PNO - Trong cuộc gọi công bố giải Nobel tại Stockholm vào ngày 8/10, tiến sĩ Hinton đã bày tỏ sự lo ngại về AI và máy học, cho biết nó sẽ có ảnh hưởng to lớn đến xã hội.
Năm 2024 đánh dấu những chiến thắng vang dội cho trí thông minh nhân tạo (AI). Giải Nobel vật lý thuộc về những người tiên phong định hình công nghệ AI trong khi giải Nobel hóa học dành cho những người sáng tạo ra nền tảng dự đoán cấu trúc protein dựa trên công nghệ AI - AlphaFold, cũng như công cụ thiết kế protein Rosetta.
Công trình tuyệt vời của AI
Nhà khoa học John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton đã nhận giải Nobel vật lý vào ngày 8/10 cho những khám phá giúp máy tính học hỏi nhiều hơn theo cách tương tự bộ não con người, cung cấp nền tảng cho sự phát triển của AI. Giải thưởng này là sự công nhận tầm quan trọng ngày càng tăng của AI trong cách con người sống và làm việc.
Ủy ban Nobel cho biết, với khả năng phân tích dữ liệu, hiểu được lượng dữ liệu khổng lồ, mạng nơ-ron thần kinh nhân tạo của AI đóng vai trò chính trong nghiên cứu khoa học, bao gồm cả trong vật lý - nơi nó được sử dụng để thiết kế vật liệu mới, xử lý lượng lớn dữ liệu từ máy gia tốc hạt và giúp khảo sát vũ trụ.
 |
| John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton nhận giải thưởng Nobel vật lý 2024 hôm 8/10 - ẢNH: JONATHAN NACKSTRAND (AFP/Getty Images) |
Theo Ủy ban Nobel, những đột phá về máy học của tiến sĩ Hopfield và tiến sĩ Hinton “đã chỉ ra một cách hoàn toàn mới trong việc sử dụng máy tính để hỗ trợ và hướng dẫn chúng ta giải quyết nhiều thách thức mà xã hội đang phải đối mặt”.
Mạng nơ-ron thần kinh máy học hiện là một phần quan trọng của các dịch vụ internet hằng ngày, bao gồm những công cụ tìm kiếm như Google, trợ lý kỹ thuật số Siri của Apple và các chương trình trò chuyện như ChatGPT của OpenAI. Với giải thưởng năm nay, Ủy ban Nobel muốn nhấn mạnh việc công trình nghiên cứu về sinh học, khoa học máy tính của 2 tiến sĩ được khởi nguồn từ khoa học vật lý.
Chỉ 1 ngày sau đó, giải Nobel hóa học được trao cho 3 nhà nghiên cứu Demis Hassabis, John M. Jumper và David Baker - những người sáng tạo ra nền tảng giúp dự đoán cấu trúc protein AlphaFold và công cụ thiết kế protein Rosetta.
Đồng sáng lập kiêm Tổng giám đốc điều hành Công ty DeepMind tại Anh (hiện là một nhánh nghiên cứu của tập đoàn Google) Demis Hassabis và Giám đốc John M. Jumper cùng nhận một nửa giải Nobel hóa học 2024 cho công trình nghiên cứu về mô hình AlphaFold. Mô hình có thể dự đoán hầu hết mọi cấu trúc protein đã biết (tổng cộng hơn 200 triệu).
Ủy ban Nobel giải thích: “Nhóm đào tạo AlphaFold dựa trên cơ sở dữ liệu khổng lồ của tất cả các cấu trúc protein và trình tự a xít amin đã biết. Mô hình AI mới bắt đầu mang lại kết quả tốt”.
Mặc dù AlphaFold đóng vai trò cơ bản trong việc giúp con người dự đoán tốt hơn về hình dạng protein - yếu tố quan trọng trong chức năng của chúng - mô hình không thể phát triển thuốc hoặc tạo ra sản phẩm mới. Vì vậy, phần mềm Rosetta - do giáo sư hóa sinh David Baker từ Đại học Washington (Mỹ) thiết kế - chính là mảnh ghép quan trọng còn thiếu.
Vào những năm 1990, thay vì sử dụng trình tự a xít amin để dự đoán hình dạng của một loại protein, Baker và nhóm của ông bắt đầu thử nghiệm hướng đi ngược lại - tìm kiếm trình tự a xít amin từ hình dạng của một loại protein mong muốn và sau đó phát triển phần mềm dự đoán Rosetta.
Protein tham gia vào quá trình tạo ra các cấu trúc sinh học như mô, cơ, hoóc môn và kháng thể. Bằng cách tạo ra các protein mới, con người có thể phát triển các vật liệu nano, dược phẩm, vắc xin tiên tiến và giúp ngành công nghiệp hóa chất thân thiện hơn với môi trường.
Tránh tác động xấu từ AI
Trong cuộc gọi công bố giải Nobel tại Stockholm vào ngày 8/10, tiến sĩ Hinton đã bày tỏ sự lo ngại về AI và máy học, cho biết nó sẽ có ảnh hưởng to lớn đến xã hội.
