Giáo viên đâu thể dạy bằng giáo án mua, thuê

Nhộn nhịp người mua, kẻ bán

Những ngày đầu năm học, thị trường mua, bán giáo án có sẵn, thậm chí là dịch vụ làm hộ giáo án càng trở nên nhộn nhịp. “Thầy cô cần giáo án điện tử nhắn em gửi đỡ vất vả soạn”, “em tặng giáo án tài liệu khi mua giáo án trình chiếu”, “nhận soạn giáo án theo thời khóa biểu và yêu cầu của từng thầy cô”… là những câu mời chào xuất hiện dày đặc trên các hội nhóm Facebook của giáo viên. Chủ các bài đăng này đều dùng ảnh đại diện của tập thể hoặc người nổi tiếng, không hề có thông tin cá nhân, địa chỉ làm việc. Ấy vậy mà, dưới mỗi bài đăng đều có hàng chục thầy cô vào hỏi thăm hoặc xin giá.

Trong vai người cần mua giáo án lớp Bốn chương trình giáo dục phổ thông 2018, chúng tôi đã kết nối được với những “tay buôn” giáo án có dày đặc các bài quảng cáo. Gửi tin nhắn được ít phút, chúng tôi đã nhận được lời phản hồi đầy hấp dẫn: Giáo án cả năm của lớp Bốn cho cả 3 bộ sách Cánh diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức và cuộc sống đều đã có. Nếu mua trọn bộ thì giá là 150.000 đồng (bản tài liệu) hoặc 250.000 đồng (bản trình chiếu), còn nếu mua lẻ thì mỗi môn có giá 50.000 đồng. Ở những lớp khác giá có thể thấp hơn. Còn nếu muốn làm giáo án theo yêu cầu, chỉ cần bỏ ra 100.000 đồng cho 1 bộ giáo án tuần (7 môn), và được cam kết chỉnh sửa cho đến khi hài lòng. 

Từng thử nghiệm loại dịch vụ này, cô Hồng Hà - người có nhiều năm giảng dạy tiểu học ở TPHCM - giải thích rằng, chương trình cũ thì giáo viên có thể tự soạn được giáo án dựa trên sách giáo viên. Nhưng sách giáo viên của chương trình mới chỉ ghi mục tiêu buổi học chứ không diễn giải rõ ràng trình tự như thế nào. Do đó, nếu một giáo viên không có khả năng vi tính, tự mình biên soạn giáo án thì vô cùng khó khăn và mất nhiều thời gian.

Cô kể, ban đầu các giáo viên trường cô đã chia ra mỗi người soạn một môn nhưng vì mơ hồ, không có kế hoạch định sẵn nên không soạn được. Chỉ khi một người trong số đó mua được giáo án trên mạng, mọi người mới dựa theo đó mà xây dựng bài giảng cho mình. “Cứ đến năm học thì trên mạng lại có đầy giáo án, chỉ cần tìm từ 3-4 nguồn khác nhau rồi coi kiến thức nào phù hợp thì lấy thôi. Năm đầu tiên sẽ còn sơ sài, nhưng rồi mỗi năm mỗi sửa chữa và thay đổi, có khi đến năm thứ tư mới tạm ổn” - cô Hồng Hà cho biết. 

Chỉ nên dừng lại ở mức tham khảo

Công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2023-2024 của Bộ GD-ĐT vừa ban hành đầu tháng 8/2023 đã ghi rõ: “Việc xây dựng kế hoạch bài dạy bảo đảm đủ thời gian để học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập đã đặt ra, tránh việc áp dụng hình thức, khuôn mẫu trong việc xây dựng kế hoạch bài dạy”. 

Bà Đỗ Ngọc Chi - Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (quận 1, TPHCM) - cho biết, trong chương trình giảng dạy của bộ đã định hướng rất rõ cho giáo viên cách xây dựng bài giảng, hướng đến việc phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Có nghĩa là đã trao cho giáo viên quyền chủ động và sáng tạo rất lớn. “Theo tôi, không ai có thể hiểu rõ phẩm chất và năng lực của học sinh bằng chính người trực tiếp giảng dạy. Tôi cho rằng việc mua hay thuê người làm giáo án không có nhiều lợi ích, nhất là khi nền giáo dục đang hướng đến sự cá thể hóa. Giáo viên thực sự muốn tốt cho học sinh thì phải có sự đầu tư cho bài giảng của mình” - bà Đỗ Ngọc Chi nhấn mạnh.  

Cô Bùi Thị Mị - giáo viên Trường tiểu học Khánh Thới (Cà Mau) - cho rằng phiên bản số của sách giáo khoa đã có đầy đủ hướng dẫn soạn bài. Tuy nhiên, giáo viên cũng có thể tham khảo những tài liệu khác để làm phong phú thêm cho tiết dạy, bởi mỗi bài đều có cái hay riêng. Nhưng quan trọng là phải chọn lọc theo ý đồ của giáo viên. Còn trường hợp lấy của người khác về để dạy thì cũng giống như ngồi đọc lại bài cho học sinh nghe thôi. 

Giáo án được mua bán công khai trên các hội nhóm Facebook dành cho giáo viên - ảnh chụp màn hình

Có 2 năm kinh nghiệm dạy ở một trường tiểu học ở TPHCM, cô Nguyễn Huỳnh Nhiên chia sẻ, hiện nay, thông qua sách giáo viên cũng như các nguồn tài liệu chính thống, kết hợp thêm tình hình lớp học thì trung bình, cô chỉ mất khoảng 1 giờ để chuẩn bị kế hoạch bài giảng. 

Đối với giáo viên, soạn giáo án là nhiệm vụ cao cả, cộng với sự sáng tạo của chương trình mới thì đây chính là cơ hội để giáo viên thể hiện trình độ và sự tâm huyết của mình. Vậy liệu những giáo viên sẵn sàng bỏ tiền để mua hoặc thuê người làm giáo án có đang làm đúng theo chức trách, có thực sự giảng dạy theo năng lực của từng học sinh? 

Trang Thư