PNO - Giải Nobel Hóa học 2022 được trao cho Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal và K. Barry Sharpless "vì đã đặt nền mống cho sự phát triển của hóa học click và phản ứng hóa sinh trong cơ thể sống".
 |
| Ba nhà khoa học Carolyn R. Bertozzi (Mỹ), Morten Meldal (Đan Mạch) và K. Barry Sharpless (Mỹ) cùng chia sẻ giải Nobel Hóa học 2022 |
Các nhà hóa học từ lâu đã bị thúc đẩy bởi mong muốn chế tạo các phân tử ngày càng phức tạp. Trong nghiên cứu dược phẩm, điều này thường liên quan đến việc tái tạo nhân tạo các phân tử tự nhiên có đặc tính y học. Điều này đã dẫn đến nhiều cấu trúc phân tử đáng ngưỡng mộ, nhưng việc sản xuất chúng thường tốn thời gian và rất tốn kém.
Johan Åqvist, Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học, cho biết: “Giải thưởng Hóa học năm nay đề cập đến những vấn đề không quá phức tạp. Chúng là những câu trả lời dễ dàng và đơn giản”, và giải thích thêm rằng các phân tử chức năng có thể được tạo ra ngay cả với một lộ trình đơn giản.
Giải Nobel Hóa học 2022 hoàn toàn thuộc về ý tưởng biến các quá trình khó trở nên dễ dàng hơn. Barry Sharpless và Morten Meldal đã đặt nền móng cho một nhánh của hóa học - hóa học click, trong đó kết hợp các cấu trúc phân tử nhỏ với nhau một cách nhanh chóng và hiệu quả bằng phản ứng hóa học để trở thành cấu trúc lớn hơn.
Riêng Carolyn Bertozzi đã thúc đẩy hóa học click theo chiều hướng mới và bắt đầu áp dụng nó trong cơ thể sống.
Cụ thể, Barry Sharpless, người từng giành giải Nobel Hóa học vào năm 2001 chính là “cha đẻ” của hóa học click. Vào khoảng năm 2000, ông đã đưa ra khái niệm về hóa học click, là một dạng hóa học đơn giản và đáng tin cậy, nơi các phản ứng xảy ra nhanh chóng và tránh được các sản phẩm phụ không mong muốn.
Sau đó, Morten Meldal và Barry Sharpless trong hai nỗ lực độc lập với nhau đã trình bày thứ mà ngày nay là viên ngọc quý của hóa học click: phản ứng đóng vòng azide-alkyne được xúc tác bằng đồng.
Đây là một phản ứng hóa học cơ bản và hiệu quả, hiện đang được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành khác nhau như phát triển dược phẩm, lập bản đồ DNA và tạo ra các vật liệu phù hợp hơn với mục đích sử dụng.
Carolyn Bertozzi đã đưa hóa học click lên một tầm cao mới. Để lập bản đồ các phân tử sinh học quan trọng nhưng khó nắm bắt trên bề mặt tế bào - glycan, cô đã phát triển thành công các phản ứng click hoạt động bên trong cơ thể sống. Chúng diễn ra mà không làm gián đoạn quá trình hóa học bình thường của tế bào.
Những phản ứng này hiện được sử dụng trên toàn cầu để khám phá tế bào và theo dõi các quá trình sinh học. Bằng cách sử dụng các phản ứng sinh học, các nhà nghiên cứu đã cải thiện khả năng nhắm mục tiêu của dược phẩm ung thư, hiện đang được dùng trong các thử nghiệm lâm sàng.
Hóa học click và phản ứng hóa sinh học trong cơ thể sống đã đưa hóa học vào kỷ nguyên mới, mang lại lợi ích lớn cho loài người.
Linh La (theo Nobel Prize)
| Chia sẻ bài viết: |
Trường hợp thiếu niên bị nhiễm cúm gia cầm ở British Columbia cho thấy, vi-rút đã trải qua biến đổi, để dễ lây truyền từ người sang người hơn.
Ngày 19/11, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố chọn nữ đô vật chuyên nghiệp Linda McMahon làm Bộ trưởng Giáo dục.
Một cuộc khảo sát toàn cầu do một công ty nghiên cứu của Pháp thực hiện cho thấy người Nhật Bản ít khi hài lòng về đời sống tình yêu.
Ngày 19/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phê duyệt vắc xin đậu mùa khỉ (mpox) của công ty dược phẩm Nhật Bản KM Biologics để sử dụng khẩn cấp.
Việc nhiều trường học phải đóng cửa vì thiếu học sinh do tỉ lệ sinh thấp đang đe dọa triển vọng của nghề giáo ở nhiều nơi trên thế giới.
Bộ Phụ nữ, trẻ em và bảo vệ xã hội Fiji báo động về số lượng các vụ lạm dụng và bỏ bê trẻ em ngày càng tăng.
Theo báo cáo do Cục Cảnh sát hình sự Liên bang Đức (BKA) công bố ngày 19/11, tổng cộng có 180.715 phụ nữ được báo cáo là nạn nhân của bạo lực.
Ngày càng nhiều trường mẫu giáo và nhà trẻ sẽ đóng cửa trong tương lai, dẫn đến cơ sở hạ tầng chăm sóc trẻ em không đầy đủ.
Gần đây, Na Uy đã giới thiệu TV BRA - kênh truyền hình đầu tiên trên thế giới do những người khuyết tật học tập điều hành.
Ngày 19/11, dữ liệu Cục Thống kê Hàn Quốc cho thấy 7 trong số 10 phụ nữ Hàn Quốc trải qua sự gián đoạn sự nghiệp do mang thai và nuôi con.
Những người thuộc cộng đồng LGBT ở Afghanistan cho biết họ phải đối mặt với sự ngược đãi khi cuộc đàn áp của Taliban ngày càng gia tăng.
Sáng ngày 19/11, truyền thông Trung Quốc đưa tin, nhiều học sinh đã bị thương trong vụ tai nạn ô tô bên ngoài 1 trường tiểu học ở Hồ Nam.
Công ty quản lý chất thải hàng đầu Phần Lan - đã thành công trong việc sản xuất nhựa phân hủy sinh học từ CO2 qua quá trình đốt rác tại nhà.
Theo Ủy ban đo lường xã hội (SMC), cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã khiến thêm 2 triệu người rơi vào cảnh đặc biệt khó khăn, kể từ năm 2019.
Ngày 18/11, Ecuador đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày khi quốc gia Nam Mỹ này đang phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng và cháy rừng kỷ lục.
Floating Doctors (Bác sĩ lưu động) tập trung vào việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí cho các cộng đồng xa xôi và thiếu thốn trên thế giới.
Với mục tiêu giúp giảm gánh nặng tài chính gia đình, chi trả cho nhu cầu cá nhân, nhiều người trẻ đã chọn làm một hoặc nhiều công việc bán thời gian.
Ngày 18/11, hàng chục nghi phạm đã ra hầu tòa vì cái chết của ít nhất 10 trẻ sơ sinh trong chương trình gian lận an sinh xã hội quy mô lớn.
