Giây phút giáp mặt với tướng cướp “Người không mang họ” của thượng tá công an

Những năm giữa thập niên 70 của thế kỷ XX, băng cướp gồm 30 tên do Trương Hiền, còn có biệt danh khác là Toọng, tung hoành dọc dải đất miền Trung, từ Nghệ An đến Thừa Thiên-Huế, gây ra hàng loạt vụ trộm cướp kinh hoàng.

Sau hai lần xộ khám được đàn em giải cứu, tên cướp khét tiếng một thời đã bị bắt và bị tuyên án tử hình. Nguyên mẫu Toọng đã đi vào tiểu thuyết và được dựng thành phim, giai thoại về tướng cướp lừng danh một thời đến nay vẫn còn được nhiều người nhắc đến.

Trong căn nhà nhỏ ở ngõ 75B Nguyễn Thái Học, phường Lê Lợi, TP Vinh (Nghệ An), thượng tá công an về hưu Nguyễn Văn Bình, tự là “Bình ghẻ”, nguyên Đội phó Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Vinh vẫn không khỏi bồi hồi mỗi khi có ai nhắc đến chiến công quật ngã tên cướp khét tiếng Trương Hiền (SN 1957), còn gọi là Toọng, dù sự việc đã xảy ra cách đây gần 35 năm về trước.

Thượng tá Nguyễn Văn Bình kể lại phút giây đối mặt với Toọng

Với người dân xứ Nghệ nói riêng và thương nhân, hành khách thường lưu thông trên tàu hành trình Thanh Hóa – Thừa Thiên-Huế nói chung, khi nhắc đến tướng cướp Toọng, ai cũng giật mình kinh hãi vì độ lì lợm, máu lạnh mà băng nhóm này gây ra.

Thủ lĩnh băng cướp mang biệt danh “Người không mang họ”

Theo hồ sơ của cơ quan công an, Toọng tên thật là Trương Hiền (SN 1957), quê xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị), thường trú thị xã Đông Hà, bố mẹ làm nghề bán nước chè dạo.

Bố Toọng mất sớm, ngay khi gã vừa chân ướt chân ráo bước chân vào giới giang hồ, đã gây ra vài phi vụ ngổ ngáo khiến cụ thân sinh buồn phiền sinh bệnh tật rồi mất sớm.

Toọng bỏ học sớm, sau lần ăn cắp chiếc máy ảnh của tên lính ngụy bán được mấy chục đồng bạc, thấy “kiếm ăn” dễ dãi, Toọng chính thức sa chân vào con đường tội lỗi. Từ kẻ đầu trộm đuôi cướp, gã nhanh chóng khẳng định mình, trở thành thủ lĩnh cầm đầu hàng loạt vụ “ăn bay” kinh thiên động địa.

Tuy nhiên, phải đến năm 1975, khi Trương Hiền từ Đông Hà nhảy ra Vinh, chọn nơi này làm địa bàn hoạt động, hắn mới thực sự trở thành thủ lĩnh của các băng đảng giang hồ.

Bằng sự lì lợm và sừng sỏ của mình, gã đã nhanh chóng gây dựng được “thương hiệu”, thu nạp trên dưới 30 đàn em cộm cán, từng là những kẻ ra tù vào tội, lập nên băng nhóm “ăn bay”, chuyên nhảy xe, nhảy tàu trấn lột, cướp tài sản và hoành hành trộm cắp tại các khu phố nhà giàu khiến dư luận hết sức hoang mang.

Trong ký ức gần như còn vẹn nguyên của thượng tá Nguyễn Văn Bình, lúc bấy giờ là Đội phó Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Vinh, bắt đầu từ năm 1975, Trương Hiền và đồng bọn đã đổ bộ về thành Vinh, ngang nhiên biến các địa điểm sầm uất nhất của Vinh lúc bấy giờ như bến xe, chợ Vinh, ga Vinh… trở thành địa điểm tập kết quân và “ăn hàng”.

Chân dung Trương Hiền.

Thủ đoạn của băng nhóm do Trương Hiền cầm đầu là trà trộn vào quân nhân và hành khách trên các chuyến tàu và xe đò từ Huế ra Nghệ An và ngược lại để trấn cướp.

Thậm chí, chúng còn giả danh là bộ đội về thăm quê, tự trang bị ba lô, quần áo của quân nhân, trà trộn vào các đoàn quân xuất ngũ trở về, lợi dụng sơ hở để tráo đổi quân trang, quân dụng, súng ống.

Với thủ đoạn này, sau một thời gian ngắn, băng nhóm này đã tự trang bị cho mình mỗi tên một khẩu K54 hoặc K59 để sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện. Trên các chuyến “tàu đen”, băng nhóm này trà trộn vào hành khách, trấn lột tài sản của những người đi đường. Ngay khi tàu vừa vào ga, chúng đã đạp cửa mang theo chiến lợi phẩm tẩu thoát.

Giây phút khống chế tên tướng cướp

Thượng tá Nguyễn Văn Bình cho biết, băng nhóm của Trương Hiền hoạt động trắng trợn và liều lĩnh. Một trong những vụ trấn cướp táo tợn xảy ra đối với một giảng viên Đại học Vinh, khi ông này vừa từ Huế dự hội nghị trở về, ngay khi bước xuống tàu, thấy xách chiếc cặp lớn, toán cướp lao tới khống chế, bịt mặt chở đến chỗ vắng cướp sạch tài sản rồi bỏ trốn.

Hai hôm sau, nhóm này lại nằm nấp trên tàu, lừa lúc các anh bộ đội ra quân, nắng quá nằm ngủ để tay ra hai bên thân tàu cho mát, đã đu mình xuống lột sạch hàng chục chiếc đồng hồ hiệu SK4. Với các nhà xe liên tỉnh, băng nhóm này chờ lúc chất đầy hàng hóa, chúng giả vờ làm hành khách, ép tài xế đến nghĩa địa rồi khoắng sạch tài sản.