Giải Trần Hữu Trang 2020: Kinh phí đang "làm khó" nghệ sĩ?

Số lượng đăng ký còn nhỏ giọt                                                  

Mới đây, BTC giải Trần Hữu Trang ra thông báo sẽ gia hạn thêm thời gian nhận đăng ký đến hết ngày 27/7 thay vì 19/7 như ban đầu.          

TPHCM đang dẫn đầu về số nghệ sĩ dự giải với  27 hồ sơ dự thi, trong đó có 12 nghệ sĩ trực thuộc nhà hát và 15 hồ sơ của nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật tự do.

Ông Trần Quốc Kiệt - Giám đốc nhà hát Trần Hữu Trang - cho biết, nghệ sĩ dự thi có sự chọn lựa khá đa dạng về tính cách nhân vật so với những mùa trước đó, do sự mở rộng của cơ cấu giải thưởng năm nay. Hiện, các nghệ sĩ đang trong quá trình tập luyện. Nhà hát cũng đang hỗ trợ thêm để các tiết mục hoàn chỉnh nhất khi mang thi đấu. Tính đến hiện tại, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang có thể là đơn vị có nhiều nghệ sĩ tham gia nhất.

Hai đơn vị nghệ thuật miền Tây đăng ký sớm nhất và đang hoàn thiện các tiết mục dự thi là đoàn cải lương Hương Tràm (Cà Mau) và đoàn cải lương Tây Đô (thuộc Nhà hát Tây Đô). Đoàn cải lương Hương Tràm có 3 nghệ sĩ tham gia tranh tài ở giải lần này, gồm: Ngọc Xanh (vai Má Năm trong vở Hoa đất), Hằng Ni (vai Thắm trong vở Chốt biển) và Phi Hải (vai Nguyễn Địa Lô trong vở Bức ngôn đồ Đại Việt). Số diễn viên dự giải không tăng so với những lần tham gia giải Trần Hữu Trang trước đây, tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Tín - trưởng đoàn cho biết, cách chọn diễn viên đi thi có thay đổi. 

Giải thưởng Trần Hữu Trang trở lại sau 6 năm vắng bóng, được nâng tầm cấp quốc gia

“Nếu như những năm trước phần lớn chọn nghệ sĩ trẻ do giải giới hạn độ tuổi thì năm nay có 2 nghệ sĩ Ngọc Xanh, Phi Hải đã công tác rất lâu năm. Thay vì chú trọng đào mùi, kép chính như trước đây thì với giải lần này chúng tôi hướng đến sự đa dạng hơn. Trong đó, 3 nghệ sĩ tham gia là 3 dạng vai khác nhau: mụ, lão và đào mùi”.

2 nghệ sĩ Nhà hát Tây Đô sẽ tham gia giải lần này là nghệ sĩ Linh Sang và Hải Linh, hiện đang trong quá trình tập luyện. Ngoài ra, ông Hồng Quốc Khánh - Giám đốc Nhà hát Tây Đô - cho biết thêm, Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật TP. Cần Thơ có 5 nghệ sĩ đăng ký dự thi.

Bên cạnh những đơn vị đã chốt gần như xong số lượng nghệ sĩ tham dự giải và các tiết mục dự thi, cũng có một số đoàn, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa xác định được có thể tham gia hay không.

Đoàn cải lương Long An (thuộc Trung tâm nghệ thuật tỉnh Long An), Nhà hát Cải lương Việt Nam, Nhà hát nghệ thuật truyền thống Đồng Nai - những đơn vị mạnh về cải lương, có nhiều nghệ sĩ trẻ vẫn chưa có  ai đăng ký tham gia. Nhà hát Cao Văn Lầu (Bạc Liêu) vẫn chưa chốt danh sách nghệ sĩ tham dự. 

Dự kiến, vòng sơ tuyển khu vực miền Nam sẽ bắt đầu ngày 3/8, miền Bắc ngày 8/8 và miền Tây Nam bộ ngày 12/8. Việc cho đến hôm nay, các đơn vị vẫn chưa chốt được danh sách thí sinh dự thi hoặc chưa có thí sinh đăng ký tham gia khiến nhiều người quan tâm lo ngại khả năng sẽ các đơn vị này sẽ đứng ngoài "cuộc chơi". Bởi để chuẩn bị cho giải thưởng này, nghệ sĩ, diễn viên phải tốn không ít thời gian từ việc chọn kịch bản phù hợp, xin tác quyền, làm nhạc, tập luyện... Chưa kể, mỗi nghệ sĩ phải chuẩn bị cùng lúc 2 tiết mục do thời gian các vòng thi cũng khá cận kề.

