PNO - Giải Nobel kinh tế năm 2024 được trao cho Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson vì nghiên cứu về sự khác biệt trong thịnh vượng giữa các quốc gia.
 |
| (Từ trái sang) Daron Acemoglu, Simon Johnson và James Robinson sẽ chia sẻ giải thưởng Nobel Kinh tế 2024 với số tiền mặt trị giá 1 triệu USD - Ảnh: Niklas Elmehed/Nobel Prize |
Ủy ban Nobel của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết vào ngày 14/10: “3 nhà kinh tế đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế xã hội đối với sự thịnh vượng của một quốc gia".
Viết trên mạng xã hội X, Ủy ban giải thích: "Nghiên cứu của những người đoạt giải giúp chúng ta hiểu lý do tại sao các xã hội có nền pháp quyền kém và các thể chế bóc lột dân chúng không tạo ra tăng trưởng hoặc thay đổi theo hướng tốt hơn”.
Theo học thuyết của 3 nhà kinh tế, những quốc gia phát triển "các thể chế bao hàm" - thúc đẩy quyền bình đẳng và cơ hội, cho phép sự tham gia rộng rãi của người dân vào quá trình ra quyết định - theo thời gian đã trở nên thịnh vượng.
Trong khi những quốc gia phát triển "các thể chế khai thác" - cho phép một nhóm nhỏ người nắm quyền khai thác tài nguyên và đàn áp phe đối lập - lại liên tục trải qua mức tăng trưởng kinh tế thấp.
Ủy ban Nobel trích dẫn công trình của bộ 3: "Khi người châu Âu xâm chiếm các vùng đất rộng lớn trên thế giới, các thể chế trong những xã hội đó đã thay đổi". Trong khi ở nhiều nơi, mục đích của việc này là khai thác người dân bản địa, thì ở những nơi khác, nó lại đặt nền móng cho các hệ thống chính trị và kinh tế bao hàm.
Ủy ban nói thêm: "Những người đoạt giải đã chỉ ra một lời giải thích cho sự khác biệt về sự thịnh vượng của các quốc gia, xuất phát từ các thể chế xã hội được hình thành trong thời kỳ thuộc địa".
Jakob Svensson - Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Khoa học Kinh tế của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển – nhận xét: “Giảm sự chênh lệch lớn về thu nhập giữa các quốc gia là một trong những thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta. Những người đoạt giải đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế xã hội để đạt được điều này”.
Cả 3 nhà nghiên cứu đều đang làm việc tại Mỹ: Acemoglu và Johnson làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts và Robinson tiến hành nghiên cứu của mình tại Đại học Chicago.
Mặc dù một số người cho rằng giải thưởng Kinh tế không phải là Giải Nobel, do không nằm trong di chúc của nhà khoa học người Thụy Điển quá cố Alfred Nobel, nó luôn được trao cùng với các giải thưởng khác vào ngày 10/12, nhân kỷ niệm ngày mất của ông vào năm 1896.
Các giải thưởng Nobel khác đã được công bố vào tuần trước trong các lĩnh vực y học hoặc sinh lý học, vật lý, hóa học, văn học và hòa bình.
Tấn Vĩ (theo Nobelprize.org)
| Chia sẻ bài viết: |
Trường hợp thiếu niên bị nhiễm cúm gia cầm ở British Columbia cho thấy, vi-rút đã trải qua biến đổi, để dễ lây truyền từ người sang người hơn.
Ngày 19/11, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố chọn nữ đô vật chuyên nghiệp Linda McMahon làm Bộ trưởng Giáo dục.
Một cuộc khảo sát toàn cầu do một công ty nghiên cứu của Pháp thực hiện cho thấy người Nhật Bản ít khi hài lòng về đời sống tình yêu.
Ngày 19/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phê duyệt vắc xin đậu mùa khỉ (mpox) của công ty dược phẩm Nhật Bản KM Biologics để sử dụng khẩn cấp.
Việc nhiều trường học phải đóng cửa vì thiếu học sinh do tỉ lệ sinh thấp đang đe dọa triển vọng của nghề giáo ở nhiều nơi trên thế giới.
Bộ Phụ nữ, trẻ em và bảo vệ xã hội Fiji báo động về số lượng các vụ lạm dụng và bỏ bê trẻ em ngày càng tăng.
Theo báo cáo do Cục Cảnh sát hình sự Liên bang Đức (BKA) công bố ngày 19/11, tổng cộng có 180.715 phụ nữ được báo cáo là nạn nhân của bạo lực.
Ngày càng nhiều trường mẫu giáo và nhà trẻ sẽ đóng cửa trong tương lai, dẫn đến cơ sở hạ tầng chăm sóc trẻ em không đầy đủ.
Gần đây, Na Uy đã giới thiệu TV BRA - kênh truyền hình đầu tiên trên thế giới do những người khuyết tật học tập điều hành.
Ngày 19/11, dữ liệu Cục Thống kê Hàn Quốc cho thấy 7 trong số 10 phụ nữ Hàn Quốc trải qua sự gián đoạn sự nghiệp do mang thai và nuôi con.
Những người thuộc cộng đồng LGBT ở Afghanistan cho biết họ phải đối mặt với sự ngược đãi khi cuộc đàn áp của Taliban ngày càng gia tăng.
Sáng ngày 19/11, truyền thông Trung Quốc đưa tin, nhiều học sinh đã bị thương trong vụ tai nạn ô tô bên ngoài 1 trường tiểu học ở Hồ Nam.
Công ty quản lý chất thải hàng đầu Phần Lan - đã thành công trong việc sản xuất nhựa phân hủy sinh học từ CO2 qua quá trình đốt rác tại nhà.
Theo Ủy ban đo lường xã hội (SMC), cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã khiến thêm 2 triệu người rơi vào cảnh đặc biệt khó khăn, kể từ năm 2019.
Ngày 18/11, Ecuador đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày khi quốc gia Nam Mỹ này đang phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng và cháy rừng kỷ lục.
Floating Doctors (Bác sĩ lưu động) tập trung vào việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí cho các cộng đồng xa xôi và thiếu thốn trên thế giới.
Với mục tiêu giúp giảm gánh nặng tài chính gia đình, chi trả cho nhu cầu cá nhân, nhiều người trẻ đã chọn làm một hoặc nhiều công việc bán thời gian.
Ngày 18/11, hàng chục nghi phạm đã ra hầu tòa vì cái chết của ít nhất 10 trẻ sơ sinh trong chương trình gian lận an sinh xã hội quy mô lớn.
