Giảm đường để tránh nguy cơ béo phì, bệnh tật

Trong dự thảo luật, Chính phủ đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml nước ngọt, mức thuế dự kiến là 10%, làm tăng giá của các sản phẩm này khoảng 5%.

Nhiều đại biểu Quốc hội còn băn khoăn, rằng việc đánh thuế các loại giải khát có đường sẽ gây sốc cho doanh nghiệp, thậm chí tác động tiêu cực tới nền kinh tế. Có ý kiến dẫn một nghiên cứu khẳng định, nếu tăng 10% thuế với mặt hàng này, dù tiền thu được tăng khoảng 8.500 tỉ đồng nhưng ngân sách từ thuế trực thu sẽ giảm hơn 2.150 tỉ đồng và tiếp tục sụt giảm trong những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, nhìn ở góc độ sức khỏe, một số chuyên gia y tế lại khẳng định, cần có biện pháp mạnh mẽ để thay đổi hành vi và nhận thức, giúp người dân giảm lượng đường dùng mỗi ngày, đặc biệt là qua các loại đồ uống.

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), người Việt Nam tiêu thụ khoảng 46,5g đường tự do/người/ngày, gần bằng mức giới hạn tối đa (50g/người/ngày) theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và cao gần gấp đôi so với mức có lợi cho sức khỏe (dưới 25g/người/ngày).

Ảnh minh họa

Trước thực trạng này, Bộ Y tế cùng đại diện Văn phòng WHO tại Việt Nam khuyến nghị, Chính phủ Việt Nam nên xem xét áp dụng lộ trình tăng thuế hằng năm để tới năm 2030, đạt mức thuế 40% cho thức uống có đường, tức tăng khoảng 20% giá bán lẻ.

Mặc dù còn nhiều tranh cãi quanh việc đánh thuế với đồ uống có đường, nhưng việc này cho thấy, cần có biện pháp để giảm lượng đường tiêu thụ hằng ngày. Hiện nay, đồ uống có đường phát triển mạnh mẽ cả về chủng loại lẫn sản lượng.

Khắp mọi nơi đều có các tiệm trà sữa, quầy bán đồ uống mang đi (take away) tiện lợi. Một nghiên cứu của các nhà khoa học Singapore đã cảnh báo, lượng đường trong trà sữa trân châu rất cao. Một ly 500ml trà này chứa tới 102,5g đường, cao hơn mọi loại nước tăng lực đang có mặt trên thị trường.

Các bác sĩ ở Viện Dinh dưỡng quốc gia từng cảnh báo rằng lượng đường tiêu thụ ở Việt Nam tăng gấp 7 lần trong 15 năm qua. Qua khảo sát của viện ở 2.000 người, trên 57% có thói quen uống nước ngọt có gas, trong đó, 13% nam giới uống mỗi ngày, gần 16% nam uống 5-6 lần/tuần, gần 29% nam uống 3-4 lần/tuần; hơn 10% nữ uống nước ngọt có gas mỗi ngày.

Việc nạp quá nhiều đường vào cơ thể góp phần đáng kể làm tăng cân, béo phì, làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh. Chính phủ nhiều nước đã có những chính sách nhằm giảm tiêu thụ đường. Tính tới tháng 8/2023, đã có 117 quốc gia, vùng lãnh thổ ban hành chính sách thuế nhằm tăng giá đồ uống có đường, trong đó có 104 quốc gia áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tuy nhiên, bên cạnh những chính sách chung, mỗi cá nhân và gia đình phải tự ý thức về việc giảm dùng đường. Cha mẹ không nên muốn con béo khỏe để “dự phòng” lúc con ốm, hay muốn con mũm mĩm để được người ngoài khen “đáng yêu”.

Mỗi người cần nắm những kiến thức căn bản về chỉ số cơ thể tiêu chuẩn, từ đó điều chỉnh lượng thực phẩm phù hợp cho mình, cho người thân. Khi mua thực phẩm đóng gói, đóng hộp, cần đọc nhãn mác để nắm thành phần chứ không nên vội tin vào thông tin quảng cáo.

Minh Quang