Giá thịt heo giảm kỷ lục: người chăn nuôi phá sản, đóng chuồng, cho heo ăn cầm chừng

Từ lỗ tới lỗ

Hơn 4 tháng trước ông Trần Bình Mạnh ở xã Quang Trung, huyện Thống Nhất (Đồng Nai) đầu tư hàng tỷ đồng cho 3.000 m² chuồng trại. Tuy nhiên, chỉ mới nuôi đợt đầu đã gặp ngay thời điểm heo xuống giá, ông Mạnh không dám đầu tư tăng đàn. Tuần trước, ông Mạnh xuất bán lứa heo 800 con, lỗ 900 triệu đồng. Lỗ quá lớn, ông Mạnh “cạn” vốn để thả nuôi lứa heo mới. Đứng trong dãy chuồng trại mới tinh tương nhưng vắng bóng heo, ông Mạnh buồn bã cho hay: “Chuồng trại tiền tỷ mà giờ để không cũng xót lắm, nhưng tình trạng giá heo như thế này thì không thể mạo hiểm đầu tư”.

Đây không phải lần đầu ông Mạnh đến với nghề nuôi heo, năm 2004, gia đình ông đã từng phải bán trại heo 2.000 m² vì thua lỗ do giá heo giảm mạnh. Hơn 10 năm qua, gia đình ông gom góp đầu tư mua 3.000 m² đất với mục đích xây trại mới, quy mô hơn để trở lại với nghề gia đình. Có đất, ông quyết định thế chấp ngôi nhà đang ở để vay ngân hàng lấy tiền đầu tư xây dựng trại nuôi heo. Không may, lứa heo đầu tay của trại mới đã làm ông Mạnh lún sâu vào nợ.

Heo trang trại giảm giá kỷ lục nhưng heo tại chợ vẫn bán với giá cao ngất ngưỡng.

Còn chị Đặng Thị Tú Trâm (ấp Ngũ Phúc, H.Hố Nai 3, Đồng Nai) vừa bán tháo 30 con heo với giá 24.000đ/ký. 70 con heo còn lại chưa đủ ký để xuất chuồng nhưng giá heo đang giảm quá mạnh, chị Trâm đang phải cho ăn lai rai để cầm chừng chứ không dám “xả láng” như trước kia. Chồng làm công ty, chị Trâm chỉ làm công việc nội trợ, chăn nuôi. Tích góp mượn nợ để xây dựng chuồng trại hết 400 triệu đồng, vừa mới trả xong nợ xây chuồng giờ vướng nợ mua thức ăn cho heo. “Heo bán được giá 38.000đ/ký thì mới huề vốn, nếu bán giá 24.000đ/ký tính ra lỗ 1,2 triệu đồng/con. Tiền bán heo không có lấy đâu trả tiền thức ăn. Tôi đang tìm việc làm thêm để kiếm tiền trả nợ”, chị Trâm than thở.

Tiểu thương mặc sức ra giá

Mặc dù giá thịt heo tại chuồng rớt thê thảm, nhưng tại các chợ truyền thống trên địa bàn TP.HCM giá thịt heo vẫn cao ngất ngưỡng. Các tiểu thương mặc sức ngã giá, hét giá, mỗi chợ có mức giá khác nhau.

Dạo một vòng quanh các chợ như Bà Điểm (Hóc Môn), Phạm Văn Hai (Q.Tân Bình), chợ Thái Bình (Q.1)… giá thịt heo đang ở mức từ 70.000 – 130.000 đ/ký, tùy loại.

