Giáng sinh đa văn hóa

Nếu với người Việt Nam, tết là dịp ai cũng mong đợi thì đối với người châu Âu, lễ Giáng sinh mang một ý nghĩa đặc biệt. Tôi là một phụ nữ Việt Nam, lấy chồng Ý và hiện tại cả gia đình đang sống và làm việc tại Đức. Gần 10 năm ở châu Âu, với tôi là những trải nghiệm khá đặc biệt về Giáng sinh giữa các nền văn hóa.

Những món quà nhỏ dễ thương

Ở Đức, ngay sau lễ hội hóa trang Halloween, các cửa hàng, siêu thị sẽ bày ngay đồ trang trí Giáng sinh ở khắp nơi. Trẻ em thường sẽ nhận một tờ lịch 24 ngày để đếm ngược tới ngày Giáng sinh. Mỗi ô cửa sẽ giấu một món quà nho nhỏ và được đánh số từ 1 đến 24. Ba mẹ có thể tự chuẩn bị những món quà nho nhỏ cho các con hoặc mua ở các siêu thị, thường là chocolate hoặc bánh kẹo, đồ chơi…

Ở gia đình chồng tôi, đàn ông đảm trách toàn bộ khâu nấu nướng cho tiệc Giáng sinh

Ngoài ra, ở Đức còn có ngày thánh Nikolaus 6/12, là ngày mà các em bé sẽ lau thật sạch đôi giày của mình để trước cửa nhà. Nếu là em bé ngoan, các bé sẽ nhận được chocolate của ông Nikolaus; còn nếu bé nào hư sẽ chỉ nhận được cục than hoặc hòn đá…

Chợ Giáng sinh cũng là một đặc sản ở Đức. Nổi bật nhất ở khu chợ là rượu vang nóng Glühwein. Rượu vang nóng thường được nấu cùng các hương vị như hồi, quế, vỏ cam… nên chỉ cần ngửi mùi Glühwein là thấy mùi Giáng sinh tràn ngập. Thời gian này, các gia đình cũng sẽ bắt tay vào trang trí cây thông Noel và chuẩn bị quà, bưu thiếp cho bạn bè, người thân.

Gia đình tôi có thói quen đi chợ Giáng sinh ở Đức rồi về Ý để ăn mừng Giáng sinh. Người Ý có câu: “Natale con i tuoi, Capodanno con chi vuoi” nghĩa là: “Giáng sinh thì dành cho người thân, còn năm mới thì ở cùng người bạn muốn”. Giáng sinh là dịp lễ chỉ dành cho gia đình quây quần, tụ tập, còn lễ năm mới thì dành cho bạn bè, thường thì mọi người rủ nhau đi ăn ở nhà hàng hoặc cùng nhau đi du lịch.

Bữa tiệc Giáng sinh “made in… đàn ông”

Bao nhiêu năm làm dâu nước Ý, với tôi, Giáng sinh ở Ý ấn tượng nhất là các món ăn. Người Ý có một tình yêu mãnh liệt với ẩm thực. Những năm tháng xa Ý sang Đức sống, điều vợ chồng tôi nhớ nhất có lẽ là căn bếp của ba mẹ chồng - nơi luôn ngập tràn đồ ăn mỗi khi các con trở về. Bữa ăn của người Ý không chỉ để ăn. Ở đó còn có những cuộc trò chuyện, tâm sự, những lời động viên, hỏi han hay chia sẻ về buồn vui cuộc sống.

Có lẽ vì được ăn ngon từ bé nên tài nghệ nấu ăn của đàn ông Ý khá nổi trội. Tiệc Giáng sinh ở gia đình chồng tôi thú vị ở chỗ toàn bộ đầu bếp cũng như phục vụ chính trong ngày này là cánh đàn ông: ba chồng, anh rể, cháu trai và chồng tôi. Họ đảm nhận toàn bộ từ việc lên thực đơn, đi chợ, vào bếp, bày biện và phục vụ tận bàn.

Mọi người ghé chợ Giáng sinh chọn quà cho người thân, bạn bè

Phụ nữ chủ yếu ngồi cổ vũ và góp vui chứ không phải tất tả lo cỗ bàn tiếp khách. Năm đầu làm dâu, tôi đã cực kỳ ngạc nhiên, nhưng sau đó thì thích thú được tận hưởng “đặc quyền” làm phụ nữ này.

Thường thì tối 24/12, cả nhà ăn bữa tối khởi động; còn 25/12 mới là ngày lễ chính và là ngày ăn uống linh đình của người Ý. Mọi người thường bắt đầu tụ tập từ 10g sáng để ăn bữa chính và sau đó là vừa ăn, chơi trò chơi, buôn chuyện… cho đến đêm khuya mới chịu về. Một bữa ăn đầy đủ của người Ý thường bao gồm: Món khai vị hay còn gọi là món ăn chơi như oliu, bánh mì, bánh mì với cá hồi, pizza tí hon, salad trộn kem.

Món đầu tiên (primo piatto) thường là các món liên quan đến tinh bột như pasta hoặc cơm Ý risotto. Món chính (secondo piatto) thường là các món nhiều protein như thịt, tôm, cá… Món tráng miệng (dolce) thường là đồ ngọt. Cà phê và trái cây. Bữa ăn của người Ý thường phục vụ từng món một, thế nên thời gian ăn kéo dài, tạo cơ hội cho những cuộc trò chuyện, những màn ca hát, nhảy múa.

Quà Giáng sinh của gia đình chồng tôi cũng khá đặc biệt, có lẽ giống với phong tục ở Việt Nam hơn khi là… tiền lì xì. Ba mẹ chồng tôi khá thực tế và tâm lý. Ông bà bảo mua quà dịp lễ vừa mắc vừa đông, vừa khó chọn món ưng ý, thôi thì cứ tặng tiền cho con cháu thích mua gì thì mua.

Các món truyền thống vào Giáng sinh ở Ý chủ yếu là hải sản, còn đón năm mới thì ăn pasta đậu lăng - món ăn với ý nghĩa mang đến nhiều tiền. Ở Sicily còn có truyền thống ném chén đĩa sứt hỏng hay đồ cũ qua ban công vào năm mới để tiễn biệt những điều không hay.

Ở Ý còn có lễ thánh Befana ngày 6/1, cũng gần như lễ thánh Nikolaus ở Đức. Vì thế nên con gái tôi được nhận đủ quà, từ cả Ý và Đức.

Đôi lúc, tôi cũng có chút tiếc nuối vì con mình không được lớn lên trọn vẹn với một nền văn hóa của ba hoặc mẹ. Nhưng tôi hy vọng khi được sống và trải nghiệm qua nhiều nền văn hóa, con sẽ có thể rộng mở lòng mình đón nhận sự khác biệt và thưởng thức sự đa sắc màu trong thế giới rộng lớn này. Và dù ở đâu, Giáng sinh vẫn luôn thật ấm áp khi được ở bên cạnh gia đình. Chúc các bạn một mùa Giáng sinh bình an và hạnh phúc bên những người thân yêu.

Thủy Anh (từ châu Âu)