Eyes wide shut - Lạc bước miền ảo mộng

Với Eyes wide shut (ra mắt năm 1999), có thể bạn sẽ khó lòng xem hết bộ phim chỉ trong một lần. Có thể bạn cần nghỉ ngơi chút đỉnh trước khi xem tiếp và đặc biệt, càng xem, bạn càng muốn xem lại để rồi mỗi lần xem lại là một lần mang đến những phát hiện mới. 

Đôi diễn viên chính Tom Cruise và Nicole Kidman đã dành đến 15 tháng cho bộ phim

Những khoảnh khắc lạc nhịp con tim 

Phim dựa theo cuốn tiểu thuyết ra đời năm 1926 mang tên Traumnovelle (Dream Story) của nhà văn người Áo Arthur Schnitzler. Nếu tiểu thuyết lấy bối cảnh đầu thế kỷ XX ở Vienna (Áo) thì phim lấy bối cảnh những năm 1990 ở thành phố New York (Mỹ). 

Nhân vật chính trong phim là bác sĩ Bill Harford (Tom Cruise đóng) cùng vợ là Alice Harford (Nicole Kidman đóng). Chỉ bằng cách nhổ một cái đinh kiên cố, đạo diễn lột trần từng lớp tâm hồn nhân vật. Khoảnh khắc trước và sau khi nhổ cái đinh, tâm lý nhân vật nhiều lần bị đào xới và bước vào một cuộc phiêu lưu như trong giấc mơ. Cái đinh ấy xuất hiện khi người vợ cho chồng hay rằng anh đừng quá tự tin vào chính mình cũng như tin vào cô. Rằng cô đã từng “say nắng”: “Đã có lúc em nghĩ mình sẽ đánh cược tất cả - anh, con và tương lai của chính mình - chỉ để trải qua cuộc tình một đêm với con người xa lạ mà em tình cờ gặp gỡ ấy, ngay trong kỳ nghỉ của gia đình mình”.  

Lời thú nhận của Alice khiến Bill chao đảo. Nó dẫn anh đến những sự lựa chọn bình thường và bất thường, tùy từng tình huống, khả năng kiểm soát tình huống cũng như sức mạnh của tình huống so với khả năng chống chọi của chính anh. 

Đó là cuộc phiêu lưu vô tiền khoáng hậu. Nhân vật bước vào thế giới của những cuộc truy hoan bất tận, đối diện với những góc tối cũng như sự thật kỳ dị, mơ hồ. Đặc biệt, đó là những góc tối được phơi bày ra ánh sáng và được khuếch đại lên gấp nhiều lần - hoành tráng và diễm lệ như trong một thế giới siêu thực. 

Trailer phim Eyes wide shut: 

Chất thơ được chưng cất 

Biệt tài của Stanley Kubrick là kể câu chuyện ấy bằng thứ ngôn ngữ điện ảnh đậm đặc mỹ cảm. Có cảm giác như qua bàn tay ma thuật của đạo diễn, mọi thứ được chưng cất thật lâu năm để tạo ra được lớp nước cốt trong veo, thứ hổ phách tinh khiết. Diễn xuất của hầu hết diễn viên đều vô cùng tinh tế. Từng lời nói, từng xao động, đến cả những khoảng trống im lặng cũng được ghi nhận một cách đầy mê hoặc. Trong đó, nhịp điệu của phim là thứ cần rất nhiều thời gian phân tích. Nó đến từ sự di chuyển của máy quay, cảnh trí, âm nhạc; từ từng nhịp cảm xúc nối tiếp nhau trong cùng một diễn viên, trong sự tương tác với các diễn viên khác. Mọi thứ được tính toán nhuần nhuyễn và thể hiện thật trọn vẹn. Nó là một bản giao hưởng kết nối từ sự cộng hưởng của rất nhiều tài năng cùng phô diễn lớp lang, lên xuống nhịp nhàng. 

Điều thú vị là phim mang đến ấn tượng về sự xóa nhòa ranh giới giữa hư và thực. Ánh sáng cầu vồng đa sắc, ánh sáng lung linh rực rỡ của những dàn đèn Noel mang đến sự chếnh choáng như trong hơi men và trong những trải nghiệm khiến người ta không biết phải chối từ hay nhập cuộc. Nicole diễn đến độ say, chín khiến người ta mềm lòng. Còn Tom Cruise mới thật xuất sắc trong vai trò người quan sát - quan sát người phối ngẫu, quan sát thế giới, quan sát giấc mơ, quan sát hiện thực như giấc mơ và quan sát chính mình. 

