngoài trầm trồ, còn khán giả Việt Nam ở nước ngoài thì bật khóc.

Bằng nghệ thuật, các bạn đã đem hình ảnh Việt Nam đến với khán giả quốc tế và kiều bào một cách giản dị như thế. Như Ái nói: “Chúng tôi quyết tâm làm Nón chỉ vì muốn trả lời câu hỏi: điều gì làm người ta nhận ra Việt Nam?”.

Mới đây, trong show Ngô Hồng Quang và những người bạn được tổ chức tại The Myst và The Factory (TP.HCM), các bạn lại có dịp mời khán giả các nước tiếp cận và hiểu hơn về âm nhạc dân tộc Việt Nam qua một phong cách mới lạ, thú vị khi kết hợp cùng beatbox, ngũ tấu đàn dây. 

Rồi lại cùng nhau (Ngọc Ái và Vũ Ngọc Khải) thành lập nhóm 1648km chính thức giới thiệu dự án tương tác nghệ thuật “I++”. Dự án dài hạn, mời nghệ sĩ tài năng trong và ngoài nước truyền cảm hứng biểu diễn, giúp trẻ khuyết tật, mồ côi… Thông qua nghệ thuật các em được chữa lành và hiểu thêm về bản thân để có sự thay đổi tích cực từ bên trong. “I++” đã thực hiện chuyến đi đầu tiên đến mái ấm Thiên Ân.

Tại đây, nhạc sĩ Ngô Hồng Quang, nhà thiết kế Chương Đặng đã có khoảng thời gian hào hứng, giàu cảm xúc cùng 30 em từ 8 đến 25 tuổi của mái ấm. Cùng nhau, họ biểu diễn nhạc cụ, trình diễn, khám phá vẻ đẹp của các nhạc cụ dân tộc bằng cách chạm tay và chuyện trò.

Cuộc gặp kéo dài gấp đôi thời gian dự kiến nhưng đã để lại trong lòng mọi người rất nhiều cảm xúc, cả nước mắt của người tổ chức lẫn khách mời. Ngược lại với những dự án đã làm, “I++” là dịp để nghệ sĩ từ nhiều nơi có dịp đến với Việt Nam, khám phá về vùng đất họ từng được nghe trong câu chuyện của cha mẹ, tìm về nơi được sinh ra, được chia sẻ tình yêu nghệ thuật và tìm hiểu văn hóa Việt Nam theo nhiều khía cạnh.    

Lam Hạnh