Kinh phí đang "làm khó'' nghệ sĩ

Nỗi niềm chung của hầu hết các đơn vị cho đến giờ phút này là vấn đề kinh phí. Kinh phí hoạt động của các đơn vị nghệ thuật thường được lên kế hoạch từ cuối năm 2019. Trong tình hình khó khăn chung, nguồn kinh phí được cấp chỉ đủ cho những hoạt động đã lên kế hoạch từ trước. Trong khi đó, đến giữa năm nay các đơn vị mới nhận được thông báo về giải thưởng Trần Hữu Trang. Việc trích ngân sách để đầu tư cho nghệ sĩ tham gia giải Trần Hữu Trang với nhiều đơn vị nghệ thuật gần như là không thể.

Rất muốn nghệ sĩ của đơn vị tham gia giải thưởng, Nhà hát Cao Văn Lầu đã đề xuất xin thêm kinh phí, nhưng đến  nay vẫn phải chờ nên chưa thể chốt danh sách diễn viên dự thi. Trong khi đó, bản thân nghệ sĩ khó có thể bỏ tiền túi đầu tư để dự giải, nhất là nghệ sĩ ở các đơn vị nghệ thuật địa phương, vốn thu nhập đã khá ít ỏi.  

Để tập một trích đoạn dự thi, nghệ sĩ sẽ phải chi cho nhiều khoản từ tác quyền, nhạc sĩ làm âm nhạc, phục trang, thù lao tập luyện cho bạn diễn, nhạc công... Mà con số này không hề nhỏ. Chỉ riêng tác quyền, có tác giả sẵn sàng ủng hộ thí sinh đi thi mà không lấy tiền, nhưng cũng có trường hợp, thí sinh phải trả 15 triệu tiền tác quyền khi sử dụng trích đoạn dự thi giải Tài năng trẻ vào năm 2017. 

Vấn đề kinh phí khiến không ít đoàn gặp khó khăn để đầu tư cho nghệ sĩ tham gia giải

Ngoài ra, tháng 9 tới đây cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên cải lương toàn quốc 2020 sẽ diễn ra tại Cà Mau. Việc hai cuộc thi được xếp lịch cận kề ít nhiều cũng khiến nguồn thí sinh bị chia sẻ. Đơn cử như Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Đồng Nai, mọi nguồn lực đang tập trung cho giải Tài năng trẻ. Và việc có nghệ sĩ tham gia giải Trần Hữu Trang hay không vẫn còn là dấu chấm hỏi, trong khi ngày hết hạn nộp hồ sơ đã cận kề.

Giải Trần Hữu Trang - chặng đường mới  Giải thưởng Trần Hữu Trang là giải thưởng uy tín của giới nghệ sĩ cải lương, nhưng đã tạm ngưng tổ chức trong 6 năm qua. Năm 2020, vẫn lấy tên gọi Trần Hữu Trang nhưng giải đã bước sang chặng đường mới với hình thức là cuộc thi "Tài năng diễn viên sân khấu Cải lương Trần Hữu Trang" mang tầm cấp quốc gia. BTC cho biết cuộc thi lần này kế thừa tinh hoa của giải Trần Hữu Trang, nhưng được tách riêng biệt.  Bà Nguyễn Thị Thanh Thuý - Phó giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao TPHCM - trong buổi họp báo thông tin về giải thưởng Trần Hữu Trang năm nay Những điểm đổi mới của giải thưởng Trần Hữu Trang năm nay:  - Thành tích của nghệ sĩ, diễn viên tham gia cuộc thi được Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam chứng nhận, là cơ sở đề xuất, xem xét, bổ sung thành tích cho các đợt xét danh hiệu NSƯT, NSND. Trước đây, huy chương của giải Trần Hữu Trang không được tính vào cơ cấu xét danh hiệu cho nghệ sĩ.  - Không giới hạn độ tuổi của nghệ sĩ tham gia (có quá trình 5 năm làm nghề chuyên nghiệp, được đơn vị chứng nhận). - Sẽ trao huy chương cho tất cả dạng vai (kép chính, đào thương, kép độc, đào lẳng, kép hài, đào hài, kép lão, đào mụ). Dự kiến trao 30 huy chương, gồm 10 HCV (20 triệu đồng/HC), 20 HCB (10 triệu đồng/HC). Nhưng số lượng giải thưởng được trao sẽ căn cứ vào tình hình thực tế.  - Đối tượng dự thi: Nghệ sĩ cải lương hoạt động tại các đơn vị nghệ thuật công lập và ngoài công lập. - Thời gian diễn ra cuộc thi:  *Vòng 1: sơ tuyển (3 khu vực)  - TPHCM (dành cho thí sinh từ Đà Nẵng trở vào TPHCM): từ 3-6/8/2020, tại Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang - Hà Nội (thí sinh từ Huế trở ra): từ 8-10/8/2020, tại Nhà hát Cải lương Việt Nam  - Cần Thơ: (dành cho thí sinh các tỉnh miền Tây Nam Bộ): từ 12-15/8/2020  *Vòng 2: chung kết - Từ 25/8-30/8, tại Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang

Trung Sơn