Gay cấn đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran

Cuộc họp trong hai ngày ở thành phố Almaty (Kazakhstan) diễn ra khi các lệnh trừng phạt chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo đang có hiệu lực và Israel vẫn không loại trừ khả năng tiến hành không kích để đánh gục nỗ lực hạt nhân “đáng ngờ” của Iran.

Vòng đàm phán kín đầu tiên bắt đầu lúc 8g30 giờ GMT sau cuộc gặp song phương mở màn giữa các đoàn đại biểu Trung Quốc và Iran.

"Chúng tôi đến đây với một đề nghị đã sửa đổi và chúng tôi đến để trao đổi với Iran theo một cách có ý nghĩa", bà Catherine Ashton, người phụ trách chính sách đối ngoại của EU, thương thuyết với Iran thay mặt cho các cường quốc thế giới, cho biết trong tuyên bố của mình.

Bà hi vọng rằng "sẽ thấy sự tiến bộ vào cuối hội nghị".

Các cường quốc thế giới và đại diện hạt nhân của Iran đàm phán tại thành phố Almaty (Kazakhstan) ngày 26/2 - Ảnh: AFP

Các cường quốc thế giới đề nghị cho phép Iran nối lại việc buôn bán vàng và kim loại quý cũng như tiến hành một số hoạt động ngân hàng quốc tế hiện đang bị chế tài, các quan chức phương Tây nói với AFP.

Để đổi lại, Iran sẽ phải hạn chế các hoạt động làm giàu uranium nhạy cảm mà các cường quốc thế giới lo ngại nó có thể được sử dụng để làm cho một quả bom hạt nhân, các nguồn tin cho biết.

Iran sẽ phải ngừng làm giàu uranium tới 20% và đóng cửa nhà máy Fordo gây tranh cãi của mình, một quan chức phương Tây cho biết.
Trong khi đó, một nguồn tin của Iran cho biết Tehran đã đưa ra một đề nghị “đối ứng” mà bản chất của nó sẽ do các cường quốc xác định thông qua điều khoản họ đưa ra.

"Phiên bản chúng tôi phụ thuộc vào đề nghị do “5 +1” (các cường quốc thế giới) đưa ra. Đề nghị của chúng tôi sẽ có sức nặng tương đương như đề nghị của họ", nguồn tin phái đoàn Iran cho biết.

Iran được khuyến cáo hạn chế các hoạt động làm giàu uranium mà các cường quốc thế giới lo ngại
nó có thể được dùng để chế tạo một quả bom hạt nhân - Ảnh: AFP

Nguồn tin nhấn mạnh "không có gì phải bàn cãi" việc Tehran đóng cửa nhà máy Fordo nơi uranium được làm giàu lên đến 20% - một trình độ kỹ thuật có thể chế tạo vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Iran có thể xem xét ngưng việc làm giàu uranium tới 20%, nếu tất cả các biện pháp trừng phạt quốc tế chống lại Tehran được bãi bỏ, bao gồm cả các chế tài của Hội đồng Bảo an LHQ.

Hy vọng đạt được đột phá trong cuộc đàm phán Almaty, lần gặp lại đầu tiên từ sau cuộc đàm phán tháng 6/2012 ở Moscow, là rất thấp, và các quan chức Iran đã dập tắt hi vọng khi tuyên bố họ sẽ không có sự nhượng bộ đặc biệt.

"Rõ ràng là không ai kỳ vọng mọi người rời khỏi Almaty với một thỏa thuận như ý, vì đây là một quá trình thương thảo", phát ngôn viên Michael Mann của bà Ashton tuyên bố.

Trong khi đó, Moscow bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán lần này sẽ đi đến giai đoạn "thỏa thuận", chứ không phải chỉ đưa ra các đề xuất. Hãng tin RIA Novosti của Nga dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov nói rằng: “Cần phải có một ý chí chính trị để đi đến giai đoạn này và chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tham gia đừng để mất thêm thời gian nữa".

VIỆT HƯNG (Theo AFP)