Giải mã hiện tượng 1 “chọi” 20 để vào lớp Sáu

* Phóng viên: Tình trạng học sinh phải chen chân vào lớp Sáu với tỷ lệ “chọi” cao ngất ngưỡng có phải chúng ta đang thiếu những trường tốt không, thưa ông?

- Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm: Hà Nội không thiếu những trường tốt, đào tạo học sinh (HS) có chất lượng nhưng nhiều phụ huynh không đủ thông tin về chương trình đào tạo, đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất của các trường. Ở đây, tôi muốn nói đến việc phụ huynh chọn trường cho con theo tâm lý đám đông, không cần biết trường đó thế nào, cứ thấy đồn đoán là tốt lắm, tỷ lệ “chọi” cao là mặc định con mình phải vào bằng được mới yên tâm.

Cuộc đua vào lớp Sáu ở một số trường “hot” chưa bao giờ bớt căng thẳng

Các cơ quan quản lý giáo dục phải có trách nhiệm thông tin đầy đủ để phụ huynh có thông tin về những mô hình trường mới nhưng đào tạo rất tốt, có thể gửi gắm con được thay vì phụ huynh đổ xô vào các trường đã có thương hiệu. Quan trọng nữa là phải giúp phụ huynh nhận thức không phải học vì điểm số, vì bằng cấp, bởi lẽ chưa chắc cứ điểm cao, bằng giỏi là ra xã hội có thể thành công, có cuộc sống hạnh phúc.

Vì mục tiêu của chúng ta là giáo dục con người thành công, có cuộc sống tốt nhất nên phải định hướng việc giáo dục toàn diện, tìm điều kiện hoàn cảnh phù hợp với năng lực, sở trường của con, cho con phát triển cả thể chất, tâm hồn, trí tuệ chứ không phải cứ vào những trường “hot” là con mình giỏi. Hiện nay, vẫn có các phụ huynh nghĩ rằng con vào trường nổi tiếng là yên tâm mà không quan tâm có vừa sức con mình không, phát triển thế nào, có phù hợp hay chưa.
Trong khi, trường lớp chỉ là yếu tố thứ ba quyết định thành công, còn tự bản thân HS phải nỗ lực và môi trường phải phù hợp, thuận lợi để con trẻ phát triển.

* Hiện nay, có nghiên cứu nào chỉ ra việc cứ học trường “hot”, trường chuyên, lớp chọn là ra đời thành công không?

- Chưa có nghiên cứu nào nói cứ học từ trường “hot” ra là giỏi, là thành công. Thực tế cuộc sống đã cho thấy nhiều HS miền múi, điều kiện khó khăn nhưng lại tư duy rất tốt, học rất nhanh, ra trường rất thành công. Còn nhiều HS học cấp III trường chuyên, lớp chọn lại trở nên kiêu căng, ngạo mạn, không tiến bộ. Có những bạn vì không chấp nhận thực tế mình trường chuyên mà lại kém cỏi nên bỏ dở cả con đường học đại học. 

Phụ huynh nên bỏ tâm lý con học trường chuyên là được xếp vào hàng “giáo dục tinh hoa”, sau này ra xã hội sẽ là tài năng, được mọi người ngưỡng mộ.

* Dưới góc độ tâm lý, việc phụ huynh “sính” trường chuyên, lớp chọn và tìm đủ cách “nhét” con vào đó có thể dẫn đến hậu quả gì?

- Chính phụ huynh là người làm con ảo tưởng mình giỏi nên chủ quan, ngạo mạn, không phấn đấu. Có những HS “học tài thi phận” đỗ vào trường chuyên. Trong môi trường nhiều người giỏi, các HS này cũng phải phấn đấu, nỗ lực nhưng quá sức dễ dẫn đến sang chấn tâm lý, có thể gây trầm cảm. Thậm chí, đã có một HS trường chuyên tại tỉnh Nam Định không đỗ đại học, xấu hổ, áp lực quá lớn từ gia đình, xã hội đã tự tử. Đó là câu chuyện rất buồn, một hậu quả khủng khiếp mà lúc ấy phụ huynh nhận ra thì quá muộn.

Nhiều kỳ vọng mà thời HS cha mẹ chưa làm được lại cứ ép con cái phải gồng mình thực hiện, làm con trẻ mất hết tuổi thơ. Kỳ vọng của cha mẹ dễ thành áp lực với con. Phụ huynh nên bớt kỳ vọng vào con cái và trả cho các con tuổi thơ đúng nghĩa. 

* Xin cảm ơn ông.

Đại Minh (thực hiện)