PNO - Giải Nobel kinh tế năm 2024 được trao cho Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson vì nghiên cứu về sự khác biệt trong thịnh vượng giữa các quốc gia.
 |
| (Từ trái sang) Daron Acemoglu, Simon Johnson và James Robinson sẽ chia sẻ giải thưởng Nobel Kinh tế 2024 với số tiền mặt trị giá 1 triệu USD - Ảnh: Niklas Elmehed/Nobel Prize |
Ủy ban Nobel của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết vào ngày 14/10: “3 nhà kinh tế đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế xã hội đối với sự thịnh vượng của một quốc gia".
Viết trên mạng xã hội X, Ủy ban giải thích: "Nghiên cứu của những người đoạt giải giúp chúng ta hiểu lý do tại sao các xã hội có nền pháp quyền kém và các thể chế bóc lột dân chúng không tạo ra tăng trưởng hoặc thay đổi theo hướng tốt hơn”.
Theo học thuyết của 3 nhà kinh tế, những quốc gia phát triển "các thể chế bao hàm" - thúc đẩy quyền bình đẳng và cơ hội, cho phép sự tham gia rộng rãi của người dân vào quá trình ra quyết định - theo thời gian đã trở nên thịnh vượng.
Trong khi những quốc gia phát triển "các thể chế khai thác" - cho phép một nhóm nhỏ người nắm quyền khai thác tài nguyên và đàn áp phe đối lập - lại liên tục trải qua mức tăng trưởng kinh tế thấp.
Ủy ban Nobel trích dẫn công trình của bộ 3: "Khi người châu Âu xâm chiếm các vùng đất rộng lớn trên thế giới, các thể chế trong những xã hội đó đã thay đổi". Trong khi ở nhiều nơi, mục đích của việc này là khai thác người dân bản địa, thì ở những nơi khác, nó lại đặt nền móng cho các hệ thống chính trị và kinh tế bao hàm.
Ủy ban nói thêm: "Những người đoạt giải đã chỉ ra một lời giải thích cho sự khác biệt về sự thịnh vượng của các quốc gia, xuất phát từ các thể chế xã hội được hình thành trong thời kỳ thuộc địa".
Jakob Svensson - Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Khoa học Kinh tế của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển – nhận xét: “Giảm sự chênh lệch lớn về thu nhập giữa các quốc gia là một trong những thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta. Những người đoạt giải đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế xã hội để đạt được điều này”.
Cả 3 nhà nghiên cứu đều đang làm việc tại Mỹ: Acemoglu và Johnson làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts và Robinson tiến hành nghiên cứu của mình tại Đại học Chicago.
Mặc dù một số người cho rằng giải thưởng Kinh tế không phải là Giải Nobel, do không nằm trong di chúc của nhà khoa học người Thụy Điển quá cố Alfred Nobel, nó luôn được trao cùng với các giải thưởng khác vào ngày 10/12, nhân kỷ niệm ngày mất của ông vào năm 1896.
Các giải thưởng Nobel khác đã được công bố vào tuần trước trong các lĩnh vực y học hoặc sinh lý học, vật lý, hóa học, văn học và hòa bình.
Tấn Vĩ (theo Nobelprize.org)
| Chia sẻ bài viết: |
26 quốc gia kém phát triển nhất thế giới, nơi sinh sống của 40% số người nghèo nhất, đang mắc nợ nhiều hơn bất cứ lúc nào kể từ năm 2006.
Nghi phạm mang theo súng và thẻ VIP giả đã bị chính quyền bắt giữ, cách lối vào cuộc mít tinh của ông Donald Trump tại Coachella, California.
Các hoạt động liên thế hệ đang trở nên phổ biến hơn trên toàn cầu trong bối cảnh xã hội già hóa, mang lại lợi ích cho cả hai bên.
Khi bình đẳng giới ngày càng được chú ý thì thế hệ nam giới trẻ tuổi Trung Quốc cũng chia sẻ trách nhiệm tránh thai với phụ nữ.
Những phụ nữ Philippines mang thai hộ bị bắt ở Campuchia vì mang thai hộ có thể bị bỏ tù sau khi sinh con.
Những “tình nhân” ảo giúp khỏa lấp nỗi cô đơn nhất thời cho nhiều người, nhưng về lâu dài có thể khiến họ thêm khổ sở.
Đến hiện tại, hơn 1,5 triệu người vẫn chưa có điện, khi các cộng đồng bị thiệt hại ở bang Florida phải đối mặt với quá trình tái thiết kéo dài.
Mới đây một chàng trai than thở rằng anh mất 1 tháng lương để đi đám cưới vì trong 1 tuần anh có đến... 8 thiệp mời dự cưới.
Văn phòng Bộ y tế Rio thừa nhận có 6 bệnh nhân ghép tạng có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV sau khi nhận được nội tạng bị nhiễm bệnh.
Bàn chân, giày và vớ nghi của nhà leo núi Sandy Irvine - người đã mất tích trong chuyến thám hiểm Everest năm 1924 vừa được phát hiện trên sông băng.
Một bà cụ 92 tuổi ở Trung Quốc bị mù 1 mắt đã khiến nhiều người kinh ngạc khi bắn đạn thật đạt điểm gần như tuyệt đối.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh châu Phi cho biết, số người tử vong do đợt bùng phát dịch đậu mùa khỉ đã tăng lên 979...
Ngày 11/10, cơ quan khí tượng Kenya cho biết nước này đang trải qua các hiện tượng bất thường từ nhiệt độ cao hơn, lượng mưa thất thường...
Tuổi thọ trung bình tăng lên trong quãng thời gian đó ở tất cả các nước. Sự gia tăng này phần lớn nhờ vào tiến bộ y học và công nghệ.
Chứng rối loạn tan máu bẩm sinh đang làm hao hụt lượng dự trữ máu của các nước Đông Nam Á, cũng như tác động đến nhiều nước khác.
Bà cụ 84 tuổi ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc thực hiện màn nhảy dù ở độ cao 3.000m khiến ai nấy đều phải nể phục.
Tổ chức Nihon Hidankyo - phong trào cơ sở của những người sống sót sau vụ đánh bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki - đã nhận Giải Nobel Hòa bình 2024.
Giải Nobel Văn học 2024 dành cho nữ tác giả Han Kang đã thu hút độc giả đến các hiệu sách trực tuyến và ngoại tuyến tại Hàn Quốc.