Cụ thể, ngày 25/4, theo bảng giá thịt heo tại chợ Thái Bình, sườn non có giá 130.000 đ/ký, ba chỉ 110.000 đ/ký, file thăn 100.000 đ/ký, nạc đùi 90.000 đ/ký, sườn già 100.000 đ/ký. Mặc dù treo bảng giá là vậy, nhưng khi mua, mỗi sạp ra mức giá khác nhau. Một tiểu thương nói: “Lúc sáng chị bán sườn già giá 100.000 đ/ký nhưng giờ hơi trưa, chị bớt còn 90.000đ/ký”. Tuy nhiên sau khi cân xong chị tiểu thương này nói: “Chị cân dư cho em, tính ra chỉ có 80.000đ/ký thôi đó”, tức tiểu thương này mặc sức giảm giá để lấy lòng người tiêu dùng, dù giảm từ 10.000đ/ký nhưng vẫn không hề lỗ.

Để ngăn đà giảm giá, tránh thiệt hại chỉ còn biện pháp là người nuôi phải giảm đàn để hạ nguồn cung.

Tại sạp kế bên, tiểu thương cho biết đang bán ba chỉ giá 90.000 đ/ký, đùi 80.000 đ/ký. “Chị bán giá theo mặt bằng chung rồi, em đi hết TP.HCM không có chỗ nào rẻ hơn đâu. Nếu em mua nhiều về kinh doanh quán ăn, chị sẽ giảm 10.000 – 20.000 đ/ký chứ không giảm hơn nữa”.

Trong khi đó, tại chợ vùng ven là Bà Điểm, giá thịt cũng cao ngất ngưỡng. Chẳng hạn ba rọi là 90.000 đ/ký, đùi giá 70.000 đ/ký, thịt nọng 50.000 đ/ký, sườn non 100.000 đ/ký.

Lý giải thịt heo tại trang trại rẻ bèo, tại chợ lại cao ngất ngưỡng, một tiểu thương chợ Thái Bình nói: “Chị lấy thịt tại chợ đầu mối đã có giá 60.000 – 70.000đ/ký, về bán giá 80.000 – 90.000 đ/ký là phải chăng. Nếu giá có tăng cao thì từ thương lái chứ không phải bản thân tiểu thương. Trước khi thịt đến tay tiểu thương tại chợ lẻ đã qua ít nhất ba khâu: thương lái thu mua tại trang trại, lò giết mổ, chợ đầu mối. Cứ mỗi khâu, thịt lại đội giá lên một chút từ 20.000 – 30.000 đ/ký nên khi đến tay người tiêu dùng thịt luôn có giá cao”, tiểu thương này nói.

Giải cứu không dễ

Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi (HHCN) Đồng Nai nhận định, nguyên nhân khiến giá heo giảm mạnh thời gia qua là không mới, chủ yếu vẫn là do heo không xuất được sang Trung Quốc. Bình thường, Đồng Nai xuất khẩu khoảng 7.000-10.000 con heo/ngày nhưng nay chỉ còn 1.000 con/ngày. Điều này dẫn đến nguồn cung heo dư thừa khiến giá bán sụt giảm. Hiện nay giá heo hơi đang ở mức 22.000 – 23.000 đồng/kg. Với giá bán này, người nuôi heo tiếp tục thua lỗ trên 1 triệu đồng/ con heo.

Trước tình hình khó khăn, nhà nước đưa ra nhiều giải pháp để “giải cứu” người nông dân như tạo điều kiện cho các xe chở heo lưu thông thuận tiện, không “ngăn sông cấm chợ”, kêu gọi doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi giảm giá thành… Tuy nhiên, mọi chuyện vẫn như “muối bỏ biển” do người nông dân nuôi heo quá nhiều, tăng đàn quá nhanh.

Ông Huỳnh Thành Vinh, Giám đốc Sở NN- PTNT Đồng Nai cho biết, ngành nông nghiệp cũng đã tiến hành kêu gọi các doanh nghiệp chăn nuôi lớn trên địa bàn thu mua heo của bà con nông dân nhằm giúp họ giải quyết khó khăn. Theo ông Vinh, để ngăn đà giảm giá, tránh thiệt hại chỉ còn biện pháp là người nuôi phải giảm đàn để hạ nguồn cung.

