Duyệt đầu tư dự án khu đô thị, khu dân cư: Chính quyền Quảng Ngãi bỏ qua luật pháp

Theo thống kê của Ban Kinh tế - Ngân sách Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Quảng Ngãi, từ năm 2011-2017, toàn tỉnh có 48 dự án khu đô thị (KĐT), khu dân cư (KDC) với tổng diện tích đất theo quy hoạch là 914,38ha (gồm diện tích đất ở 377,51ha, tương đương 22.628 lô đất nền, 1.821 lô đất tái định cư và chỉnh trang; 5,4ha đất dành cho nhà ở xã hội; 531,43ha đất quy hoạch cho các công trình hạ tầng kỹ thuật).

Hầu hết dự án không qua đấu thầu

Tính đến tháng 10/2018, UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư 75 dự án với tổng diện tích đất theo quy hoạch là 1.062,52ha; đồng ý về chủ trương để nhà đầu tư nghiên cứu, khảo sát 16 dự án.

Dự án khu đô thị Mỹ Trà - Mỹ Khê bên cầu Trà Khúc 2.

Về các dự án khai thác quỹ đất, qua tổng hợp từ các huyện, có 79 dự án do các cơ quan, đơn vị của tỉnh làm chủ đầu tư (chưa kể các dự án của UBND TP.Quảng Ngãi), diện tích theo quy hoạch là 326ha, trong đó đất ở là 109ha, tương đương khoảng 7.646 lô đất nền.

Đến cuối năm 2017, có 41 dự án hoàn thành, 18 dự án khác đang thực hiện bồi thường và triển khai xây dựng, 20 dự án chưa triển khai. Có tổng cộng 3.586 lô đất đã hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, bố trí tái định cư 79 lô, hoàn thành việc bán đấu giá 1.812 lô và nộp vào ngân sách 812 tỷ đồng.

Đáng nói, trong quá trình cho đầu tư các dự án KĐT, KDC, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đã bỏ qua hàng loạt quy định của luật pháp. Cụ thể, UBND tỉnh chưa xây dựng kế hoạch 5 năm; hằng năm, chưa đưa vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh các chỉ tiêu trong chương trình phát triển nhà ở, chậm tham mưu thành lập quỹ phát triển nhà ở của địa phương theo quy định tại Nghị định số 71/2010/NĐ-CP (thẩm quyền quyết định thành lập quỹ là của Thủ tướng Chính phủ).

UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng công bố chưa đầy đủ, thường xuyên các thông tin về danh mục các dự án đầu tư xây dựng nhà ở; chưa công khai trên cổng thông tin điện tử Sở Xây dựng về các khu vực mà tổ chức, cá nhân nước ngoài không được phép sở hữu nhà ở, số lượng nhà được phép sở hữu tại mỗi dự án, số lượng nhà tổ chức, cá nhân người nước ngoài đã mua tại các dự án.

Nghiêm trọng hơn, đến nay, UBND tỉnh Quảng Ngãi chưa trình Thủ tướng quyết định hoặc quyết định theo thẩm quyền các khu vực phát triển đô thị, kế hoạch thực hiện khu vực phát triển đô thị để công bố cho các nhà đầu tư biết. Các dự án KĐT, KDC ở Quảng Ngãi hầu như chưa áp dụng hình thức đấu thầu theo quy định của pháp luật; chỉ có 2 dự án qua đấu thầu, còn lại là chỉ định nhà đầu tư.

Theo Luật Đấu thầu, UBND tỉnh phê duyệt danh mục các dự án đầu tư xây dựng sử dụng các khu đất, quỹ đất có giá trị thương mại cao. Tuy nhiên, khi có nhà đầu tư, UBND tỉnh Quảng Ngãi lại điều chỉnh một số khu vực ra khỏi danh mục để không phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Chính quyền tỉnh này cũng quyết định chủ trương đầu tư các dự án KĐT, KDC khi chưa có quy hoạch chi tiết 1/500, chưa có quyết định phê duyệt khu vực phát triển đô thị.

Lấy hàng chục héc-ta đất lúa nhưng không đền bù

Theo Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi cho phát triển rầm rộ các dự án vượt quá chỉ tiêu mà HĐND tỉnh đã quy định. Cụ thể, giai đoạn 2011-2017 có 32/48 dự án và năm 2018 có 27/27 dự án quyết định chủ trương đầu tư nằm ngoài chương trình phát triển nhà ở đã được HĐND tỉnh thông qua. Đến nay, diện tích đất ở theo quy hoạch của các dự án KĐT, KDC lớn hơn 471ha so với nhu cầu quỹ đất ở đến năm 2020 của chương trình phát triển nhà ở.

Qua kiểm tra, phần lớn chủ đầu tư các dự án KĐT, KDC ở tỉnh Quảng Ngãi là những doanh nghiệp mới thành lập, chưa có nhiều kinh nghiệm.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi, đối với 37 dự án lấy ý kiến của sở, có 6 dự án nằm trong quy hoạch đất trồng lúa với diện tích 35,2ha nhưng hầu như không thực hiện được việc đền bù lại diện tích đất bị ảnh hưởng.

Qua rà soát, từ tháng 6/2016 đến tháng 9/2018, các đơn vị được giao đất, cho thuê đất phải nộp khoảng 9,2 tỷ đồng bảo vệ và phát triển đất trồng lúa nhưng theo báo cáo của Sở Tài chính tỉnh Quảng Ngãi, đến ngày 20/10/2018, chỉ có 3 đơn vị nộp khoản tiền này, tổng cộng hơn 449 triệu đồng.

Qua rà soát, có 10/48 dự án ở tỉnh này triển khai chậm so với tiến độ cam kết, trong đó một số dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư gần 10 năm nhưng chưa hoàn thành, như dự án khu thương mại dịch vụ Vina Universal Paradise Sơn Tịnh, KĐT mới Phú Mỹ, KDC Sơn Tịnh - Quảng Ngãi.

Hiện đang phổ biến tình trạng các dự án chưa hoàn tất thủ tục thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất nhưng trong số đó, lại có trường hợp đã được Sở Xây dựng tỉnh cấp phép xây dựng và nhà đầu tư đã hoàn thành việc san nền, triển khai đầu tư hạ tầng.

Trước tình hình phát triển bất động sản bát nháo, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ngãi đã có báo cáo và đề xuất Thường trực Tỉnh ủy và HĐND tỉnh, đề nghị UBND tỉnh chấn chỉnh và rút kinh nghiệm trong việc tham mưu quyết định chủ trương đầu tư các dự án KĐT, KDC.

Ban này cũng đề nghị UBND tỉnh tạm dừng việc cho chủ trương khảo sát, nghiên cứu lập dự án KĐT, KDC nhất là tại TP.Quảng Ngãi, đồng thời rà soát lại các dự án để kịp thời có định hướng phát triển phù hợp; thực hiện việc bảo vệ và phát triển đất trồng lúa theo đúng quy định, nhất là đối với diện tích đất trồng lúa nước trong quy hoạch. 

Hoàng Thanh Nhân