Giải pháp cho không gian công cộng TPHCM

Hàng ngàn gia đình kéo nhau vào Thảo Cầm Viên dựng lều vui chơi vào những ngày lễ, hàng ngàn người chen chúc nhau ở nhà văn hóa Thanh Niên trong lễ hội bánh mì, hàng ngàn người chen nhau ở công viên Văn Thánh vào dịp tổ chức hội chợ ẩm thực. Qua đó mới thấy, dân thành phố quá thiếu chỗ chơi. 

Ở thành phố này, có 2 khu vui chơi lớn là Đầm Sen và Suối Tiên nhưng rất tiếc, đó lại không phải là không gian công cộng mà là khu vui chơi có thu phí. Lẽ ra, chỉ nên thu phí nơi có dịch vụ, không nên bán vé vào cổng. Những công viên tự do như Lê Văn Tám, Gia Định, 23/9 thì có quy mô nhỏ, đơn điệu và có những chỗ người tử tế không dám qua lại. TPHCM không chỉ thiếu không gian công cộng nói chung mà còn thiếu cả những công viên chuyên đề dành cho trẻ em, người già. 

Trước tình hình đó, ngày 6/5/2022, UBND TPHCM ban hành kế hoạch đầu tư xây dựng mới 10ha công viên công cộng và 2ha mảng xanh công cộng, trồng mới 6.000 cây xanh trong năm 2022. Nhưng chưa thấy có sự chuyển động nào đáng kể. Rất may là gần đây, UBND huyện Hóc Môn khánh thành 1 công viên công cộng rộng 6ha. Để cải thiện vấn đề không gian công cộng, chính quyền TPHCM nên có những kế hoạch sau:

Trước hết, cần kiểm định lại các công viên, thu hồi tất cả các mặt bằng cho thuê làm dịch vụ để trả lại mặt bằng cho công viên. Hầu hết các công viên đều có những hợp đồng cho thuê dài hạn để làm các loại dịch vụ như nhà hàng tiệc cưới, quán cà phê, quán ăn, bán đồ thể thao, cây cảnh. Ngoài ra, trong các công viên, còn có cả trường học, sân tập thể thao, sân bóng đá mini, sân bóng chuyền, cầu lông, rạp xiếc và cả những công trình xây dựng dở dang cần tháo bỏ… Nếu kiên quyết, TPHCM sẽ thu hồi được hàng chục ngàn m2 đất công viên, nhiều hơn chỉ tiêu mà UBND thành phố đề ra cho 5 năm tới. 

Cần đầu tư để hoàn thành dứt điểm các dự án công viên phổ thông hay công viên đa chức năng đã được phê duyệt nhưng chậm triển khai, trong đó phải kể đến Safari 456ha (huyện Củ Chi), công viên Phú Hữu (TP Thủ Đức), công viên Cây Sộp (quận 12), công viên Cả Cấm (quận 7), công viên dọc đường Trần Xuân Soạn (quận 7), công viên trên đường Bùi Thị Điệt (Củ Chi). 

Ở TPHCM, có hàng trăm dự án không triển khai được vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có nhiều dự án nằm trong diện thu hồi. Vì thế, những dự án nào có diện tích rộng, ở địa điểm đẹp thì không nhất thiết phải làm trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng mà có thể chuyển chức năng sang làm công viên cây xanh, khu vui chơi, giải trí bởi việc xây dựng thêm các nhà cao tầng ở trung tâm sẽ gây quá tải, gây nhiều hệ lụy tiêu cực. 

Cần nâng cấp các công viên để thu hút người dân. Chẳng hạn như trồng cây xanh ở công viên Bến Bạch Đằng để công viên rộng 18.600m² này trở thành nơi cho người dân đến vui chơi, hoặc phá bỏ những công trình hoang phế ở công viên 23/9. Trong thực tế, người dân chỉ cần một khu rừng cây xanh tự nhiên đủ rộng để cuối tuần kéo nhau ra đó vui chơi, hóng mát, tổ chức ăn nhẹ với nhau mà không cần những công trình xập xình, xanh đỏ. 

Khuyến khích việc xã hội hóa, tạo điều kiện cho các chủ đầu tư làm các công viên chuyên đề, khu vui chơi miễn phí, các góc chơi cho trẻ em, người già, người tật nguyền ở các khu chung cư mới, các khu đô thị mới. 

So với TPHCM, diện tích đất của Singapore chỉ bằng 1/3 (khoảng 650km²). Mặc dù đất quý hơn kim cương, nhưng Singapore đã dành đất làm 350 công viên và vườn thực vật, trong đó, có công viên rộng tới 5 triệu m². Bất cứ khu dân cư nào cũng có công viên, chỗ chơi cho cư dân. Hãy lấy Singapore làm tấm gương để học tập. 

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Minh Hòa