Giao thông tĩnh đang bất động

Chúng ta vẫn nói nhiều đến ý thức của người tham gia giao thông. Thế nhưng, trong số hàng ngàn người buộc phải đậu xe trái quy định, có phải ai cũng vô ý thức, cũng cố tình đậu sai? Có sòng phẳng không khi các xe này có thể bị công an “hốt”, bị phạt lỗi đậu sai quy định bất cứ lúc nào nhưng cơ quan chức năng lại chưa trả lời được câu hỏi “đậu xe đúng quy định ở đâu”?

Trong kỳ họp thứ mười HĐND TPHCM khóa X vào tháng Bảy vừa qua, Chủ tịch UBND quận 1 Lê Đức Thanh thừa nhận, quận thiếu trầm trọng chỗ đậu xe. Theo khảo sát của Sở Giao thông Vận tải TPHCM, chỗ đậu xe ở quận 1 chỉ đáp ứng 30% nhu cầu. Vậy nên, 70% còn lại chỉ có thể đậu ở vỉa hè, lòng đường. Thiếu bãi xe, người dân khổ sở tìm nơi đậu xe, còn lực lượng chức năng của quận cũng xử lý không xuể các trường hợp vi phạm.

Về nguyên tắc, hạ tầng giao thông đô thị phải đảm bảo cả “giao thông động” và “giao thông tĩnh”, tức đảm bảo đường sá cho xe chạy và chỗ đậu khi xe dừng. 2 hệ thống này có tầm quan trọng như nhau, hỗ trợ lẫn nhau. Trên thực tế, “giao thông tĩnh” gần như bị bỏ quên suốt thời gian qua. Trong khi các dự án xây cầu, làm đường được quan tâm, thúc đẩy thì những dự án bãi đậu xe công cộng gần như “bất động”.

Chính sự thiếu hụt hệ thống “giao thông tĩnh” đã gây ảnh hưởng xấu đến “giao thông động”, kéo theo nhiều hệ lụy như xe đậu trên đường cản trở lưu thông, tài xế phải cho xe chạy lòng vòng làm tăng nguy cơ ùn tắc, từ đó phát sinh chi phí của người dân và doanh nghiệp vận tải. Thiếu chỗ đậu xe, người dân có nhu cầu đi khám bệnh, làm việc ở khu trung tâm phải chấp nhận gửi xe ở những bãi đậu xe không phép với giá “chặt chém”.

Trong khi các dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm chưa thấy kêt quả, đề xuất xây bãi đậu xe cao tầng gần đây được đánh giá có tính khả thi với chi phí đầu tư thấp hơn và thời gian thi công ngắn hơn. Tất nhiên, việc xây dựng các bãi đậu xe cao tầng cần được kiểm soát chặt chẽ để không ảnh hưởng đến cảnh quan kiến trúc, đồng thời cần có biện pháp tổ chức giao thông hiệu quả ở khu vực bố trí bãi đậu xe.

Để có thêm nhiều bãi đậu xe, chính quyền thành phố cần có chính sách ưu đãi để thu hút doanh nghiệp đầu tư. Với khung phí giữ xe quá thấp như hiện nay, sẽ chẳng doanh nghiệp nào mặn mà với việc đầu tư làm bãi đậu xe. 

Tuy nhiên, quản lý đô thị và quy hoạch vẫn là lời giải căn cơ cho bài toán chỗ đậu xe. Hiện nay, tuy đã có đầy đủ quy định, nhưng hầu hết trung tâm thương mại, khu dịch vụ đều không bố trí đủ chỗ đậu xe cho khách. Chính kiểu làm chưa nghiêm đã tạo nên cái vòng luẩn quẩn: trung tâm thương mại càng nhiều, nhu cầu đậu xe càng tăng, nhu cầu có bãi đậu xe càng bức thiết. Do đó, cần yêu cầu doanh nghiệp bố trí đủ chỗ đậu xe cho khách hoặc phải đóng phí để chính quyền thành phố xây các bãi đậu xe công cộng.

Ngành giao thông TPHCM cần sớm có các giải pháp để đảm bảo “giao thông tĩnh” cho người dân. Bởi, việc thiếu bãi đậu xe công cộng không chỉ làm khó cho người tìm chỗ đậu xe mà còn khiến một bộ mặt đô thị nhếch nhác khi xe cộ phải đậu tràn lan ở vỉa hè, lòng đường. Nhiều tài xế buộc phải vi phạm quy định do không còn lựa chọn nào khác; từ đó, những hành động đậu liều, đậu “lụi” được chấp nhận như là chuyện bình thường. Điều này góp phần ảnh hưởng đến ý thức chấp hành pháp luật và làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật. 

Phương Thanh