Giáo sư Hồ Ngọc Đại: "Học sinh từ nhỏ được coi trọng, lớn lên sẽ có tự trọng"

Trong chương trình Hỏi đáp cùng Giáo sư Hồ Ngọc Đại - Cha đẻ của Công nghệ giáo dục, sáng 23/9, nhân dịp ông ra mắt cuốn sách "Giáo dục hiện đại" tại TPHCM, Giáo sư Hồ Ngọc Đại cho rằng điều quan trọng nhất trong giáo dục là “thực đúng”, coi trọng học sinh. Từ nhỏ học sinh được coi trọng, lớn lên sẽ có được tự trọng và trưởng thành.

Theo ông, coi trọng học sinh là để cho các em tự làm lấy mọi việc. Dạy trẻ là phải dạy một hệ thống việc làm, mỗi việc làm như thế tạo ra một thao tác. Thao tác đó phải do học sinh làm trước hết bằng tay, mô tả bằng ngôn ngữ và cuối cùng đi vào trong đầu. Công nghệ giáo dục chẳng qua là một chuỗi thao tác…

Giáo sư Hồ Ngọc Đại tại chương trình hỏi đáp

“Khi tôi nói linh hồn giáo dục là con trẻ thì nhiều người phản đối cho rằng linh hồn giáo dục phải là người thầy. Với tôi, khi tất cả trẻ con được đi học thì trẻ con phải được trân trọng. Và trân trọng nhất đó là cái gì đưa đến trẻ con thì phải chân thực, phải hiện đại, khoa học, không thể đưa những cái lằng nhằng, tạp nham được. Mà phải đưa những gì đích đáng, nghĩa là phải xứng đáng với thời đại của trẻ, với thế hệ của trẻ chứ không phải đưa theo ý mình. Chương trình Công nghệ giáo dục tại Trường Thực nghiệm của tôi bản chất là một câu hỏi học sinh, rằng: thầy làm như thế có được không”- Giáo sư Hồ Ngọc Đại thẳng thắn. 

Giáo sư Hồ Ngọc Đại ví nền giáo dục hiện đại là nền giáo dục “bên kia sông”, trong đó là thầy giao việc, trò làm việc, chuyển từ chỗ thầy giảng sang thầy không giảng, thầy áp đặt sang thầy trao cho làm việc, từ đó hình thành năng lực của mỗi học sinh. Ông luôn xoá bỏ triệt để khẩu hiệu thầy giảng, trò ghi nhớ và học thi, luyện thi đều là vì lợi ích người lớn.

“Quan điểm của tôi về triết học, về tâm lý học thì trẻ con là một thực thể độc lập và tôi đưa ra khẩu hiệu đó là mỗi một học sinh tự trở thành chính mình… Giáo dục trước hết phải làm cho học sinh yêu thích đã. Đi học phải là hạnh phúc, trẻ con đi học phải vui, chứ đi học là đau khổ thì học làm gì”- Giáo sư Hồ Ngọc Đại nói. 

Để làm cho học trò vui mỗi ngày đến trường, theo Giáo sư Hồ Ngọc Đại, học sinh phải được tự làm ra sản phẩm giáo dục cho chính mình, không cho điểm. Thầy giáo chỉ giúp các em nhận ra đúng, sai, tốt, xấu. Giáo dục hiện đại mỗi học sinh không giống nhau mà bản thân mỗi em phải là chính các em…

Với Giáo sư Hồ Ngọc Đại, quan trọng nhất của giáo dục là học sinh phải được coi trọng

Khi phóng viên đưa ra câu hỏi "Có nhiều ý kiến cho rằng giáo dục Việt Nam hiện nay chưa có triết lý giáo dục. Với giáo sư, triết lý của giáo dục Việt Nam hiện nay là gì?" Giáo sư Hồ Ngọc Đại cho rằng, công nghệ giáo dục là triết lý giáo dục. Mỗi một học sinh phải được tự làm ra sản phẩm. Chúng ta tạo ra một công nghệ để đưa văn hoá của nhân loại, của dân tộc vào từng cá nhân. Mỗi cá nhân tiếp thu đến đâu thì trở thành chính mình đến đó. Phương pháp chỉ là làm thế nào cho học sinh tiếp thu, tiếp thu được và tiếp thu một cách nhẹ nhàng, chắc chắn chứ không may rủi. Học là phải học thật và phải được tự mình làm ra sản phẩm giáo dục, thay vì tiếp nhận sản phẩm có sẵn. Muốn vậy, học sinh không học thuộc lòng mà phải thông qua thực hành để tự mình hiểu, ghi nhớ.

Lý giải về lý do đưa triết học vào giáo dục trong cuốn “Giáo dục hiện đại”, giáo sư Hồ Ngọc Đại khẳng định, tinh tuý nhất của lịch sử, của sự sống là triết học. Triết học trong giáo dục với giáo sư Hồ Ngọc Đại rất đơn giản, đó là “mỗi cá nhân phải được trở thành chính nó”.

Quốc Trung