Ghibli và những ký ức tươi đẹp từ phim đến nhạc

Tác phẩm cuối cùng của Hayao Miyazaki

Hãng phim hoạt hình Nhật Bản Studio Ghibli do họa sĩ, đạo diễn và nhà sản xuất huyền thoại Hayao Miyazaki là trụ cột chính và đồng sáng lập. Trong 5 thập niên, Ghibli đã cho ra đời nhiều bộ anime tạo được ảnh hưởng sâu rộng trong văn hóa đại chúng, có thể kể đến như Hàng xóm tôi là Totoro, Vùng đất linh hồn, Porco Rosso, Gió nổi…

Poster chính thức của How do you live?

Về độ ảnh hưởng, Ghibli có 8/15 dự án anime (các bộ phim hoạt hình của Nhật Bản được sản xuất từ những tác phẩm truyện tranh Manga) có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Nhiều dự án giành được các giải thưởng danh tiếng. Trong đó, Vùng đất linh hồn đã giành giải Oscar cho Phim hoạt hình xuất sắc nhất vào năm 2003, đồng thời là bộ anime có doanh thu cao nhất mọi thời đại, trước khi “nhường ngôi” cho Thanh gươm diệt quỷ năm 2020.

Năm 2013, Hayao Miyazaki tuyên bố “nghỉ hưu”, lui về hậu trường và hãng Ghibli được con trai ông tiếp quản. Tuy nhiên, 3 năm sau đó, thông tin sẽ có bộ phim cuối cùng do ông đạo diễn khiến cả giới mộ điệu một phen “dậy sóng”. Do được thực hiện bằng cách vẽ tay truyền thống, nên thời gian làm phim tương đối dài, ước tính 1 tháng vẽ tay chỉ được 1 phút trên phim.

Những tuần vừa qua, thông tin How do you live? sắp ra mắt cũng đã tạo nên “cơn sốt” lớn không chỉ ở riêng Nhật Bản, châu Á mà cả phương Tây cũng đang trông ngóng từng ngày. Sức hút lần này ngoài việc đây là tác phẩm cuối cùng của đạo diễn Hayao Miyazaki, mà còn nhờ chiến lược truyền thông rất khác biệt - không tiết lộ quá nhiều thông tin trong khoảng thời gian quảng bá.

Tác phẩm lần này được cho là dựa trên cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Genzaburo Yoshino, nói về cậu bé 15 tuổi trên đường đến ở cùng chú của mình khi cha qua đời. Điều này cũng có nhiều sự tương đồng với các tác phẩm trước của Miyazaki, khi phần lớn nhân vật của ông đều đang ở ngưỡng trưởng thành và phải trải qua rất nhiều bất hạnh trước khi dần được chữa lành và trưởng thành hơn trong quá trình đó.

A Town With an Ocean View trong phim Kiki's Delivery Service  do dàn nhạc Imagine Philharmonic Orchestra biểu diễn:

Đến nay, những gì đã được công bố về How do you live? là thời lượng 125 phút như các bộ phim trước của studio Ghibli, 1 poster có hình chú chim tương đối “khó hiểu” cũng như thông tin về ngày ra mắt 14/7 ở thị trường Nhật. Những chi tiết khác về nội dung, nhạc phim, thời gian ra rạp trên toàn thế giới… vẫn còn bí mật.

Điều này cho thấy thái độ khước từ trước mọi quy trình của ngành công nghiệp phim ảnh. Studio Ghibli từng cho rằng việc phát hành nhiều trailer như các tác phẩm điện ảnh gần đây không khác gì tiết lộ hầu hết cốt truyện. Đạo diễn Miyazaki cũng phản đối công nghệ AI dù cho có thể thúc đẩy tiến độ vẽ tranh. Với việc ra mắt trung tuần tháng Bảy, ông cũng không ngại đối đầu với 2 “bom tấn” khác của các đạo diễn danh tiếng: Barbie (Greta Gerwig) và Oppenheimer (Christopher Nolan).

