Đường cao tốc ngổn ngang hiểm nguy, bất tiện

Đường đang to, bỗng đột ngột nhỏ

Tuyến đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn dài hơn 98km, được đưa vào khai thác cuối năm 2022 với quy mô 2 làn xe chạy (mỗi bên 1 làn đường) kèm làn dừng khẩn cấp, không có dải phân cách cứng, trừ một số đoạn được mở rộng lên 4 làn xe. Cứ khoảng 5 - 8km, lại có 1 đoạn có 4 làn, mỗi bên 2 làn xe chạy để các xe vượt lên, nhưng chỉ kéo dài được khoảng 1,5 - 2km. Do đó, có rất nhiều “nút thắt cổ chai” trên tuyến. 

Tài xế Phạm Hoài Nam cho biết, từng chạy xe trên đường cao tốc Túy Loan - La Sơn và La Sơn - Cam Lộ. Anh nhận thấy đường hẹp, chỉ có 1 làn chạy và 1 làn khẩn cấp nhưng làn khẩn cấp cũng hẹp, chỉ vừa đủ 1 xe nên khi có xe nào đó đỗ ở làn này thì xe khác bị bít lối. Toàn tuyến đường phần lớn được kẻ vạch liền, có những đoạn vạch đứt, lại có những đoạn chia thành 2 làn đường để các xe vượt nhau. Phần lớn trên tuyến, các xe phải nối đuôi nhau từng hàng một nên nếu có tai nạn hoặc sự cố thì chắc chắn kẹt xe trầm trọng.
 

Hiện trường vụ tai nạn trên đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn ngày 18/2 ẢNH: HẢI DƯƠNG

Anh Nam cũng cho hay, rất khó vượt mặt xe khác trên tuyến đường này. Muốn vượt, phải đợi đến đoạn đường đôi; còn nếu vượt ở đoạn kẻ vạch đứt thì rất nguy hiểm, kiểu “năm ăn năm thua”. Nếu muốn vượt xe vào ban đêm, tài xế chỉ cần tính toán sai khoảng cách, tốc độ, thời điểm là bị đối đầu trực diện với xe chạy chiều ngược lại hoặc bị văng ra khỏi đường, lao xuống ruộng, vực sâu.

Thường xuyên chạy xe trên tuyến đường cao tốc Lao Bảo - Đà Nẵng, tài xế Ngô Minh Hoàng cho biết, từ khi đường được kẻ lại vạch, cho phép vượt ở những đoạn mà mỗi bên có 1 làn thì tốc độ di chuyển được cải thiện đáng kể bởi chỉ chờ đến những đoạn mỗi bên có 2 làn đường để vượt thì rất lâu. Tuyến đường này băng qua nhiều đồi, dốc nên khi có xe tải chở nặng chạy phía trước thì xe phía sau chỉ biết “bò” theo. Nhưng do chưa có hệ thống camera giám sát nên nhiều tài xế vẫn vượt ẩu, đánh cược với tính mạng.

Nạn lấn làn, vượt ẩu thường xuyên diễn ra trên đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn kể cả sau vụ tai nạn nghiêm trọng ngày 18/2. Trưa 22/2, trong gần 10 phút ghi nhận tại Km88 (thuộc thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên - Huế), dù có biển cấm vượt, tài xế 2 xe khách, 2 ô tô con vẫn tăng ga vượt xe. Chúng tôi cũng ghi nhận những cảnh tương tự ở các đoạn khác của tuyến này. Một tài xế ở TP Đà Nẵng nói: “Ở những điểm đường đang 4 làn chuyển thành 2 làn, nếu chạy lần đầu hoặc chạy nhiều lần nhưng sơ ý vượt mặt những xe dài mà không kịp thì rất dễ xảy ra tai nạn.

Đường cao tốc “2 không”

Không làn dừng khẩn cấp, không trạm dừng là thực trạng phổ biến của nhiều đường cao tốc hiện nay. 
Ngoài tuyến Cam Lộ - La Sơn, các tuyến chỉ có 2 làn khác như La Sơn - Túy Loan, Yên Bái - Lào Cai đều chưa đạt chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Trong khi đó, các tuyến đường cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn - Quốc lộ 45, Trung Lương - Mỹ Thuận, Phan Thiết - Dầu Giây… lại có 4 làn xe chạy (mỗi bên 2 làn) nhưng không có làn dừng khẩn cấp. Trên tuyến đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, cũng có một số đoạn không có làn dừng khẩn cấp. 
 

