Giải ngân ì ạch, TPHCM quyết liệt thúc đẩy đầu tư công

Số vốn cần giải ngân rất lớn

Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (TCIP) - cho hay, năm 2024, TCIP là một trong những đơn vị được giao số vốn đầu tư công lớn nhất, với 12.380 tỉ đồng. Đến nay, ban đã giải ngân được trên 2.000 tỉ đồng, đạt gần 20% kế hoạch. Theo chỉ đạo của UBND TPHCM cũng như mục tiêu của ban, đến cuối năm, tỉ lệ giải ngân phải đạt trên 95%, tức số vốn còn lại cần được giải ngân rất lớn.

Thi công hầm chui Phan Thúc Duyện - Trần Quốc Hoàn thuộc dự án xây dựng đường nối Trần Quốc Hoàn - Cộng Hòa - Ảnh: Vũ Quyền

Theo ông, năm 2023, có đến 50% vốn dành cho công tác giải phóng mặt bằng; năm nay, vốn chủ yếu dành cho việc xây lắp với khoảng 9.000 tỉ đồng, trong đó có 5.000 tỉ đồng cho dự án làm đường Vành Đai 3. Bên cạnh đó, có khoảng 2.000 tỉ đồng chi cho 10 dự án bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án mới, 760 tỉ đồng chi cho 10 dự án sẽ khởi công vào cuối năm. Qua phân tích, các nhóm nguồn vốn này thường được giải ngân trong quý III và IV.

“Từ nay đến cuối năm, số vốn công cần giải ngân rất lớn, mỗi tháng ít nhất 2.000 tỉ đồng. Do đó, chúng tôi đã khẩn trương phân tích chi tiết cơ cấu nguồn vốn để có tiến độ và giải pháp cụ thể cho từng dự án, từng nhóm nguồn vốn. Trọng tâm giải ngân năm nay là vốn cho thi công nhưng chúng tôi vẫn phải nỗ lực tháo gỡ các vướng mắc về giải phóng mặt bằng bởi nó liên quan đến tiến độ thi công” - ông Lương Minh Phúc nói.

Thi công xây dựng nút giao Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ (quận 7, TPHCM) - Ảnh: Vũ Quyền

Còn theo ông Nguyễn Quốc Hiển - Phó trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM - năm 2024, các dự án metro (đường sắt đô thị) được giao gần 4.433 tỉ đồng nhưng trong 6 tháng đầu năm, chỉ giải ngân được gần 628 tỉ đồng (hơn 14% kế hoạch). Với tốc độ này, dự kiến cả năm, tỉ lệ giải ngân vốn công chỉ ước đạt 77,7% kế hoạch được giao. Việc giải ngân chậm là do 2 dự án xây tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) và số 2 (Bến Thành - Tham Lương) chiếm tỉ trọng vốn lớn nhất trong tổng vốn đầu tư công năm 2024 (4.424 tỉ đồng trong tổng số 4.432 tỉ đồng, chiếm 99,8%) nhưng lại gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện.

Ông cho hay, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên tuy được hoàn thành 98,31% khối lượng nhưng vẫn cần thi công một số hạng mục phụ trợ, cần chờ thẩm duyệt phòng cháy và chữa cháy, đánh giá an toàn hệ thống, phối hợp giữa các nhà thầu, đào tạo, vận hành, bảo dưỡng… Tuyến metro số 2 cũng cần thời gian cập nhật, giải trình, đánh giá tiến độ để xúc tiến được khoản vay ODA bổ sung từ Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW), đồng thời còn vướng mắc về giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật.

Tăng tốc rót vốn cho các dự án

Ông Lương Minh Phúc cho hay, với tất cả dự án, từ khâu chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng, thi công, TCIP đều xây dựng kế hoạch thi công, giải ngân chi tiết đến từng tuần, tháng, quý. Trong đó, TCIP thống kê cụ thể khoảng 100 đầu việc liên quan đến 8 sở, ngành và 9 địa phương về các vướng mắc, điều kiện để giải ngân. Chẳng hạn, để kịp thông xe vào cuối năm thì chính quyền địa phương phải bàn giao mặt bằng trước thời hạn nào.

UBND quận Bình Tân đẩy nhanh tiến độ xây trường học, công viên trong khu đất từng là nghĩa trang Bình Hưng Hòa bằng vốn đầu tư công - Ảnh: S.V.

Ông cho hay, năm nay, lãnh đạo UBND TPHCM chỉ đạo rất sát sao, thành lập ban chỉ đạo các công trình trọng điểm để hằng tuần thống kê, kiểm điểm, đôn đốc hoàn thành các đầu việc, điều kiện. Các tổ phụ trách giải phóng mặt bằng, phụ trách vốn ODA, tổ chuyên ngành của các sở cũng sẵn sàng tiếp nhận và xử lý thông tin, đề xuất phương án giải quyết các vướng mắc. TCIP cũng lập các nhóm trên Zalo, Viber để thông tin, báo cáo, chỉ đạo công việc liên tục chứ không thụ động chờ các cuộc họp. Khi tiến độ thi công đường Vành Đai 3 chậm lại do khan hiếm vật liệu thi công, lãnh đạo UBND TPHCM và TCIP nhanh chóng xoay xở để có đủ cát thi công đường.

Tiến sĩ Trần Quang Thắng - đại biểu HĐND TPHCM - cho rằng, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công ở TPHCM thời gian qua chưa được như kỳ vọng một phần do tính chất các dự án. Cụ thể, trong số 79.200 tỉ đồng, có khoảng 28.000 tỉ đồng thuộc các dự án mới đang trong giai đoạn chuẩn bị thủ tục, sẽ tập trung giải ngân trong 6 tháng cuối năm. Ngoài ra, 22.000 tỉ đồng là vốn giải phóng mặt bằng, cũng sẽ giải ngân trong những tháng cuối năm do các địa phương chờ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai mới.

Theo ông, để giải ngân 10.000 tỉ đồng/tháng từ nay đến cuối năm như mục tiêu đề ra, cần nâng cao năng lực và trách nhiệm của các chủ đầu tư, thủ trưởng các sở, ngành liên quan, chủ tịch UBND các địa phương. Đối với công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ bị ảnh hưởng từ các dự án, chính quyền các địa phương cần chủ động vận động, thuyết phục người dân và hoàn tất các thủ tục hành chính; các sở, ngành cần rút ngắn ít nhất 40% thời gian giải quyết hồ sơ trong toàn bộ quy trình thủ tục đầu tư; UBND thành phố cần kiên quyết cắt giảm vốn đối với các dự án chậm tiến độ, bổ sung vốn kịp thời cho các dự án triển khai tốt, ưu tiên bố trí vốn cho các dự án có tác động lan tỏa để nâng cao hiệu quả đầu tư.

Minh Linh