“Không gian như có dây tơ/ Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu” (Chiều - Xuân Diệu) - cảm giác ấy có được khi người ta thật sự trọn vẹn với những gì đang diễn ra... Và đó cũng là sự kỳ diệu của phép màu mà những người như Stanley Kubrick tạo ra được trong thế giới điện ảnh của mình. 

Eyes wide shut là bộ phim thứ 16 của Stanley Kubrick trong vai trò đạo diễn

Bộ phim được ghi vào kỷ lục Guinness thế giới 

Không phải ngẫu nhiên mà cặp diễn viên chính Tom Cruise - Nicole Kidman đã dành đến 15 tháng cho bộ phim này. Người ta nói Tom Cruise quay phim này bằng thời lượng của hai, ba bộ phim khác.

Phim được quay không dưới 400 ngày, giữ kỷ lục Guinness thế giới với danh hiệu bộ phim điện ảnh quay liên tục nhiều ngày nhất. 

Sở dĩ ê-kíp phải làm việc miệt mài với cường độ cao vì Stanley Kubrick vốn nổi tiếng là một đạo diễn theo chủ nghĩa hoàn hảo. Ông sẽ không bấm máy nếu phát hiện ra còn điều gì đó bất ổn, điều mà chẳng ai nhìn ra cho đến khi ông chắc chắn có vấn đề và đúng là có vấn đề ở đâu đó theo linh cảm của đạo diễn. Ngay cả diễn viên kỳ cựu như Tom Cruise cũng phải quay cảnh mở cửa bước vào phòng đến 95 lần. Ở cảnh nhân vật của Nicole tiết lộ bí mật thầm kín với chồng mình, ranh giới thoại giữa thực và ảo được xóa nhòa. Diễn viên chính ngủ lại trên giường ngủ của nhân vật ở trường quay để có thể thấu cảm với nhân vật ở mức độ sâu sắc nhất.  

Theo mô tả của đồng sự, Stanley Kubrick là người đôi khi không biết mình thực sự muốn gì, ông chỉ chắc chắn biết rõ điều mình không muốn. Quá trình làm việc cũng là quá trình “sản sinh” ra những điều đạo diễn thực sự muốn xuất hiện trong phim. 

Gần như toàn bộ ê-kíp tham gia Eyes wide shut phải làm việc hết công suất để vượt qua những ranh giới không thể vượt qua. Ngay cả những người mẫu tham gia cảnh phim về vũ hội mặt nạ và buổi tiệc truy hoan cũng phải làm việc với nhau hàng tháng trời.

Riêng cảnh các người mẫu phải trình diễn nghi thức choàng tay nhau theo vòng tròn mở đầu đêm vũ hội với sự quản trò của người đàn ông mặc áo choàng đỏ cũng phải diễn tập cả tháng chỉ để có nhịp điệu hoàn hảo và cả đốm khói bốc lên cũng phải thật hoàn hảo. Một số người mẫu bị viêm mô liên kết chân khi phải đứng lên ngồi xuống liên tục trên đôi giày cao 11,3cm. 

Các thành viên trong ê-kíp phim chia sẻ nhiều về những câu chuyện khi làm việc cùng Stanley Kubrick. Chẳng hạn ông chọn những người mẫu với bộ ngực hoàn toàn tự nhiên, không qua dao kéo. Jocelyn Pook - nữ nhạc sĩ làm nhạc phim - nhận được cuộc gọi của Stanley và vài tiếng sau đã có xe đến nhà lấy đĩa nhạc mang về cho đạo diễn. Vài ngày sau, xe đến đón cô chạy thẳng tới phim trường Pinewood ở Anh, nơi đoàn phim đang quay... Stanley là vậy - luôn làm việc hết mình. Việc ông gọi điện bàn công việc với nhà sản xuất đến rạng sáng không phải là chuyện lạ. 

Eyes wide shut là bộ phim thứ 16 của Stanley Kubrick trong vai trò đạo diễn, cũng là phim cuối cùng trước khi ông qua đời do trụy tim, chỉ một tuần sau khi chiếu thử bản dựng cuối cho nhà sản xuất và hai diễn viên chính là Tom Cruise và Nicole Kidman xem. Ông mất trước ngày phim công chiếu khoảng bốn tháng, ở tuổi 70.

Và như thế, Stanley Kubrick đã khép lại sự nghiệp bằng một bộ phim xứng đáng để ông tự hào - bộ phim với thứ mỹ cảm được trau chuốt không tì vết. Giàu có về chất liệu, sâu sắc và tinh tế, phim soi chiếu những rung động vi tế ẩn giấu nhiều lớp trong tâm thức mỗi người. 

Yến Lê Yilly  - Ảnh: Internet