Sức sống lâu dài

Cũng như nhiều thị trường khác, khán giả Việt Nam đã rất quen thuộc với các tác phẩm của studio Ghibli. Không chỉ nổi bật lúc mới ra mắt, các bộ phim này cũng thường xuyên được thảo luận, chiếu lại, phân tích theo các góc nhìn khác nhau, giữa nhiều thế hệ khán giả. Gần đây trào lưu “biến hình” theo phong cách anime cũng gây “sốt” trên TikTok. Đối với thế hệ Z, ảnh hưởng của phim Ghibli không chỉ từ trải nghiệm xem phim, mà thời gian qua, rất nhiều dự án “phái sinh” cũng được ra mắt, góp phần làm đậm nét thêm một sự trở lại.

Đêm diễn Dear Ghibli, My Friend vào cuối tháng Hai ở TPHCM của dàn nhạc IPO - ẢNH: IPO

Trong 3 năm qua, dàn nhạc giao hưởng Imagine Philharmonic Orchestra (IPO) đã tổ chức nhiều đêm nhạc lớn lấy cảm hứng từ các tác phẩm khác nhau, trong đó có phim Ghibli. Với cách phối mới âm nhạc của nhà soạn nhạc đại tài Joe Hisaishi trong sự dẫn dắt của nhạc trưởng Dustin Tiêu, kết hợp cùng công nghệ 3D Mapping chiếu lại cảnh phim quan trọng… Tất cả đã mang đến những cảm xúc đặc biệt bằng cách tối ưu trải nghiệm đa giác quan.

Chia sẻ về hướng đi này với Báo Phụ nữ TPHCM, đại diện của IPO bày tỏ: “Bên cạnh mong muốn tôn vinh sức sáng tạo của nhà soạn nhạc người Nhật - Joe Hisaishi, với các đêm diễn này, chúng tôi tin rằng đó cũng là cầu nối cho nền văn hóa giữa Việt Nam - Nhật Bản”.

Đêm diễn gần nhất của IPO diễn ra vào cuối tháng Hai năm nay mang tên Dear Ghibli, My Friend tại TPHCM. Sự tham gia của gần 2.000 khán giả cho thấy sự yêu thích vẫn luôn còn đó. Nói về phản ứng đón nhận, phía IPO cho biết: “Với phản ứng ngập tràn niềm vui, những tiếng vỗ tay không ngớt và những lúc khán giả không cầm lòng nổi đã đứng lên để cổ vũ cho IPO… chúng tôi có thể tự tin là mình từng bước thành công trên con đường chinh phục khán giả bằng chất lượng chương trình khác biệt”.

Nối tiếp phản ứng tích cực của đêm diễn trên, cuối tháng Sáu này, thương hiệu trình diễn nghệ thuật Isle of Art cũng sẽ kết hợp lại với IPO trong đêm Ghibli Summer Night để mang đến chuyến du hành về thời thơ ấu trong trẻo. Không chỉ phối mới các bản nhạc đã là ký ức, đêm diễn lần này cũng sẽ có sự giao thoa giữa lớp nghệ sĩ mới và những cảm hứng đặc biệt. Lần trở lại này, ca sĩ Trung Quân và Bùi Trường Linh sẽ trình diễn nhiều bản hit lớn được phối lại theo phong cách của nhà soạn nhạc Joe Hisaishi, vốn đã gắn liền với “thương hiệu” Ghibli.

Từ những điều trên, có thể thấy tác phẩm của studio Ghibli đã luôn và sẽ chiếm vị trí quan trọng đối với khán giả. Không chỉ đánh thức cảm xúc ở mặt điện ảnh, âm nhạc và các yếu tố bên lề cũng đã tạo được sức ảnh hưởng đối với văn hóa đại chúng. How do you live? có thể là tác phẩm cuối cùng của Hayao Miyazaki, nhưng tin chắc rằng ký ức về ông và những bộ phim dưới “triều đại” này sẽ mãi còn đó. 

Thuận Phát