Giải thưởng: Cần nhất là sự minh bạch

Không riêng Việt Nam mà với các giải thưởng quốc tế, khi công bố người thắng giải, trên mạng xã hội thường xuất hiện không ít tranh cãi. Quan điểm, sự yêu thích của mỗi người mỗi khác nên khó có giải thưởng nào được lòng tất cả công chúng. Tuy nhiên, cũng cần minh định về nguồn cơn của những cuộc tranh cãi. Nếu ồn ào liên quan việc người thắng giải xứng đáng hay không xứng đáng như trường hợp của Lê Giang (Nữ chính điện ảnh xuất sắc - giải Ngôi sao xanh) và Hoàng Thùy Linh (Ca sĩ nổi bật - chương trình Vinh danh các gương mặt nghệ sĩ tiêu biểu và một số cuốn sách nổi bật lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, văn học năm 2023) có lẽ không cần bàn thêm vì một phần vấn đề phụ thuộc vào sự yêu - ghét cá nhân từ khán giả. Còn ở trường hợp của diễn viên Phạm Huỳnh Hữu Tài là tranh cãi liên quan đến sự minh bạch trong khâu tổ chức, vinh danh của một giải thưởng. 

Bùi Lan Hương - vai Khánh Ly trong phim Em và Trịnh - được đăng ký tranh hạng mục Nữ chính xuất sắc nhưng lại được trao giải Nữ phụ ở Liên hoan phim Việt Nam 2023

Diễn viên Phạm Huỳnh Hữu Tài thắng giải Gương mặt điện ảnh triển vọng tại Ngôi sao xanh 2023. Tranh cãi nổ ra khi anh không có tên trong tốp 3 đề cử ban đầu nhưng đến đêm trao giải lại xuất hiện và lên nhận cúp. Về màn vinh danh được cho là thiếu minh bạch này, đại diện ban tổ chức (BTC) trả lời rằng tốp 3 đề cử ban đầu do ban thư ký giải tổng hợp. Sau khi trình lên hội đồng nghệ thuật, các thành viên có quyền bổ sung, thay đổi các đề cử để phù hợp và đảm bảo không bỏ lọt tài năng nào. Phạm Huỳnh Hữu Tài được bổ sung ở giai đoạn này khi hội đồng quyết định “cắt” 1 đề cử khác.

Không riêng Ngôi sao xanh, trong lịch sử nhiều giải thưởng khác ở Việt Nam, tính minh bạch từng nhiều lần được mang ra bàn luận. Ngay trước Phạm Huỳnh Hữu Tài, ở giải thưởng Liên hoan phim Việt Nam 2023, màn vinh danh Bùi Lan Hương gây ra sóng gió khá lớn. Cô vốn được đơn vị sản xuất Em và Trịnh đăng ký tranh hạng mục Nữ chính xuất sắc, nhưng cuối cùng bị chuyển sang tranh giải nữ phụ. Chiến thắng ở giải nữ phụ không chỉ gây bất ngờ cho Bùi Lan Hương, đoàn làm phim mà với những diễn viên khác - họ khó chấp nhận màn tự chuyển hạng mục nhưng không thông báo từ BTC giải.

Những vụ gây tranh cãi trên đều được đại diện BTC giải thích, khẳng định không có bất kỳ khuất tất nào trong quá trình xét duyệt, vinh danh. Tuy nhiên, giải thích đó không xoa dịu được dư luận. Điểm mấu chốt ở 2 màn vinh danh trên đều nằm ở khâu thông báo của BTC. Nếu có thay đổi ở danh sách hay hạng mục đề cử, một BTC chuyên nghiệp và tôn trọng khán giả, nghệ sĩ sẽ thông tin rõ ràng. Không thể lấy lý do khâu tổ chức bận rộn để bao biện cho việc thiếu chuyên nghiệp, bởi thời gian từ khi chốt đề cử đến khi chính thức trao giải không phải ngắn. 

Mùa giải thưởng 2023 đang bước vào giai đoạn cao điểm. Từ nay đến khi chào đón tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, giải thưởng Làn sóng xanh, WeChoice Awards... sẽ lần lượt diễn ra. Hiện những ồn ào từ giải Ngôi sao xanh đang hướng sự chú ý có phần khắt khe hơn của công chúng đến những giải thưởng còn lại trong năm. Khán giả mong ở các giải thưởng sau không có bất kỳ điều khuất tất nào trong khâu tổ chức, trao giải, bởi chỉ cần sai sót nhỏ, uy tín của giải sẽ giảm, nghệ sĩ được vinh danh cảm thấy phiền lòng và công chúng sẽ không còn hào hứng chờ đợi, xem ai là người chiến thắng. 

An Trịnh