Giới khoa học chạy đua tìm cách điều trị bệnh lý hậu COVID-19

Sau khi sản xuất vắc xin và những phương pháp điều trị COVID-19 cấp tính trong thời gian ngắn kỷ lục, các nhà nghiên cứu và hãng dược đang chuyển sang việc tìm cách chữa trị bệnh nhiều căn bệnh hậu COVID-19. Có thể thấy đây là một mục tiêu khó khăn hơn bởi hàng trăm triệu chứng khác nhau của hàng triệu bệnh nhân từng nhiễm các biến chủng khác nhau của virus SARS-CoV-2 .

Một bệnh nhân từng nhiễm SARS-CoV-2 khám tại phòng khám bệnh hậu COVID-19 của Bệnh viện Ichilov ở Israel - Ảnh: Reuters/Amir Cohen

Tiến sĩ Amitava Banerjee, nhà nghiên cứu hàng đầu về những di chứng hậu COVID-19, cho biết: “Khi bạn nhìn vào các con số về nhiều bệnh lý khác nhau ở những bệnh nhân từng nhiễm coronavirus thì đó chính là di chứng hậu COVID-19”.

Khoảng 200 căn bệnh được báo cáo bao gồm mệt mỏi, đau ngực, sương mù não, suy tim, tiểu đường, rụng tóc… xuất hiện sau 3 tháng lành bệnh. Những triệu chứng kể trên bao gồm những bệnh nhân nhiễm COVID-19 ở thể nặng hoặc nhẹ và cả trẻ em. Tại Hoa Kỳ, người ta ước tính cứ 7 người trong độ tuổi lao động thì có 1 người bị hành hạ bởi những di chứng hậu COVID-19.

Các nhà khoa học hy vọng những nghiên cứu lâm sàng sẽ khám phá ra nguyên nhân gây ra các căn bệnh hậu COVID-19. David Strain, giảng viên Đại học Y khoa Exeter, người đã nghiên cứu các di chứng cho biết: “Chúng tôi đang tiến gần đến giai đoạn mà những bệnh nhân đang đau khổ về các căn bệnh hậu COVID-19 có quyền hy vọng. Có không dưới 20 phương pháp điều trị đã bước qua thử nghiệm lâm sàng. Tôi nghĩ rằng trong tương lai gần, chúng tôi sẽ có những thứ để kéo cuộc sống họ trở lại bình thường như đã từng có”. 

Các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân cơ bản gây ra những di chứng hậu COVID-19 mà họ đang tiến hành nghiên cứu là sự tổn thương của các tế bào thực thể. Nó là một quá trình phản ứng tự miễn dịch khi các ổ chứa virus còn tồn tại trong cơ thể mặc dù bệnh nhân đã khỏi bệnh. Hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào, gây ra tình trạng viêm nhiễm quá mức làm tổn thương các mạch máu nhỏ hoặc ở dây thần kinh.

Một thử nghiệm lâm sàng của Đại học University College, London đang được tiến hành trên 4.500 bệnh nhân nhiễm bệnh hậu COVID-19. Họ được cho dùng bốn loại thuốc bao gồm loratadine và famotidine (2 thuốc kháng histamine), colchichine (thuốc điều trị bệnh gút và viêm tim), Xarelto (hay rivaroxaban) - thuốc ngăn ngừa cục máu đông. Kết quả ban đầu cho thấy chúng có thể chống lại bệnh tật xảy ra ở các bệnh nhân này.

Amitava Banerjee, trưởng nhóm nghiên cứu về thử nghiệm trên cho biết các loại thuốc này sẽ nhắm mục tiêu vào một số cơ chế tiềm ẩn. "Đó là một thách thức, bởi vì chúng tôi đang tìm kiếm một mục tiêu mơ hồ. Những người trong ngành khoa học cũng đang cố gắng tìm ra điều đó". 

Các chuyên gia y tế đang kiểm tra những căn bệnh được cho là di chứng hậu COVID-19 tại Bệnh viện Ichilov ở Tel Aviv, Israel - Ảnh: Reuters/Amir Cohen

Về lâu dài, người ta hy vọng sẽ tìm ra loại thuốc khôi phục lại chức năng bình thường của ty thể (là nhà máy sản xuất năng lượng cho cơ thể). Ty thể hoạt động kém có thể giải thích cho tình trạng mệt mỏi kéo dài mà nhiều bệnh nhân gặp phải. Trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Betty Raman đã nói, nếu COVID-19 làm hỏng chức năng của ty thể thì thuốc nhằm mục đích khôi phục chức năng đó. Nó hoạt động để các tế bào có thể thực hiện các chức năng bình thường của chúng mà không cần sử dụng quá nhiều năng lượng.

PureTech Health (PRTC.L), một công nghệ sinh học khác của Hoa Kỳ, đang trong quá trình chạy thử nghiệm. Đây là một trong những phương pháp điều trị xơ phổi nhằm ngăn ngừa sẹo phổi lâu dài liên quan đến COVID-19.

Tại Seattle, các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington và Trung tâm Nghiên cứu lâm sàng Fred Hutchinson COVID đang thử nghiệm phương pháp điều trị thử nghiệm của Resolve Therapeutics nhắm vào tình trạng mệt mỏi ở những bệnh nhân COVID-19 kéo dài.

Tiến sĩ James Andrews, một bác sĩ tại Đại học Washington, người đứng đầu cuộc thử nghiệm, cho biết loại thuốc này hoạt động bằng cách hòa tan một số RNA trong máu có liên quan đến việc gia tăng chứng viêm ở những bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn dịch như Lupus và hội chứng Sjogren.

Trọng Trí (theo Reuters)