Ông chia sẻ: “Công nghệ AI sẽ có tác động tương đương với cách mạng công nghiệp. Thay vì vượt trội hơn con người về sức mạnh thể chất, nó sẽ vượt trội hơn con người về khả năng trí tuệ. Chúng ta không có sự hiểu biết nhiều về những thứ thông minh hơn chúng ta. AI có thể mang lại cho chúng ta dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt và hiệu quả hơn nhiều. Nó sẽ cải thiện đáng kể năng suất, nhưng chúng ta cũng cần lo lắng về những hậu quả xấu, đặc biệt là mối đe dọa nếu những thứ này vượt khỏi tầm kiểm soát”.
Ông Hinton - thường được biết đến như người “cha đỡ đầu của AI” - đã nhấn mạnh bản chất 2 mặt tốt - xấu của tiến bộ công nghệ và tầm quan trọng của việc cân nhắc vấn đề đạo đức, phát triển có trách nhiệm trong lĩnh vực AI. Ông kêu gọi tăng cường hợp tác giữa các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo ngành để thiết lập các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ.
Ông cũng đề xuất rằng, chính phủ nên xem xét thực hiện thu nhập cơ bản toàn dân để giải quyết tình trạng bất bình đẳng tiềm ẩn, phát sinh từ tình trạng mất việc làm do AI gây ra. Vào tháng 5/2024, một nghiên cứu của Microsoft và LinkedIn cho thấy: 75% nhân viên sử dụng AI trong công việc. Dù vậy, hơn một nửa trong số họ ngần ngại thừa nhận việc sử dụng AI, vì sợ rằng điều đó có thể khiến họ bị thay thế.
Tấn Vĩ (theo The New York Times, The Register, Firstpost, Benzinga)
| Chia sẻ bài viết: |
Một em bé 19 tháng tuổi ở Malaysia đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng, một căn bệnh vốn chỉ thường xảy ra ở phụ nữ lớn tuổi.
Một nghiên cứu mới quy mô lớn cho thấy COVID-19 có thể là yếu tố nguy cơ lớn gây đau tim và đột quỵ trong vòng 3 năm sau khi nhiễm bệnh.
Một cựu sĩ quan không quân Hàn Quốc gây tranh cãi khi bắt buộc phụ nữ nhập ngũ để tăng tỉ lệ sinh.
Không chỉ là một hoạt động thú vị để chơi cùng bạn bè hoặc gia đình, pickleball còn được tận dụng như cơ hội giao lưu hoặc thu hút khách hàng.
Còn vài giờ nữa mới trực tiếp đổ bộ vào đất liền, nhưng cơn bão Milton đã gây ra hàng loạt thiệt hại cho bang Florida, Mỹ.
Bị thiêu đốt bởi nhiệt độ mùa hè quá nóng, Dubai đã chuyển sang một giải pháp sáng tạo: mở cửa bãi biển vào ban đêm, trang bị đèn pha
Nhóm nghiên cứu từ Scotland cảnh báo, xuất hiện loài muỗi đột biến gen kháng thuốc trừ sâu, làm dấy lên lo ngại về cuộc chiến chống sốt rét.
Trong quyển hồi ký mang tên mình vừa mới phát hành, bà Melania Trump đã tiết lộ những điều thú vị mà ít ai biết đến.
Một nhà leo núi người Nepal 18 tuổi đã phá kỷ lục là người trẻ tuổi nhất chinh phục tất cả 14 đỉnh núi cao nhất trên thế giới.
Giải Nobel Hóa học 2024 gọi tên 3 nhà khoa học David Baker, Demis Hassabis và John M. Jumper vì những công trình dự đoán và thiết kế cấu trúc protein.
Bệnh nhân nước ngoài đến các bệnh viện và phòng khám ở Hàn Quốc chủ yếu là để phẫu thuật thẩm mỹ và chăm sóc da.
Làn sóng người tiêu dùng quấy rối nhân viên dịch vụ khách hàng gia tăng khiến chính quyền Tokyo phải ban hành sắc lệnh để bảo vệ họ.
Trung Quốc đã chứng kiến sự bùng nổ du lịch trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh vừa qua, kéo dài từ ngày 29/9-6/10.
Hàng loạt cơ sở kinh doanh và sân bay đã ngừng hoạt động, người dân đổ xô đi tránh bão làm tắc nghẽn khắp các con đường liên bang.
Trách nhiệm chăm sóc cha mẹ già yếu, những chi phí tài chính lớn cùng sự đảo lộn trong sinh hoạt đang đè nặng lên vai những người là “con một”.
Hàng ngàn người đã tập trung tại miền trung Thái Lan để tổ chức lễ cầu nguyện cho 20 học sinh và 3 giáo viên thiệt mạng trong vụ cháy xe buýt.
Một người phụ nữ Trung Quốc đã thu hút sự chú ý của mọi người với khả năng leo lên những vách đá cao mà không cần thiết bị an toàn.
Ngày 8/10, hãng hàng không Qantas Airways đã lên tiếng xin lỗi sau khi một bộ phim nhạy cảm được chiếu trên chuyến bay từ Úc đến Tokyo.
