‘Giải mã’ đường đen - Bài 1: Vì sao sữa tươi trân châu 'se duyên' cùng đường đen?

Không ít quán ăn nên làm ra đã nhanh chóng mở thêm nhiều chi nhánh, cho nhân viên cầm bảng đứng ngoài đường chỉ để mời khách mua.

Song điều đáng lo ngại là loại thức uống này có giá quá rẻ, chỉ 12.000 – 35.000 đ/ly (tùy ly lớn hay nhỏ, bán lề đường hay trong quán trà sữa). Loại đường đen này là gì, tại sao lại có giá rẻ, chúng có thật sự an toàn, bổ dưỡng như nhiều người đang nghĩ?

Hiện sữa tươi trân châu đường đen đang “làm mưa làm gió” tại các tiệm trà sữa, khắp vỉa hè trên địa bàn TP.HCM.

Đường đen là gì?

Theo TS Phan Thế Đồng – Khoa Khoa học công nghệ ĐH Hoa sen, đường đen được nhiều gọi với nhiều cái tên như đường bánh, mật mía. Sở dĩ có nhiều cái tên vì tùy theo mật độ nấu mà có màu sắc khác nhau.

Công đoạn để làm ra đường đen rất khó. Đầu tiên là ép mía (trước đây người ta phải dùng sức người, nay ép bằng máy), sau đó đến công đoạn nấu mật mía. Lửa nấu phải đều, nếu lửa to thì đường bị cháy, lửa nhỏ thì nấu lâu và tốn nhiều nhiên liệu. Khi nước mía chuyển sang sền sệt và có màu đỏ là được.

Từ mật mía này, người ta đem kết tinh và quay ly tâm để cho ra đường cát đen. Sau đó, tiếp tục khử màu, loại bỏ tạp chất bằng phương pháp hóa học (có nhà máy sử dụng than hoạt tính) để cho ra đường cát vàng hoặc đường tinh luyện, hay còn gọi là đường cát trắng.

Đường đen được nhiều gọi với nhiều cái tên như đường bánh, mật mía.

Do không phải xử lý bằng các loại than hay tinh chế loại bỏ thành phần nào giống đường tinh luyện nên mật mía và đường đen chứa nhiều dinh dưỡng hơn. Tại Ấn Độ, mật mía được xem là thiêng liêng, trong khi đường cát trắng thì không.

Tại một số vùng, mật mía không được kết tinh và quay ly tâm để cho ra đường cát vàng mà đóng thành khuôn trong chén, tô, thùng. 

Tại sao là sữa tươi trân châu đường đen, không phải đường vàng hay đường trắng?

Như đã nói, đường càng đen thì chưa qua công đoạn tẩy, khử tạp chất nên chất dinh dưỡng càng cao hơn đường vàng, đường trắng.

Đường tinh luyện và đường đen đều là sucrose nhưng đường tinh luyện chỉ có duy nhất sucrose, trong khi đường đen còn có thêm muối, sắt, chất xơ, giàu vitamin nhóm B, năng lượng. Nếu đường được luyện từ mía trồng theo phương pháp quảng canh sẽ chứa hàm lượng muối khoáng và sắt rất lớn.

So với đường tinh luyện – chất ngọt hấp thu vào máu ngay lập tức thì đường đen hấp thu một cách từ từ, cung cấp năng lượng trong 1 thời gian dài và không gây hại cho cơ thể bằng đường cát trắng. Đồng thời có công dụng làm sạch các tạng trong cơ thể, hỗ trợ giúp giảm triệu chứng các bệnh hen suyễn, ho, cảm lạnh. Tại Ấn Độ, người ta sử dụng đường đen cho 1 số món ăn nhẹ nhằm giúp sưởi ấm cơ thể trong mùa đông.

Theo Lương y Nguyễn Đức Nghĩa – Hội dược liệu TP.HCM, trong đông y, đường đen là có tính ôn, vị ngọt, giúp bổ máu, chống lạnh, nuôi dưỡng cơ thể, có tác dụng tốt với gan, lách, dạ dày. 

Trong đường đen có một lượng lớn sắt, hỗ trợ cho việc đưa khí oxy đến các cơ quan trong cơ thể. Một số người cho rằng khi cảm lạnh mới nên uống nước đường đen, số khác lại chỉ dùng trong những ngày đau bụng kinh.

Sự xuất hiện của trân châu nấu bằng đường đen đã đánh trúng vào tâm lý chú trọng sức khỏe của người tiêu dùng.

Thực tế, đường đen là một loại đường thô chưa qua tinh luyện, nên chứa nhiều vitamin và khoáng chất. Vì hàm lượng sắt trong đường đen khá lớn, người đàn ông uống vào có thể phục hồi thể lực nhanh chóng, cải thiện hiệu quả hoạt động tình dục.

Lâu nay, trà sữa trân châu được cảnh báo là loại thức uống gây hại sức khỏe vì hàm lượng hương tổng hợp, chất béo, đường chiếm tỷ lệ cao. Sự xuất hiện của trân châu nấu bằng đường đen đã đánh trúng vào tâm lý chú trọng sức khỏe của người tiêu dùng.

Sự kết hợp sữa tươi không đường một mặt nhằm giảm bớt độ ngọt của đường đen, một mặt nâng tầm giá trị của loại thức uống này. Bởi sữa tươi lúc nào cũng tốt hơn các loại bột béo dùng để pha trà sữa trước đây. Trong khi sữa tươi có đầy đủ canxi, các loại vitamin B, A, D; hàm lượng protein thấp thì bột béo chứa một lượng đường, chất béo bão hòa và acid béo chuyển hóa lớn, những thành phần này đều rất không tốt cho sức khỏe.

Chính vì những lý do trên, sữa tươi trân châu đường đen thật sự “hạ gục” những tín đồ khó tính, tạo thành cơn sốt trong suốt thời gian qua.

Hoàng Hải