Giáo viên miền núi kể chuyện trắng đêm canh học trò, bị ném đá vì chống tục bắt vợ

Nằm ở vùng biên giới Việt – Lào, Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Tít (xã Mường Típ, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) có 368 học sinh dân tộc thiểu số 2 xã biên giới Mường Ải và Mường Típ. Năm 2014, hàng trăm em học sinh của trường này mới đỡ được phần vất vả, không còn phải vượt hàng chục km đường rừng tới trường mỗi ngày hay dựng lều tạm bợ để sinh sống cạnh trường khi được đầu tư xây dựng một ngôi nhà hai tầng khang trang trong khu nội trú của trường.

Thầy Kha Văn Ngành – Hiệu phó Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Tít cho biết, ngày các em học sinh được dọn vào ở trong những căn phòng khang trang cũng là lúc những âu lo của thầy cô, cha mẹ các em được giảm đi chút ít. Nhưng cũng từ đây, các giáo viên của trường lại phải “căng mình” để đưa học sinh đi vào nề nếp, canh giữ không cho trai bản vào quấy phá, thậm chí là tìm học sinh nữ để bắt vợ.

Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Tít.

“Ở đây thường có một số thanh niên leo tường rào vào khu nội trú của các em học sinh chơi. Đặc biệt là vào các ngày nghỉ lễ, dịp Tết thanh niên đi làm xa về hay tìm vào tận trường để bắt vợ theo phong tục. Chúng tôi phải thay phiên nhau canh giữ để kịp thời phát hiện, xua đuổi”, thầy Ngành nói và cho biết trường này cũng vừa lắp đặt môt hệ thống với 8 camera giám sát ở các khu vực trong trường, nhất là ở khu vực hành lang của dãy nhà ở bán trú của học sinh để tiện theo dõi, quản lý học sinh.

Bị ném đá vì xua đuổi trai bản bắt vợ

Theo thầy Ngành, trong 5 năm qua, trường này đã có hơn 10 em học sinh ở hai khối lớp 8 và 9 nghỉ học giữa chừng để lập gia đình. “Thực ra bắt vợ chỉ là một tục lệ của người dân tộc Thái khi có sự đồng ý của hai bên”, vị phó hiệu trưởng này nói và cho biết mới đây nhất, các giáo viên của trường này đã kịp thời phát hiện, xua đuổi một nhóm thanh niên vào trường để “bắt” em Xồng Mái Lỳ (14 tuổi) về làm vợ.

Camera được lắp đặt ở hành lang dãy nhà nội trú của học sinh để theo dõi, giám sát.

“Nhưng rồi sau đó nữ sinh này cũng bị bắt về làm vợ khi về nhà. Sau khi cưới, em đó cũng nghỉ học luôn. Ở trường thì có thể can thiệp được chứ ở nhà thì các giáo viên cũng đành chịu. Vì thế chúng tôi phải thường xuyên nói chuyện để học sinh và phụ huynh hiểu rõ, nâng cao nhận thức”, thầy Ngành nói.

Em Voong Y An (học sinh lớp 9A, Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Tít) ngại ngùng nói, ở cái tuổi này, một số bạn của An đã nghỉ học để lấy chồng. Sau khi được các giáo viên nói chuyện, giải thích về độ tuổi kết hôn, tầm quan trọng của việc học, An đã thuyết phục gia đình để không bị hối thúc chuyện lập gia đình, tiếp tục việc học của mình.

Ngoài việc túc trực, canh chừng học sinh, giáo viên của trường còn thường xuyên trò chuyện để giúp các em học sinh nâng cao nhận thức.

Không những miệt mài trong công tác truyền đạt con chữ, các giáo viên của Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Tít còn phải căng mình mỗi đêm để bảo vệ cho học trò của mình.

Ngồi trò chuyện cùng nhóm nữ sinh lớp 9 sau buổi học, thầy Ngành cho biết, ngoài việc một số thanh niên vào tìm học sinh nữ để bắt vợ, mà nhiều nhóm thanh thiếu niên còn thường xuyên tìm vào khu nội trú của trường để chơi, tán tỉnh nhau gây mất trật tự.

“Đầu năm 2017, khi phát hiện có 3 thanh niên tìm vào khu nội trú ban đêm, chúng tôi đến đuổi đi thì sau đó bị một số đối tượng ném đá từ bên ngoài vào trong”, thầy Ngành kể và cho biết sau khi xác minh, chính quyền địa phương cũng đã mời một số người lên làm việc, tuyên truyền để giáo dục.

Thanh Trung