Đoàn công tác của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia kiểm tra nơi xảy ra vụ tai nạn trên đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn ngày 18/2 - Ảnh: Thuận Hoá

Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận ngày càng quá tải với lưu lượng xe lên đến 23.000 lượt/ngày đêm. Do không có làn dừng khẩn cấp, tình trạng kẹt xe trên đường cao tốc này ngày càng trầm trọng hơn. Ngày 18/2, một vụ va chạm giữa 7 xe trên đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận đã gây kẹt xe trên đoạn dài hơn 10km hướng về TPHCM. Việc không có làn dừng khẩn cấp buộc xe phải dừng trên làn lưu thông tốc độ cao khi gặp sự cố hay tai nạn, rất mất an toàn cho cả xe đang dừng lẫn xe đang chạy.

Không chỉ thiếu làn dừng khẩn cấp, tuyến đường cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây dài 200km còn không có trạm dừng chân nào. Để giải quyết nhu cầu vệ sinh, người trên ô tô phải dừng xe, leo qua hàng rào của đường cao tốc.

Theo phó giáo sư, tiến sĩ Trần Chủng - nguyên Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) - không thể phủ nhận sự nỗ lực của ngành giao thông và chính quyền các địa phương khi hoàn thành nhiều đường cao tốc trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, do điều kiện tài chính khó khăn nên việc đầu tư xây một số tuyến bị phân kỳ, dẫn đến việc chưa đạt chất lượng, quy chuẩn. Do đó, yêu cầu bức thiết hiện nay là chuẩn hóa các tuyến đường cao tốc còn “khiếm khuyết”. 
Theo ông, đường cao tốc đúng chuẩn phải có dải phân cách ở giữa, không được giao cắt đồng mức, có làn dừng khẩn cấp, có công trình hạ tầng dịch vụ đi theo như trạm dừng, nghỉ. Theo tiêu chuẩn, cứ 60km, phải có điểm dừng phục vụ nhu cầu sinh hoạt cơ bản của người dân (nghỉ ngơi, uống nước, vệ sinh); cứ 120km trở lên, phải có trạm dừng lớn hơn (có cây xăng, nhà nghỉ). “Còn trong giai đoạn chưa hoàn thiện hiện nay, phải tăng thêm nguồn lực cho công tác quản lý, khai thác, vận hành, như tăng cường kiểm tra, giám sát, lắp đặt biển báo, biển hướng dẫn, vạch kẻ đường, tuyên truyền, nâng cao ý thức cho người tham gia giao thông. Đây là điều mà thời gian qua, cơ quan quản lý còn buông lỏng” - ông Trần Chủng nói. 

Thuận Hoá - Phạm Luận

Sớm nâng cấp các đường cao tốc 2 làn Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Thừa Thiên - Huế - cho biết, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn đã giúp chia sẻ từ 30 - 40% lưu lượng phương tiện cho Quốc lộ 1A, với 4.000-5.000 lượt xe/ngày. Tuy nhiên, trên tuyến này, có các điểm chuyển từ 4 làn về 2 làn còn chưa hợp lý, cần điều chỉnh để bảo đảm an toàn giao thông, hạn chế tai nạn. Hiện trường một vụ tai nạn trên đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây - Nguồn ảnh: Internet Thiếu tá Dương Xuân Đạt - Phó đội trưởng Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 4, Cục Cảnh sát giao thông - cho rằng, cần điều chỉnh một số điểm nối từ 2 làn lên 4 làn, bổ sung các cọc tiêu mềm, kẻ vạch cảnh báo để hạn chế tai nạn giao thông. Việc còn thiếu đèn chiếu sáng trên nhiều vị trí của tuyến đường này cũng tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông. Do việc tổ chức giao thông chưa hợp lý nên lực lượng kiểm tra cũng khó xử lý vi phạm. Với hiện trạng tuyến đường, nếu vẫn giữ nguyên tốc độ như hiện nay, chắc chắn tai nạn sẽ còn xảy ra. Để kịp thời khắc phục các hạn chế, nâng cao hiệu quả khai thác các tuyến đường bộ cao tốc, Thủ tướng Chính phủ vừa ký công văn yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu ngay các giải pháp tổ chức giao thông hợp lý trên các tuyến đường bộ cao tốc quy mô phân kỳ; chủ trì, phối hợp với các địa phương liên quan khẩn trương nghiên cứu phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đã được đầu tư phân kỳ để đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh, phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế, nhu cầu vận tải, trong đó tập trung đầu tư sớm nhất đối với các tuyến đường cao tốc 2 làn xe; rà soát, bổ sung đầy đủ, đồng bộ các công trình hạ tầng trên tuyến.