Giáo dục giới tính cho trẻ Làm sao để không quá 'mặn'?

Cuối tuần qua, chủ đề giáo dục giới tính trở thành “điểm nóng” trên các phương tiện truyền thông ở Mỹ, đặc biệt là bang California. Giáo dục giới tính đến đâu là đủ? Câu hỏi này dẫn đến vô vàn ý kiến tranh luận.

Phụ huynh bang California, Mỹ phản đối chương trình giáo dục giới tính không phù hợp

Từ chuyện con bướm bay trong bụng

Hàng trăm phụ huynh cùng con em đã tập trung ở khu vực Phòng Giáo dục quận Sacramento để phản đối khung chương trình giáo dục giới tính vừa được Cơ quan Giáo dục bang California ban hành hồi đầu tháng.

Phụ huynh từng lên tiếng phản đối khung chương trình cũ, vì khi thực hiện giáo dục giới tính trên thực tế, chính giáo viên cũng lúng túng, vì khung chương trình chỉ là khung nội dung được đưa ra để tham khảo và không ai hướng dẫn một giáo trình chuẩn mực. Còn với khung chương trình mới, những nội dung lại khá “mặn”, khiến phụ huynh lo lắng hơn.

Trong khi chương trình giáo dục giới tính ở California vẫn còn gây nhiều tranh cãi thì người ta nhắc đến một chương trình giáo dục giới tính không đóng khung trong những nội dung cứng nhắc. Thay vào đó, từng nội dung được hướng tới cách tư duy, giúp con trẻ hình thành nhận thức rõ ràng về giới tính. Đó là câu chuyện đang diễn ra ở Hà Lan.

“Ai đang yêu nhau nào?” - Anniek Pheifer bắt đầu giờ học giáo dục giới tính với các em học sinh của một trường cấp II như thế. Các em chẳng xa lạ gì với Anniek Pheifer bởi cô là một trong hai người dẫn chương trình thiếu nhi được các em nhỏ ở Hà Lan rất yêu thích.

Sau câu hỏi của Anniek Pheifer, phía dưới rộ lên những tiếng cười khúc khích và có những gương mặt đỏ bừng. Đó là cách cô bắt đầu chương trình của tuần lễ Spring Fever giáo dục giới tính dành cho tất cả trẻ em Hà Lan, kể cả những đứa trẻ lên 4.

Trong giờ giáo dục giới tính ở trường mẫu giáo St. Jan de Doper, những đứa trẻ ngồi quây thành vòng tròn, chăm chú dõi theo cô giáo Marian Jochems lật từng trang trong quyển sách ảnh. Từng trang sách đầy ắp những hình vẽ sinh động đầy màu sắc, có cảnh những chú gấu và cá sấu ôm chặt nhau.

Cô Marian hỏi những học trò nhỏ: “Vì sao chúng ôm nhau vậy các con?” - “Vì chúng yêu quý nhau đấy cô!”. Cô Marian tiếp tục hỏi những đứa trẻ hãy nghĩ đến người các em yêu quý và muốn ôm nhất. Có em trả lời là mẹ, có em nói là cha, là chị gái, là một bạn trong lớp.

Cô Marian hỏi thêm rằng, các em có cảm giác thế nào khi ôm ai đó. Một cậu bé trả lời: “Em cảm thấy ấm áp, như có nhiều con bướm đang bay lượn bên trong bụng mình vậy”. Từng lời dẫn của cô Marian đã giúp những đứa trẻ kết nối từ cảm xúc đến hành động rồi cảm xúc sau khi có một hành động, tạo thành một chuỗi hành vi - cảm xúc trọn vẹn.

Đến nguyên tắc được tôn trọng và bảo đảm an toàn

Ở Hà Lan có Viện Nghiên cứu giới tính Rutgers WPF là nơi nghiên cứu những yếu tố xung quanh chủ đề giới tính dưới góc nhìn khoa học và cũng là nơi đề xuất những hướng tiếp cận thích hợp cho trẻ ở từng độ tuổi.

Câu chuyện giới tính nếu chỉ gói gọn là xu hướng tình dục hay các biện pháp quan hệ an toàn thì đó mới chỉ là cách tiếp cận bề ngoài. Câu chuyện giới tính với góc tiếp cận của các chuyên gia giáo dục Hà Lan phải xuất phát từ mục tiêu giúp đứa trẻ hiểu về bản thân, từ đó phát triển những mối quan hệ lành mạnh.

Trẻ 8 tuổi ở Hà Lan được học về hình ảnh cá nhân và sự khác biệt của các hình mẫu giới tính. Trẻ 11 tuổi thì thảo luận về xu hướng tình dục và các biện pháp tránh thai. Điều đó không có nghĩa là các em nên quan hệ tình dục ở lứa tuổi đó mà việc có hay không quan hệ tình dục phải được nhận thức dựa theo hệ niềm tin, hệ nhận thức mà các em được giáo dục xuyên suốt từ mẫu giáo đến khi trưởng thành.

Luật pháp Hà Lan quy định tất cả học sinh cấp I đều phải được giáo dục về giới tính. Nội dung có thể linh động tùy lựa chọn của nhà trường và giáo viên. Tuy nhiên, điều bắt buộc là phải bảo đảm giá trị cốt lõi của bài học: tôn trọng sự đa dạng giới tính và sự nhìn nhận rõ ràng đối với giới tính, từ đó có thái độ quả quyết nhằm bảo vệ bản thân trước các hành vi xâm hại.

Chuyên gia phát triển giới tính thanh thiếu niên Ineke van der Vlugt thuộc Rutgers WPF cho biết: “Điều khó khăn nhất của những người nghiên cứu thiết kế khung chương trình là không biến những kiến thức thành điều gì đó quá trần trụi mà giúp các em học sinh hiểu quá trình phát triển của cơ thể với những nhu cầu cảm xúc, tình dục là bình thường và phải được tôn trọng, bảo đảm an toàn và sự thân mật”.

Mô hình giáo dục giới tính ở Hà Lan được thế giới chú ý bởi những kết quả khả quan. So với Mỹ và các quốc gia châu Âu khác, Hà Lan là nơi mà thanh thiếu niên có quan hệ tình dục lần đầu tiên trễ nhất và với lần đầu tiên ấy, các em thật sự hạnh phúc. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, giới trẻ Hà Lan luôn biết cách sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn với hơn 90% áp dụng đúng cách. Nhờ đó, tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên, tỷ lệ mắc các bệnh lây qua đường tình dục ở Hà Lan thuộc nhóm thấp nhất thế giới.

Thiên Như