Giáo dục đại học TPHCM: Cái nôi của nguồn nhân lực chất lượng cao

Đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao

Hệ thống hơn 60 cơ sở giáo dục đại học (ĐH) tại TPHCM có thể xem là cái nôi nhân lực, mỗi năm cung cấp cho thị trường lao động hàng chục ngàn nhân sự chất lượng cao.

Niềm vui của các tân cử nhân, kỹ sư Trường đại học Bách khoa trong lễ tốt nghiệp vào cuối tháng 4/2025

Trong đó, dẫn đầu là ĐH Quốc gia TPHCM - có quy mô đào tạo lớn nhất cả nước hiện nay - với khoảng 95.000 sinh viên. Nhiều đơn vị khác cũng có quy mô đào tạo lớn như ĐH Kinh tế TPHCM với hơn 30.000 người học, Trường ĐH Công nghệ TPHCM với 35.000 người học, Trường ĐH Công nghiệp TPHCM với hơn 37.000 người học…

Riêng ĐH Quốc gia TPHCM trong 30 năm đã cung cấp gần 400.000 cử nhân, kỹ sư, kiến trúc sư, bác sĩ, dược sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ cho cả nước. ĐH Kinh tế TPHCM mỗi năm cung cấp cho thị trường lao động gần 5.000 nhân lực chất lượng cao hệ cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ.

Không chỉ phát triển về số lượng, các trường ĐH ở TPHCM cũng đầu tư vào chất lượng đào tạo, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học. Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TPHCM) đang dẫn đầu cả nước với 66 chương trình đào tạo đạt chuẩn kiểm định quốc tế uy tín như ABET, CTI, FIBAA, ASIIN, AUN-QA… Có 9 nhóm ngành đào tạo của trường thuộc tốp 500 thế giới theo QS Rankings 2025.

Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TPHCM) có 16 chương trình đạt chuẩn AUN-QA, ASIIN. Trường ĐH Tôn Đức Thắng xếp thứ 199 trường tốt nhất châu Á, nằm trong nhóm 301-400 toàn cầu về lĩnh vực kỹ thuật và khoa học vật lý.

ĐH Kinh tế TPHCM đã kiểm định thành công 19 chương trình chuẩn FIBAA (châu Âu), 7 chương trình đào tạo đạt chuẩn AUN-QA…
ĐH Quốc gia TPHCM với 9 đơn vị thành viên đã đi đầu trong nghiên cứu chuyển giao công nghệ với nhiều bằng sáng chế quốc tế, đạt doanh thu trung bình 250-300 tỉ đồng mỗi năm.

Trong đó, dẫn đầu cả nước với tỉ lệ doanh thu từ các hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ là Trường ĐH Bách khoa (chiếm 10% tổng doanh thu). Trường này ghi nhận con số tăng trưởng doanh thu kỷ lục. Từ mức 20-30 tỉ đồng/năm của 10 năm về trước, hiện doanh thu chuyển giao công nghệ trung bình mỗi năm của trường đạt 150-170 tỉ đồng.

Giáo sư Mai Thanh Phong - Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa - cho biết, trường đã thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy đào tạo, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Trong đó có chương trình hỗ trợ và phát triển các nhóm nghiên cứu, hỗ trợ công bố quốc tế; đầu tư nâng cấp hạ tầng phục vụ nghiên cứu và đặc biệt có cơ chế được quy định rõ ràng trong đề án vị trí việc làm để tạo động lực cho các nhà khoa học tham gia hoạt động nghiên cứu. Riêng trong năm 2024, trường dành kinh phí hơn 40 tỉ đồng hỗ trợ công bố khoa học hiệu quả và phát triển các nhóm nghiên cứu.

Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Văn Mẫn - Trưởng phòng Khoa học công nghệ, Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TPHCM) - cho rằng, đổi mới chương trình đào tạo, đầu tư vào nghiên cứu khoa học là những chiến lược quan trọng giúp các trường ĐH tại TPHCM hội nhập với thế giới.

Giảng dạy những gì thế giới đang dạy

ĐH Kinh tế TPHCM hiện là 1 trong 9 cơ sở giáo dục ĐH Việt Nam hoạt động theo mô hình ĐH đa ngành, đa lĩnh vực với hơn 60 chương trình đào tạo từ kinh tế, kinh doanh đến luật, công nghệ, thiết kế…

Giáo sư Sử Đình Thành - Giám đốc ĐH Kinh tế TPHCM - chia sẻ: “Để tiệm cận với chuẩn giáo dục ĐH quốc tế, chúng tôi áp dụng triết lý: giảng dạy những gì các trường hàng đầu thế giới đang dạy. Trường thực hiện chương trình tiên tiến quốc tế, sử dụng giáo trình quốc tế, tham khảo chương trình của các trường tốp 100 bậc cao học, tốp 200 bậc ĐH thế giới để triển khai. Song song đó là tăng cường nghiên cứu và công bố quốc tế, có chính sách thu hút học giả nước ngoài và mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế…”.

Trường đã triển khai chương trình đào tạo nhân lực trình độ quốc tế ngành tài chính - ngân hàng, giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, có sự tham gia của giảng viên quốc tế và các chuyên gia từ doanh nghiệp. Sinh viên tham gia trao đổi quốc tế, tham gia học kỳ thực tế, game mô phỏng tài chính, tham gia hội thảo quốc tế và thực hành với dữ liệu thực tế. Sinh viên vì thế đạt được chuẩn đầu ra quốc tế.

Trường ĐH Quốc tế (ĐH Quốc gia TPHCM) là một trong số ít trường ĐH Việt Nam đạt chuẩn đào tạo quốc tế theo công bố của Bộ GD-ĐT. Đây là trường ĐH công lập duy nhất dạy và học 100% bằng tiếng Anh, thu hút được sinh viên nước ngoài tới học, giảng viên nước ngoài tới giảng dạy, nghiên cứu; đa dạng văn hóa, quốc tế hóa đào tạo.

Phó giáo sư,tiến sĩ Đặng Thị Mỹ Dung (bìa trái) - Phó viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia TPHCM - hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khoa học

Giáo sư Mai Thanh Phong cũng cho biết, Trường ĐH Bách khoa đã triển khai đề án quốc tế hóa giáo dục ĐH nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, nghiên cứu và quản trị ĐH theo chuẩn quốc tế. Năm 2024, tỉ lệ sinh viên các chương trình quốc tế chiếm 28% trong tổng số sinh viên nhập học. Trường thực hiện theo phương châm liên kết với các trường trong tốp 1% các trường ĐH hàng đầu thế giới để đào tạo.

“Chúng tôi mời giảng viên, chuyên gia quốc tế đến giảng dạy và hợp tác nghiên cứu, góp phần thúc đẩy môi trường học thuật đa văn hóa. Sinh viên có cơ hội học tập với giáo sư nước ngoài, tham gia trao đổi, thực tập quốc tế, nâng cao chuyên môn, kỹ năng ngoại ngữ” - ông nói.

Phó giáo sư, tiến sĩ Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM - nhận định: “Thực tiễn phát triển cho thấy, tài nguyên rồi sẽ cạn, chỉ có nguồn lực trí tuệ là bền vững. Vận mệnh của quốc gia, của dân tộc, tương lai lâu dài của đất nước đặt ở giáo dục. Ưu tiên phát triển giáo dục đặc biệt là giáo dục ĐH, nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045”.

Nguyễn Loan