Giáo viên đang nhầm lẫn giữa chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ

Nhiều giáo viên e ngại khi nói đến chuyển đổi số

Theo phó giáo sư - tiến sĩ Chu Cẩm Thơ, trong dịch COVID-19, giáo viên phải học tập các công cụ để dạy trực tuyến. Họ phải đầu tư thời gian và sức lao động rất nhiều, có khi hơn 3 lần so với bình thường.

"Để dạy trực tuyến, giáo viên phải học tập rất nhiều công cụ lao động mới. Do đó, khi nói đến chuyển đổi số, nhiều người cảm thấy e ngại, bởi vì họ lầm tưởng chuyển đổi số là ứng dụng công nghệ trong dạy và học. Cũng có không ít người cho rằng việc chuẩn bị một bài thi cho cuộc thi giáo viên dạy giỏi, một bài giảng chuyên đề với rất nhiều ứng dụng là chuyển đổi số" - tiến sĩ Chu Cẩm Thơ giải thích.

Theo tiến sĩ Chu Cẩm Thơ, nhiều giáo viên đang nhầm lẫn giữa chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ

Bà nhấn mạnh, để chuyển đổi số trong giáo dục, giáo viên cần thay đổi quy trình, phương pháp giảng dạy. Cần phải chuẩn bị cho giáo viên rất nhiều thứ. Trước hết là các dữ liệu số hóa theo các nguồn tư liệu có thể phân hóa và dễ dàng tạo ra các chương trình học cá nhân. Nôm na là mỗi một câu hỏi, bài tập, video đều phải được chuẩn hóa và phải được xác nhận rằng nó sẽ giúp phát triển năng lực gì, phù hợp với đối tượng học nào, trong môi trường nào. Khi đó, giáo viên cần được tập huấn, bồi dưỡng để biết cách lựa chọn dữ liệu.

Tiếp theo, khi chuyển đổi số giáo dục phải tạo ra một hệ sinh thái chứ không phải một ứng dụng cho một mảng phạm vi công việc cụ thể. Giáo viên cần biết khi chia sẻ thông tin của học sinh phải dùng rất nhiều công cụ và nhiều nền tảng. Như chia sẻ cho phụ huynh thì dùng công cụ nào, chia sẻ lên sổ học bạ thì làm như thế nào, báo cáo với cấp trên thì cần làm ra sao... 

"Các trường, các địa phương phải đầu tư hệ sinh thái chứ không phải là đầu tư các công nghệ lẻ tẻ. Mà đã đầu tư thì sẽ tốn chi phí, do vậy cần thiết phải tính toán lại trong định mức kỹ thuật cho kinh tế giáo dục" - tiến sĩ Chu Cẩm Thơ chỉ rõ.

Đặc biệt, theo bà, khi thừa nhận chuyển đổi số là bắt buộc để tạo ra phương thức giáo dục mới thì người giáo viên cần có năng lực cốt lõi là năng lực số. Năng lực số không phải chỉ là năng lực sử dụng công nghệ mà còn rất nhiều thành tố khác. Ví dụ, một dữ liệu như thế nào mới được gọi là dữ liệu số, trên nền tảng số cần giao tiếp thế nào cũng như cần có nghiệp vụ, chuẩn mực sư phạm thế nào... Năng lực số phải là năng lực tích hợp vào công việc của giáo viên hàng ngày, cùng với năng lực các nghiệp vụ khác, là năng lực cốt lõi của giáo viên trong cả công việc và cuộc sống.

Vai trò của giáo viên trong chuyển đổi số sẽ được nâng cao hơn rất nhiều

Tiến sĩ Chu Cẩm Thơ nhìn nhận, nếu trong môi trường chuyển đổi số, hệ sinh thái giáo dục giúp cho người học dễ dàng tiếp cận với các dữ liệu, kiến thức chuẩn hóa thì giáo viên sẽ phải kiến tạo bài học từ những kiến thức đã được chuẩn hóa.

Bà khẳng định, trong chuyển đổi số giáo dục, vai trò của giáo viên không bao giờ mất đi mà còn được nâng cao hơn rất nhiều, bởi lúc này, nhu cầu học tập của người học không còn dừng ở việc học kiến thức nữa mà là học để phát triển chiều sâu. Giáo viên phải thay đổi quan điểm, nghiệp vụ, kiến thức chuyên môn, tập trung để giúp người học phát triển chiều sâu chứ không phải là tập trung trang bị kiến thức như trước đây.

Khi chuyển đổi số giáo dục, vai trò của giáo viên sẽ được nâng cao hơn rất nhiều

"Trước đây là "không thầy đố mày làm nên", có nghĩa người thầy mang kiến thức đến cho học sinh. Còn bây giờ, người thầy phải làm cho học sinh biết dùng kiến thức đó để tạo ra năng lực xã hội của mình. Giáo viên cần phải được rèn luyện và hỗ trợ rất nhiều để làm tốt nhiệm vụ này. Chúng ta đang rất kỳ vọng vào chuyển đổi số để giáo viên có cơ hội phát triển năng lực xã hội cho học sinh" - tiến sĩ Chu Cẩm Thơ phân tích thêm.

Quốc Trung