Nhiều hộ nuôi heo đang phải khóc ròng vì lỗ hàng tỷ đồng.

Không chỉ ở địa phương, tại TP.HCM, các siêu thị như Saigon Co.op, BigC, Lotte cũng bắt đầu họp bàn phương án giải cứu heo hơi theo kế hoạch của Sở Công thương TP.HCM. Ông Nguyễn Anh Đức – Phó Tổng Giám đốc thường trực Saigon Co.op cho biết, Co.opmart và Co.op Food cùng phối hợp giảm giá nhằm khuyến khích tiêu thụ thịt heo, đồng thời giữ nguyên giá mua để hỗ trợ bà con chăn nuôi trong giai đoạn khó khăn hiện nay khi giá heo hơi đang xuống thấp.

"Saigon Co.op sẵn sàng hi sinh lợi nhuận, miễn là có thể góp phần hỗ trợ người chăn nuôi. Saigon Co.op không thu mua nguồn trôi nổi không an toàn và ba đơn vị phối hợp chính để hỗ trợ giúp người nuôi đẩy mạnh sức tiêu thụ thịt heo đợt này cùng Saigon Co.op là Vissan, Nam Phong và Anh Hoàng Thy”, ông Đức chia sẻ. Cụ thể, sau khi giảm giá từ 10 – 20% giá thịt đùi, vai dao động nhẹ quanh mức 60.000 đ/kg, chân giò heo giá 52.800 đ/kg, xương đuôi giá khoảng  66.000 đ/kg, thị heo xay giá khoảng 70.000 đ/kg, xương ống  giá 48.000 đ/kg,..

Đại diện siêu thị Big C cho biết siêu thị vẫn sẽ tham gia những chương trình giảm giá, khuyến mãi và giải cứu giá heo theo kế hoạch của Sở Công thương TP.HCM.

Tuy nhiên, thực tế nhiều hộ nuôi heo cần giải cứu có nhiều hộ chưa tham gia chương trình truy xuất nguồn gốc. Trong khi đó, thịt heo vào siêu thị phải là thịt heo có truy xuất nguồn gốc từ những hộ đã tham gia chương trình. Điều đó cho thấy việc giải cứu heo hơi là một bài toán khó.

Chưa kể, thịt heo ngoại nhập đang ồ ạt vào Việt Nam với giá rẻ bèo và hơn hết là tâm lý sính ngoại của một số bộ phân người dân, cho rằng thịt ngoại an toàn hơn thịt nội. Chẳng hạn, giá thịt heo Canada 60.000đ/kg, nạc vai 58.000đ/kg, ba rọi rút sườn 80.000đ/kg, ba rọi thường 63.000đ/kg, mỡ khổ 22.000đ/kg…Với những sản phẩm được xem là phụ phẩm, giá các mặt hàng nhập khẩu bán ra còn rẻ hơn rất nhiều so với hàng trong nước.

Bà Nguyễn Huỳnh Trang – Phó giám đốc Sở Công thương TP.HCM cho biết, hiện Sở đã lập đoàn khảo sát từ các trang trại, thương lái, doanh nghiệp để nắm bắt cụ thể tình hình. Ngày 26/4, Sở sẽ họp với Sở Tài Chính TP.HCM cùng với các doanh nghiệp thu mua, phân phối và các siêu thị để họp bàn về vấn đề giá heo. Tuy nhiên, chuyện nâng giá cao đến tay người tiêu dùng là do thương lái thao túng giá, nếu buộc doanh nghiệp cung cấp, bán lẻ phải giảm giá mà không “quản” được thương lái thì ảnh hưởng đến doanh nghiệp.

“Hiện nay, heo dội hàng rất nhiều và đa số đều quá lứa nên thương lái tận dụng cơ hội ép giá. Sở sẽ họp bàn và triển khai ngay những kế hoạch nhằm “giải cứu” heo, hỗ trợ người chăn nuôi”, bà Trang nhấn mạnh.

Thanh Hoa